Δεν είχε κανέναν. Ήταν μόνος στη μοναξιά του. Αυτό ήταν το μεγάλο του παράπονο, που είναι και παράπονο πολλών συνανθρώπων μας και σήμερα.
«Άνθρωπον ουκ έχω...».
Αυτόν που θα σε φροντίζει, θα σε νοιάζεται τον καιρό που μένεις μόνος κλεισμένος στο δωμάτιό σου, φυλακή της μοναξιάς σου, συντροφιά με τις αναμνήσεις, τα κάδρα στους τοίχους και τις φωτογραφίες. Πόσο να συνομιλήσεις και με αυτές! Προκαλούν και πόνους οι θύμησες. Μας λείπει ο άνθρωπος που θα κάνει την έρημο της ψυχής μας ν’ ανθίσει για πολλούς και διάφορους λόγους, λήθη ίσως του παρελθόντος.
Σήμερα ο άνθρωπος εμπιστεύεται περισσότερο τα ζωάκια του με τα οποία και συγκατοικεί. Χάθηκε η ανθρωπιά. Μπορεί να ζούμε με πολλούς, αλλά είμαστε μόνοι. Ο άνθρωπος όμως είναι κοινωνικό ον, πλασμένος «κατ’ εικόνα και ομοίωση Θεού», είναι «πρόσωπον» και έχει ανάγκη από επικοινωνία και συντροφικότητα.
«Ου καλόν είναι τον άνθρωπον μόνον» είπε ο Δημιουργός μας. Μόνος, ούτε στον παράδεισο δεν κάνεις.
Η συμβίωση βέβαια και η επικοινωνία απαιτεί κανόνες συμπεριφοράς και προσοχή στο «παιχνίδι» των ρόλων της ζωής.
Κάποτε η επικοινωνία ήταν πιο εύκολη. Οι άνθρωποι είχαν σεβασμό στον άνθρωπο. Σήμερα και η αξία της ζωής υποτιμήθηκε. Άλλαξαν οι εποχές. Ήρθε, βλέπετε, η εξέλιξη, η πρόοδος, ο πολιτισμός των ξένων που θαυμάζουμε και αντιγράφουμε, γεννήθηκαν επιθυμίες για μια καλύτερη ζωή που έφεραν τη μετανάστευση σε μεγαλουπόλεις και στο εξωτερικό. Στα χωριά δεν ακούγονται πια παιδικές φωνές. Σχολεία έκλεισαν, εκκλησιές μένουν αλειτούργητες και τα «περήφανα γηρατειά» έμειναν μόνα. Νύχτα με φόβο περπατά και η φωνή του κούκου σε τρομάζει. Φόβος, μοναξιά και πλήξη σε πνίγουν. Τα παιδιά τους έφυγαν και η μοναξιά βασιλεύει. Και η οικογένεια άλλαξε. Κάποτε οι γέροντες είχαν στο τραπέζι την πρώτη θέση. Το «χάσμα» των γενεών και οι ανάγκες της ζωής έφεραν τη διάσπαση της οικογένειας, τον ιερότερο θεσμό μας.
«Κύριε, άνθρωπον ουκ έχω!..». Το νιώθουμε όλοι σε δύσκολες στιγμές ιδιαίτερα. Επικοινωνούμε και με το τηλέφωνο, το κινητό, αλλά με αυτά δεν πέφτει ο πυρετός, ούτε περνά ο πόνος. Ούτε και με τη «συνοδό γερόντων», όπως το λέμε πολιτισμένα, γιατρεύεται ο πόνος της ψυχής. Η φροντίδα από ξένο χέρι είναι λουλούδι χωρίς το άρωμά του. Και το χαμόγελο ακριβό και προσποιητό.
Ο κορονοϊός άνοιξε τις πύλες και τα παράθυρα ιδρυμάτων και είδαμε πολλά! Η μοναξιά και το δράμα μεγάλο. Μπορεί η επιστήμη να βοήθησε στην πρόοδο του πολιτισμού της τεχνολογίας, αλλά πολιτισμό ψυχής δεν είδαμε!
Ευτυχώς υπάρχουν και ιδρύματα που επιτελούν ευσυνείδητα και με ανθρωπιά το έργο τους. Τυχεροί όσοι έχουν τον δικό τους άνθρωπο. Μοιράζονται λύπες και πολλαπλασιάζουν χαρές. Ζουν χωρίς φόβο για το «μεγάλο ταξίδι!». Το πρόβλημα της μοναξιάς, μεγάλο. Απομακρυνθήκαμε πολύ από τον δρόμο του Θεού. Ίσως δεν θέλουμε τις σχέσεις με τον Δημιουργό μας και αναζητούμε τη δόξα, τις απολαύσεις και την προβολή και δεν βρίσκουμε χρόνο να εμβαθύνουμε και λίγο στο «σύμπαν» της ψυχής μας.
Γιατί άραγε ο άνθρωπος φοβάται τον άνθρωπο;
Γιατί, αν και ζούμε σε πολυκατοικίες, δεν λέμε «καλημέρα» μεταξύ μας; Γιατί δεν χαιρόμαστε στη χαρά των άλλων; Γιατί επιτρέψαμε το «ΕΓΩ» μας να γίνει αγκαθωτό σύρμα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις;
Αν κάπου κάναμε λάθος, γιατί δεν παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής; Η μεταμέλεια εξάλλου είναι αρετή!
Ίσως έτσι βρούμε τον δρόμο της σωτηρίας μας. Ο παράλυτος βρήκε στον Χριστό τον δικό του άνθρωπο που τον γιάτρεψε. Εκείνος με την αγάπη Tου δίδαξε τον πολιτισμό της ψυχής μας. Τα «δώρα του πνεύματος» είναι η φαρμακευτική αγωγή για να γίνουμε «πλησίον», να γίνουμε για κάθε πάσχοντα ο δικός τους άνθρωπος.
Δεν είναι ο χρόνος μόνο που γιατρεύει τον πόνο. Είναι και οι σωστοί άνθρωποι και κυρίως ο δικός μας άνθρωπος. Αυτό να δείξουμε με το παράδειγμά μας και στα παιδιά μας για να γίνει ο κόσμος πιο ανθρώπινος. Δική μας η ευθύνη, δικό μας το χρέος, δικός μας και ο σταυρός! Ο πολιτισμός της ψυχής να γίνει και στόχος αγωγής! Ο σεβασμός στο γήρας είναι και παραδοσιακή παρακαταθήκη.
Από τον Δημήτριο Νταφούλη,
επίτ. σχολ. σύμβουλο και θεολόγο
