Στην πόλη Μάντζικερτ, κοντά στη λίμνη Βαν συγκρούστηκαν δύο πολιτισμοί, ο Δυτικός χριστιανικός και ο Ανατολικός μουσουλμανικός, ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός με τον ανατολικό σκοταδισμό, το Βυζάντιο με τους Σελτζούκους Τούρκους. Οι πρωταγωνιστές αυτής της σύγκρουσης ήταν ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ρωμανός Δ’ Διογένης και από τους Σελτζούκους Τούρκους ο Αλπ Αρσλάν.
Ο Ρωμανός Διογένης, άνδρας γενναίος και αντάξιος των κρισίμων περιστάσεων του κράτους με διχασμένο όμως ένα λαό που τον υποδαύλιζαν οι αυλικοί αντίπαλοι για τα δικά τους συμφέροντα και ένα ολιγάριθμο στράτευμα, κατόρθωσε να συγκεντρώσει 100.000 άνδρες, να τους οργανώσει και να καταλάβει την πόλη του Μάντζικερτ.
Εκεί κατέφτασε κι ο Αλπ Αρσλάν, άνθρωπος με μεγάλες πολεμικές ικανότητες και πνευματικά καλλιεργημένος. Ο Αλπ Αρσλάν πρότεινε στον Ρωμανό ειρήνη, αλλά ο Ρωμανός τις απέρριψε γιατί πίστεψε στις δόλιες συμβουλές των αυλικών στρατηγών για να νικηθεί και να καταλάβει τον θρόνο ένας από τους Δούκες.
Ο Ρωμανός τραυματισμένος αιχμαλωτίσθηκε, αλλά ο Αρσλάν του συμπεριφέρθηκε ιπποτικά, τον απελευθέρωσε με τον στρατό του και αφού πήρε πολλά λύτρα, υπέγραψε συνθήκη να σταματήσει τις επιδρομές στη βυζαντινή επικράτεια.
Ο Ρωμανός, αφού τυφλώθηκε, πέθανε εξόριστος στο νησί Πρώτη της Προποντίδας.
Αυτοκράτορας ανακηρύχθηκε ο Κων/νος Δούκας.
Για τη σημασία της μάχης της Μάντζικερτ ο Γερμανός Ιστορικός Χάινριχ Γκέλτσερ γράφει ότι «… ο Τούρκος έστησε τη σκηνή του στα ερείπια της Αρχαίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και η κοιτίδα του πολιτισμού περιέπεσε σε ισλαμική βαρβαρότητα και τέλεια αποκτήνωση».
Από την ήττα του Μάντζικερτ, ο Ελληνισμός ουδέποτε ανέκαμψε και βαρύνει το διχασμένο λαό από τους αυλικούς.
Οι σημερινοί Τούρκοι γιορτάζουν κάθε χρόνο της μάχης του Μάντζικερτ το 1071.
Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ 29 ΜΑΪΟΥ 1453
Το 1449 ανέβηκε στον θρόνο ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος δεσπότης ως τότε του Μυστρά, ο τελευταίος Έλληνας αυτοκράτορας του μεσαιωνικού Ελληνισμού. Ο Κωνσταντίνος γνώριζε την τραγική θέση του κράτους που κατέρρεε και αφού έκανε ό,τι μπορούσε για να ενισχύσει την άμυνά του, κατέφυγε στη Δύση, επειδή δεν απέκρουε την ένωση των Εκκλησιών, δεν πέτυχε σχεδόν τίποτε. Για τη στάση του αυτή οι στενόμυαλοι ενωτικοί δεν τον έστεψαν στην Αγιά Σοφιά, αλλά στον Μυστρά.
Από την τουρκική πλευρά στον θρόνο ανέβηκε ο γιος του Μουράτ Β’, Μωάμεθ Β’ φύση προικισμένη με έξοχες στρατιωτικές, διοικητικές ικανότητες, πολύ φιλόδοξος και αρκετά μορφωμένος.
Ύστερα από πολιορκία δύο και πλέον μηνών η πόλη έπεσε στα χέρια των Τούρκων.
