Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

«Θεέ μου, συμφορά ξανά!...
Ήταν τόσο ειρηνικά, τόσο γαλήνια.
Όμως αρχίσαμε
να σπάζουμε τις αλυσίδες
που δένουν τον λαό μας
στην σκλαβιά…
Συμφορά ξανά!...
Το αίμα του λαού κυλά ξανά!»
ΤΑΡΑΣ ΣΕΦΤΣΕΝΚΟ, «Συμφορά ξανά»

Ο μικρός Χασάν ταξίδεψε 1.200 χιλιόμετρα. Μόνος του. Κατάφερε τελικά να φτάσει ασφαλής στη Σλοβακία. Είχε το διαβατήριό του και έναν αριθμό τηλεφώνου που η μαμά του το έγραψε στο χεράκι του. Η οκτάχρονη Αλίσα πήγε στον ουρανό. Ο παππούς της προσπάθησε με το σώμα του να σταματήσει τις σφαίρες. Δεν τα κατάφερε. Έφυγε και αυτός μαζί της. Βλέπουμε σε ζωντανή μετάδοση τα εκατομμύρια των Ουκρανών προσφύγων να κατευθύνονται προς τις γειτονικές χώρες μαζί με τα παιδιά τους. Δεν βλέπουμε άλλη. Ωστόσο μπορούμε να φανταστούμε, στα υπόγεια της ρημαγμένης Μαριούπολης, χιλιάδες συνάνθρωποί μας πως επέστρεψαν στη λίθινη εποχή μέσα σε λίγες ώρες.
1990. Οι φίλοι μου, η Ελευθερία και ο Απόστολος Κατσαρός, πήραν στο σπίτι τους ένα παιδί από τη Σερβία για να το σώσουν από τους Αμερικανικούς βομβαρδισμούς και τις φωτιές που άναβαν στο Βελιγράδι οι Νατοϊκές βόμβες. Παρακάλεσα τους φίλους μου να μας φέρουν τον μικρό Γκόραν στο πατρικό μας σπίτι στην Ανατολή.
Καρπός εκείνης της επίσκεψης είναι το κλήμα που φύτεψε ο μικρός Γκόραν με τα παιδιά μας. Τώρα ο Γκόρον άνδρας πια, θα βρίσκεται υποθέτω, κάπου στο Βελιγράδι. Πιστεύω πως θα χαρεί αν μάθει πως το κλήμα του έγινε μια τεράστια κληματαριά.
Περνάμε πάλι δύσκολες μέρες. Στη γειτονιά μας πέφτουν πάλι βόμβες. Μια χώρα διαλύεται. Η Ουκρανία ισοπεδώνεται. Ας θυμηθούμε τον Οδυσσέα Ελύτη:
Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύετε
Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Η Λαλιά που δεν ξέρει από ψέμα,
θ' αναπαύσει το πρόσωπο του μαρτυρίου.
Είναι καιρός να θυμηθούμε τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους». Εκεί ο Σολωμός ομολογεί πως «δεν βρήκα τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι». Αυτό το αλωνάκι, το Μεσολόγγι δηλαδή, έμεινε στη συνείδηση του Έθνους, ως το ενδοξότερον παράδειγμα ανδρείας των ιερών εκείνων αγωνιστών.  Έμειναν εκεί γνωρίζοντας το τέλος τους. Η θυσία τους πέρασε στην Ιστορία. Έτσι κτίζονται τα Έθνη. Γράφει ο Σολωμός:
«Όλοι οι άνθρωποι δεσμοί-πατρός-αδελφού-γυναικός ριζωμένοι εις τη γη και με αυτούς ο ενθουσιασμός της δόξας. Τους αρπάζεται η γη, και τοιουτοτρόπως αναγκάζονται να ξεσκεπάσουν εις τα βάθη της, την αγιοσύνη της ψυχής τους». Εδώ έχουμε τους «στοχασμούς» του ποιητή όταν σχεδίαζε τους ελεύθερους πολιορκημένους.
