Ιστορικά

Ευριπίδης

Δημοσίευση: 30 Ιουν 2022 15:40

Από τον Ευάγγελο Μπαλντούνη, φιλόλογο

* Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα και έζησε στον 5ο αι. π.Χ. Ήταν γιος πλούσιου κτηματία και έζησε τα νιάτα του σε εποχή ακμάζουσα, στον «Χρυσό Αιώνα τού Περικλέους». Έπαιρνε μέρος στις γιορτές, γινόταν χορευτής και πυρφόρος τού Απόλλωνος. Στράφηκε γρήγορα στη φιλοσοφία, γιατί είχε την τάση να σκέφτεται πάνω στα προβλήματα του κόσμου. Υπήρξε μαθητής τού Αναξαγόρα και συνδέθηκε με τον Πρωταγόρα, τον Πρόδικο, τον Σωκράτη. Υπήρξε θαυμαστής τού Δημόκριτου και του Ηράκλειτου, πολύ μελετηρός, διαθέτοντας μια πλούσια βιβλιοθήκη.
* Ως άνθρωπος και πολίτης ήταν τύπος αντικοινωνικός με ελάχιστους φίλους. Εσωστρεφής, μελαγχολικός και δυσπρόσιτος. Ζούσε αρκετό καιρό αποτραβηγμένος στη Σαλαμίνα, σ’ ένα απόμερο παραλιακό σπήλαιο. Όμως την τάση του για απομόνωση την πέρασαν για αλαζονεία και περιφρόνηση. Δεν ενδιαφέρθηκε για τα πολιτικά, αλλά μέσα από τα έργα του εξέφραζε γνώμες και θεωρίες. Κατέκρινε την οχλοκρατία και τους δημαγωγούς: «Δεν έχει να φοβάται η χώρα από τον λαό, αλλά απ’ αυτούς που κυβερνούν». Στη μεσαία τάξη αναγνώριζε τους σωτήρες της πόλης και φύλακες της τάξης. Η φιλοπατρία του ήταν φλογερή και ενθουσιώδης.

* ΩΦΕΛΙΜΕΣ ΠΡΟΤΡΟΠΕΣ ΤΟΥ: 1) «Οι δεύτερες σκέψεις είναι οι καλύτερες»... 2) «Χιλιάδες επιχειρήματα δεν φέρνουν το αποτέλεσμα που φέρνει το χρήμα»... 3) «Να μην προσπαθείς να διορθώσεις τους άλλους, ενώ εσύ είσαι γεμάτος ελαττώματα»... 4) «Δεν κρατάει πολύ η απόλαυση μιας κακής ευχαρίστησης»... 5) «Δεν υπάρχει τίποτα δυνατότερο από την ανάγκη»... 6) «Τα δώρα τού κακού ανθρώπου, δεν φέρνουν το καλό μαζί τους»... 7) «Η ανταμοιβή πρέπει να είναι ανάλογη με τη δουλειά»... 8) «Φοβού το γήρας, ου γαρ έρχεται μόνον»... 9) «Η εχθρότητα ανάμεσα σε συγγενείς είναι φοβερή και δύσκολα ειρηνεύει».

* ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΘΕΟΥΣ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ: Ακολουθεί την παράδοση, αλλά την αντιμετωπίζει ορθολογιστικά. Δεν στρέφεται κατά της θρησκείας, αλλά επικρίνει τις λαϊκές αντιλήψεις για τους θεούς. Δεν καταφεύγει στην άρνηση, αλλά διατυπώνει την πνευματικότητα του θείου. «Αν οι θεοί είναι κακοί, δεν είναι θεοί». Ονομάστηκε «από σκηνής φιλόσοφος», γιατί βυθίζει το μάτι του στην ανθρώπινη ψυχή και εξετάζει θρησκευτικά, ηθικά, κοινωνικά, βιοτικά ζητήματα. α) «Ο ενάρετος άνθρωπος είναι μετριόφρων»... β) «Οι ανώτεροι άνθρωποι αντέχουν τις προσβολές των κατώτερων»... γ) «Στους καλούς υπάρχει κάθε είδος σοφίας»... δ) «Η συγκράτηση τού θυμού, χαρακτηρίζει τους συνετούς ανθρώπους»... ε) «Κανένας δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτε, όταν είναι οργισμένος».

* ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΗΓΟΡΗΘΗΚΕ ΩΣ ΜΙΣΟΓΥΝΗΣ: Φτάνει στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής και ιδιαίτερα της γυναικείας. Στο θέατρό του τα γυναικεία πρόσωπα πήραν την πρώτη θέση. Μακρά σειρά τους περνούν επάνω στη σκηνή του. Η Ιφιγένεια, η Ελένη μάς επιβάλλονται με την υπερηφάνεια, τον αυτοσεβασμό, τη σεμνότητα και τον ηρωισμό. Η Εκάβη, η Φαίδρα, η Μήδεια κυριαρχούνται από σφοδρά ψυχικά πάθη: μνησικακία, λύσσα για εκδίκηση, τρικυμιώδη ψυχή. Οι τελευταίες ηρωίδες είναι που σκανδάλισαν τους Αθηναίους. Έτσι είδαν μισογυνισμό κι όχι ρεαλισμό. 1) «Από την καλή γυναίκα, κανένα άλλο δεν πλάστηκε ανώτερο σ’ αξία αγαθό. Από την κακή, τίποτα δεν υπάρχει χειρότερο»... 2) |Δεν είναι το κάλλος στις γυναίκες, αλλά οι αρετές που ευχαριστούν τους συζύγους»... 3) «Όταν μια κακή ιδέα κατέχει τη γυναίκα, πολύ φαρμάκι τρέχει από τη γλώσσα της»... 4) «Η σιγή και η μετριοφροσύνη είναι τα καλύτερα στολίδια της γυναίκας. Επίσης το να μένει ήσυχα στο σπίτι της».

* ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Τα τελευταία χρόνια του τα έζησε στην Πέλλα, στην αυλή τού φιλόμουσου Αρχέλαου. Είχε πικραθεί από τη δυσμένεια της κριτικής, τους χλευασμούς τού Αριστοφάνη, την υποτίμηση της αξίας του. Έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές. Τότε έγραψε και το έργο «Βάκχαι», που δεν αξιώθηκε να το παρουσιάσει λόγω του θανάτου του.
* Οι Αθηναίοι ζήτησαν αργότερα τα οστά του, αλλά δεν παραχωρήθηκαν. Ανήγειραν τότε κενοτάφιο, όπου χάραξαν επίγραμμα: «Όλη η Ελλάδα αποτελεί μνήμα τού Ευριπίδη. Τα κόκαλά του τα φυλάσσει η γη των Μακεδόνων, όπου δέχτηκε το τέλος της ζωής του. Πατρίδα του είναι η Αθήνα, η Ελλάς της Ελλάδος»... Ο ίδιος έλεγε: «Θεωρώ ότι τους πεθαμένους λίγο τους νοιάζει αν θα έχουν πλούσια κηδεία. Τούτο είναι ματαιοδοξία μοναχά των ζωντανών»...

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

SYNERGEIO
ΛΙΟΠΡΑΣΙΤΗΣ

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass