Γιατί ευθύνονται και οι πολίτες για όσα συμβαίνουν στη χώρα

Από τον Κώστα Γιαννούλα

Τη βασική ευθύνη, για όσα συμβαίνουν στη χώρα, την έχουν, βέβαια, οι εκάστοτε κυβερνήσεις, οι οποίες λογοδοτούν, κατά τακτά χρονικά διαστήματα, οπότε το εκλογικό σώμα, είτε τις επιβραβεύει και ανανεώνει τη θητεία τους, είτε τις οδηγεί στα έδρανα της αντιπολίτευσης. Έχουν ευθύνη, επίσης, και οι εκάστοτε αντιπολιτεύσεις, έργο των οποίων είναι να ασκούν έλεγχο, να κάνουν τις δικές τους προτάσεις για βελτίωση της κατάστασης και να μην στέκονται μόνο στην άρνηση και στην καταστροφολογία, προκειμένου να αποτελούν αξιόπιστη εναλλακτική λύση, όταν κρίνει ο λαός.
Δεν είναι, όμως, άμοιροι ευθυνών και οι πολίτες, μια που η έμμεση Δημοκρατία σαν και τη δική μας λειτουργεί αντιπροσωπευτικά και αναδεικνύει με την εκλογική διαδικασία και με τον σταυρό προτίμησης τους πολιτικούς της ταγούς, οι οποίοι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, δεν είναι παρείσακτοι και ξένα σώματα, αλλά προέρχονται απ’ τον λαό και αποτελούν κομμάτι απ’ τη σάρκα του. Είναι, γι’ αυτό, χρέος των πολιτών, αφού κανένας μας δεν είναι αναμάρτητος, να επιλέγει, κάθε φορά, τους καλύτερους να τον εκπροσωπήσουν και να στέλνει στα σπίτια τους, όσους θεωρούνται και είναι κατώτεροι των περιστάσεων.
Πολλοί, όμως, απ’ τους ψηφοφόρους παρασύρονται, εύκολα, απ’ τις σειρήνες του κομματικού φανατισμού και δε δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα προσόντα των υποψηφίων. Επί πλέον, ψηφίζουν με ιδιοτελή και όχι αξιοκρατικά κριτήρια επιβραβεύοντας, συνήθως, γόνους τζακιών ή γνωστά και προβεβλημένα πρόσωπα, που έχουν χρήματα για ρεκλάμα, τάζουν πολλά και κάνουν ρουσφέτια, και όχι αυτούς που, πραγματικά, το αξίζουν, αλλά είναι άγνωστοι στο πλατύ κοινό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ενασχόληση με τα κοινά κατάντησε επάγγελμα ισόβιο και επικερδές για ορισμένους, μια που με ευθύνη των πολιτών οι θητείες τους ανανεώνονται επί μακρόν, αφού δεν υπάρχει κανένας χρονικός περιορισμός στην άσκηση των καθηκόντων τους. Γι’ αυτό και η ανανέωση της πολιτικής ζωής με νέα και προσοντούχα πρόσωπα, δύσκολα επιτυγχάνεται, γεγονός που ζημιώνει τη χώρα.
Υπάρχει, ακόμη, ένα ποσοστό πολιτών, οι οποίοι πιστεύουν, ότι για όλα τα κακά φταίνε μόνο οι άλλοι και στην περίπτωσή μας, συλλήβδην, όλοι οι πολιτικοί μας ταγοί. Γι’ αυτό, τους καθυβρίζουν και αρνούνται να ψηφίζουν έχοντας την ψευδαίσθηση, ότι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, απαλλάσσουν τον εαυτό τους απ’ τις δικές τους ευθύνες και τιμωρούν τους πολιτικούς. Μόνο που η τακτική αυτή είναι επιζήμια και για τους ίδιους, αφού στις δημοκρατικές κοινωνίες οι αποφάσεις των πολλών, αλλά και των εκάστοτε κυβερνήσεων ισχύουν για όλους τους πολίτες, είτε αυτοί ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, είτε όχι.
Δεν αντιλαμβάνονται, δυστυχώς, ότι με τη στάση τους αυτή πετυχαίνουν, μόνο, την αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος και τίποτε παραπάνω, αφού, ούτως ή άλλως, και με μειωμένο ποσοστό συμμετοχής, κάποιοι θα γίνουν αιρετοί άρχοντες ή κάποιοι άλλοι θα λάβουν εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, μια που, έτσι, παίζεται το δημοκρατικό παιχνίδι. Ένας τόπος, άλλωστε, δεν μπορεί να πάει μπροστά με τον αυτόματο πιλότο και χωρίς μηχανοδηγούς, γιατί χωρίς καμιά αμφιβολία θα οδηγηθεί, τότε, σε πλήρη αναρχία και θα μεταβληθεί σε ζούγκλα, όπου χωρίς κανένα φραγμό το μεγάλο ψάρι θα τρώει το μικρό. Βεβαίως, υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πολιτικοί κατώτεροι των περιστάσεων. Όλοι αυτοί, όμως, πρέπει να απομονώνονται και να περιθωριοποιούνται με τη συμμετοχή όλων των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες και όχι με άρνηση ψήφου.
Πέραν τούτων, πολλοί κάνουν το λάθος να πιστεύουν, ότι η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος και μόνο είναι αρκετή, προκειμένου να συμβάλουν στη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της κοινωνίας μας. Ο σωστός πολίτης, όμως, πρέπει να είναι νομοταγής και συνεπής στις υποχρεώσεις του, να ενημερώνεται και να παρακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά και να συμμετέχει με τον τρόπο του στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι. Πρέπει, επίσης, να μη θεωρείται δεδομένος, αλλά να ασκεί την κριτική του σ’ αυτούς, που εμπιστεύθηκε την ψήφο του, όταν κάνουν λάθη, προκειμένου να μην τα επαναλαμβάνουν και να γίνονται καλύτεροι. Πρέπει, ακόμη, να συμμετέχει, ενεργά, στους αγώνες των εργαζομένων, για να γίνεται πιο δίκαιη η κατανομή του πλούτου. Πόσοι, όμως απ’ τους πολίτες λειτουργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο, προκειμένου να μην αποθρασύνονται αρκετοί απ’ τους πολιτικούς μας ταγούς;
Ως εκ τούτου, μεγάλη ευθύνη, για όσα συμβαίνουν στη χώρα, έχουν και οι πολίτες της. Γι’ αυτό, αν θέλουμε την αλλαγή και τη βελτίωση της κατάστασης, αν μη τι άλλο, πρέπει, πρώτοι ν’ αλλάξουν συμπεριφορά και να γίνουν καλύτεροι οι πολίτες.