Βλέπω τους ελεύθερους πολιορκημένους Ουκρανούς να προσπαθούν με τα κορμιά τους, να σταματήσουν το ρωσικό τανκ. Βλέπω την ιστορία των στρατιωτών στο Φιδονήσι, όταν στέλνουν τους Ρώσους στον αγύριστο. Βλέπω Ουκρανούς άντρες να αποχαιρετούν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους και αυτοί να γυρίζουν πίσω στο καθήκον, στο υπέρτατο χρέος για τη σωτηρία της πατρίδος. Βλέπω ένα Έθνος να αντιστέκεται. Βλέπω την ιστορία του Ζελένσκι, του προέδρου που αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του και από κωμικός ηθοποιός έγινε ήρωας. Η προπαγάνδα των εχθρών του, τον κατηγορούσε ως έναν ναρκομανή καραγκιόζη, ο οποίος υποθάλπει τους Ναζί.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ζελένσκι με ποσοστό 73%, αρνήθηκε το αεροπλάνο διαφυγής που του πρόσφερε ο Μπάιντεν και έμεινε εκεί διδάσκοντας πως δεν γίνεται μάχη χωρίς αποθέματα ψυχής. Σε λίγες μέρες ή εβδομάδες μπορεί να πεθάνει εκεί και να γίνει ο πρώτος εκλεγμένος ηγέτης που πεθαίνει υποστηρίζοντας την πρωτεύουσά του.
- Δεν θέλω αεροπλάνο να φύγω, θέλω όπλα να πολεμήσω, απάντησε.
Είναι πλέον σύμβολο. Στο εξής καμία λύση δεν θα περάσει για το μέλλον της Ουκρανίας χωρίς την παρουσία του Ζελένσκι.
Ο Βίκτωρ Ουγκώ (1802-1885), ο μεγαλύτερος Γάλλος συγγραφέας όλων των εποχών, συγκινημένος από τον Αγώνα των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων, γράφει το περίφημο ποίημα το «Ελληνόπουλο» για να βοηθήσει τον Αγώνα των Ελλήνων με την πένα του.
Ας θυμηθούμε την τελευταία στροφή:
«Φτωχό παιδί που κάθεσαι
ξυπόλητο στις ράχες
για να μην κλαις λυπητερά
τ’ ήθελες τάχα νάχες;
μου κράζει το Ελληνόπουλο
με το γαλάζιο μάτι!
Βόλια, μπαρούτι θέλω νά!»
Ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Μπάυρον, ο Ντελακρουά, ο Πούσκ και εκατοντάδες διανοούμενοι, βοήθησαν να αναπτυχθεί στην Ευρώπη και στην Αμερική ένα μεγάλο φιλελληνικό κίνημα. Βλέπω με ικανοποίηση πως κάτι ανάλογο συμβαίνει παγκοσμίως και για τον αγώνα των Ουκρανών. Στο τέλος η εποποιία ενός λαού που βομβαρδίζεται θα μνημονεύεται στους αιώνες ως ο θρίαμβος της ελευθερίας εναντίον κάθε μορφής ολοκληρωτισμού και Δεσποτισμού. Με συγκίνησε η κραυγή μιας κυρίας στην Οδησσό. Εγώ είμαι με τον Πούσκιν, τον Τσέχωφ, τον Τολστόι, τον Ντοστογιέφσκι, όχι με τον Πούτιν.
Είναι φανερό πως το θετικό κεφάλαιο της Ρωσίας άδειασε. Τασσόμαστε υπέρ εκείνου που αγωνίζεται υπέρ βωμών και εστιών και στο τέλος ποιος θα νικήσει;
Την απάντηση μας τη δίνει ο Ελύτης στο Άξιον Εστί:
«Και μεγάλα πλοία
θα ανεβάζουν σημαίες.
Εμβατήρια θα πάρουν
τους δρόμους, οι εξώστες
να ράνουν με άνθη τον Νικητή.
Που θα ζει στην οσμή των πτωμάτων».
Στέλιος Τσιανίκας