Πίνδαρος

Ιστορικά

Από τον Ευάγγελο Μπαλντούνη, φιλόλογο

Ο Πίνδαρος υπήρξε ο 2ος μεγάλος ποιητής που μας χάρισε η Βοιωτία, μετά τον Ησίοδο. Έζησε τέλη 6ου και στον 5ο αι. πΧ. Γεννήθηκε σε συνοικισμό της Θήβας. Από τα μικρά του χρόνια σπούδασε μουσική κοντά στον πατέρα του, που ήταν φημισμένος μουσικός αυλού. Ο θείος του τον

εκπαίδευσε στην ποιητική σύνθεση και την εγχώρια μουσική. Ολοκλήρωσε την κατάρτισή του στην Αθήνα, κοντά στους μουσικούς Αγαθοκλή και Απολλόδωρο. Διδάχθηκε την τεχνική της χορικής σύνθεσης, στην οποία και ξεχώρισε, εφόσον οι Αθηναίοι καλλιεργούσαν τον διθύραμβο και την τεχνική της τραγωδίας.
* ΠΕΡΙΖΗΤΗΤΟΣ ΜΟΥΣΟΥΡΓΟΣ: Έκανε την εμφάνισή του σαν ποιητής, 21 ετών. Η φήμη που απέκτησε ήταν μεγάλη. Σ’ αυτό συντέλεσαν οι Πανελλήνιοι Αγώνες που συνήθιζε να παρευρίσκεται. Έτσι συνήψε σχέσεις με τους ευγενείς οίκους όλων των πόλεων. Τιμήθηκε απ’ όλες σχεδόν τις ελληνικές πόλεις και είχε προσκληθεί από βασιλείς και τυράννους στις αυλές τους. Αυτοί τού ζητούν χορικές συνθέσεις για γεγονότα της ζωή τους και της πολιτείας, προσφέροντας υψηλές αμοιβές. Επισκέφθηκε τη Σικελία, φιλοξενήθηκε στην αυλή τού Ιέρωνος και έψαλε τη μεγαλοπρεπή έκρηξη της Αίτνας το 472 π.Χ. Είχε στενές σχέσεις με τα Ιερατεία. Υπήρξε η φωνή τού Μαντείου των Δελφών για πάνω από 40 χρόνια (τού είχε αναθέσει να εκφωνεί ύμνους προς τους θεούς).
* ΩΦΕΛΙΜΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΤΟΥ: Υπήρξε ηθικολόγος και θρησκευόμενος: 1) Ό,τι γίνεται άνευ θεού, καλύτερα να μένει στη σιωπή... 2) Ο θεός παρακολουθεί και τον δίκαιο και τον κακό, και κανένας ασεβής ποτέ δεν ξέφυγε την προσοχή του. Μας συνιστά: α) Ανακάλυψε τι δυνατότητες έχεις και χρησιμοποίησέ τες... β) Καλύτερα να σε φθονούν, παρά να σε λυπούνται... γ) Όταν η καρδιά χαίρεται, το πρόσωπο είναι θαλερό (ανθηρό, ακμαίο)... Αξίες του: η ειλικρίνεια, η αποστροφή από την κολακεία, το κάλλος. «Ακόνιζε πάντα τη γλώσσα σου στο ακόνι της αλήθειας»... Αρετές του: η ευσέβεια και η σωφροσύνη. «Η αρετή που επαινείται, μεγαλώνει σαν δέντρο»... «Οι αιτίες τού πολέμου είναι το χρυσάφι»... «Το ταλέντο τού σοφού: να είναι παιδί με τα παιδιά - άνδρας με τους άνδρες - γέρος με τους γέρους».
Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από εκθαμβωτικές μεταφορές, μεγαλειώδεις εικόνες και εκφραστικότατες περιφράσεις. Υπάρχει μεγαλοπρέπεια σκέψης, μέτρο και αρμονία. Έγραψε: Ύμνους προς τιμή των θεών. Παιάνες προς εξύμνηση τού Απόλλωνος. Διθυράμβους προς τιμήν τού Διονύσου. Εγκώμια με δοξαστικό περιεχόμενο. Θρήνους και επιτάφια άσματα.
* ΤΑ «ΕΠΙΝΙΚΙΑ» ΤΟΥ ΠΙΝΔΑΡΟΥ : Ήταν ύμνοι που εξυμνούσαν νικητές αγώνων. Απαγγέλλονταν από χορό είτε στον τόπο που νίκησε, είτε στην πατρίδα του όταν γύριζε και εορταζόταν η επιτυχία του. Οι επινίκιες ωδές του Πινδάρου διακρίνονται σε 14 Ολυμπιόνικους - 12 Πυθιόνικους - 11 Νεμεόνικους - 8 Ισθμιόνικους. Συντελούσαν στο να μείνει το όνομα τού νικητή γνωστό στους αιώνες και να αποκτήσει μια θέση στον ανώτερο και άφθαρτο κόσμο των ημιθέων.
* ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΟΥ: «Οποιος βάζει στον νου του να ξεπεράσει τον Πίνδαρο, στηρίζεται σε κεροκόλλητα φτερά, φτιαγμένα από τον Δαίδαλο». Έτσι διατυπώνει επιγραμματικά ο Οράτιος τον θαυμασμό που έτρεφε ο αρχαίος κόσμος για το έργο του. Κανένας άλλος λυρικός ποιητής δεν θεωρείται τόσο μεγάλος όσο ο Πίνδαρος. Όταν μετά από 100 χρόνια ο Μ. Αλέξανδρος κατέλαβε και αφάνισε τη Θήβα, το σπίτι τού Πίνδαρου δεν το κατέστρεψε ως ένδειξη σεβασμού και τιμής.
Με τα ποιήματά του εξέφρασε υψηλές ιδέες γεμάτες αρμονία, ποιότητα, ηθικό και θρησκευτικό βάθος. Πέθανε 80 ετών στο θέατρο τού Άργους, τη στιγμή που εκφωνούσε ένα από τα ποιήματά του, ή ενώ παρακολουθούσε αγώνες...