Τα αίτια της πτώσης του Βυζαντίου είναι πολλά με κυριότερο τον διχασμό του λαού από τις δυναστικές έριδες γύρω από τον θρόνο και τις εσωτερικές διαμάχες γύρω από τα θρησκευτικά που διασπούσαν τη συνοχή του κράτους.
Η Άλωση της Κων/λης είχε ως αποτέλεσμα την υποδούλωση του Ελληνισμού και ολόκληρη η Εγγύς Ανατολή και οι λαοί της Βαλκανικής βυθίζονται στο σκοτάδι της μεσαιωνικής βαρβαρότητας. Ζημίωσε τη Δύση αφού δεν υπήρχε πλέον το προπύργιο του Ελληνισμού κατά των βαρβαρικών επιδρομών και οι Οθωμανοί απειλούσαν τώρα και την Ευρώπη.
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ 1922-1923
Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι νικήτριες δυνάμεις υπέγραψαν τη συνθήκη των Σεβρών για να μοιράσουν τη λεία των νικημένων.
Στις 20 Ιουλίου του 1920 υπογράφτηκε η συνθήκη στη γαλλική πόλη Σεβρ, από την οποία πήρε και το όνομα. Οι κύριες διατάξεις που αφορούσαν την Ελλάδα είναι 1) παραχωρείται στην Ελλάδα η Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας 2) Αναγνωρίζεται η Ελληνική κυριαρχία στα νησιά Λήμνο, Σαμοθράκη, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία 3) Στην Ελλάδα περιήλθαν τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος 4) Παραχωρείται η Σμύρνη με μεγάλη ενδοχώρα 5) Η Τουρκία παραχωρεί τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία.
Ο Βενιζέλος όμως υπέγραψε στη Σερβία ιδιαίτερη συνθήκη με την Ιταλία που θα παραχωρούσε τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Η Συνθήκη αυτή είναι διπλωματικό κατόρθωμα του Βενιζέλου. Μία Ελλάδα των δύο Ηπείρων και των Πέντε Θαλασσών. Η συνθήκη αυτή αντικαταστάθηκε μετά τη Μικρασιατική καταστροφή με τη Συνθήκη της Λωζάνης. Στις 30 Ιουλίου σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης των Σεβρών έγινε η παράδοση της Σμύρνης στις Ελληνικές Αρχές: ο Κεμάλ όμως δεν αναγνώρισε τη συνθήκη των Σεβρών, δημιούργησε αξιόλογο στρατό και άρχισε εξοντωτικό πόλεμο ενάντια στις ελληνικές και στις άλλες ξένες μειονότητες.
Στην Ελλάδα πρωθυπουργός είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος και αντιπολίτευση τα βασιλικά κόμματα που ασκούν λυσσαλέα πολιτική από στείρο παλαιοκομματισμό. Ο Βενιζέλος έκανε το λάθος να προκηρύξει εκλογές που τις κέρδισαν τα κωνσταντινικά κόμματα και από κει και πέρα όλα ήταν χαμένα. Από τις εκλογές του 1920 τα λάθη που διαπράχθηκαν σ’ όλους τους τομείς έφεραν την καταστροφή.
Για τη συμφορά αυτή ασχολήθηκαν εκατοντάδες ιστορικοί και αναλυτές. Εμείς θα αναφέρουμε μόνο το γεγονός ότι ο Βενιζέλος ορθώς συμπορεύθηκε με την Αντάντ γιατί τα συμφέροντα της Ελλάδας συνέπιπταν με τα δικά τους και να πούμε ακόμη πως ο στρατός μας δεν νικήθηκε από τους Τούρκους, αλλά όπως είπε καθαρά ο Κεμάλ: «Εμείς δεν νικήσαμε τον Ελληνικό στρατό, αλλά τους διεφθαρμένους πολιτικούς».
Ευτυχώς το 1940 ξεπεράσαμε αυτές τις αδυναμίες και με χορούς και τραγούδια νικήσαμε έναν πολλαπλάσιο εχθρό.
Από τον Αθανάσιο Αλεξίου,
καθηγητή κλασικής Φιλολογίας, συγγραφέα
