Μοιάζει, εντούτοις, να είναι στο πεπρωμένο τού είδους μας να πορεύεται στο διηνεκές -κι όσο διαρκεί η φάση της ανωριμότητάς μας- εναλλάσσοντας τις καταστάσεις του πολέμου και της ειρήνης. Η τραγικότερη ίσως διαφορά των δύο αυτών καταστάσεων είναι ότι στον πόλεμο ανατρέπεται η φυσιολογική διαδικασία της ζωής: «Οι γονείς θάβουν -εάν οι συνθήκες το επιτρέπουν- τα παιδιά τους».
Ο Θουκυδίδης διακηρύσσει ότι οι άνθρωποι κινούνται από το συμφέρον και από την τάση τους για κυριαρχία. Με αυτό συμφωνεί κι ο Πάπας Φραγκίσκος που δήλωσε ότι «δεν υπάρχουν θρησκευτικοί πόλεμοι αλλά πόλεμοι συμφερόντων, για τα χρήματα, για τους φυσικούς πόρους και για την κυριαρχία επί των λαών». Οι απλοί άνθρωποι -παντού στον κόσμο- δικαιολογούν μόνο τους αμυντικούς, τους εθνικοαπελευθερωτικούς πολέμους και τις εξεγέρσεις κατά των τυράννων τους.
Ο 20ός αιώνας υπήρξε, ως γνωστόν, αιματηρός και με συμπυκνωμένη σκληρότητα, καθώς προκλήθηκε έκρηξη των ενστίκτων που υποβίβασε την αξία της ανθρώπινης ζωής. Στις ημέρες μας, που μοιάζουν με έσχατες, στην πρώιμη μετανεωτερικότητα, ηγέτες τύπου Μπους, Μπλερ, Κλίντον και Πούτιν επέδειξαν και επιδεικνύουν με περισσή αλαζονεία τους πυραύλους μαζικής καταστροφής απειλώντας «θεούς και δαίμονες».
Παρατηρούμε, λοιπόν, στην έναρξη της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, υπερ-συσσώρευση αρνητικού φορτίου στον διεθνή ορίζοντα, με τους πρώτους φονικούς «κεραυνούς» να πέφτουν στα κεφάλια των δύσμοιρων Ουκρανών. Ως φαίνεται, οι «αναθεωρητές» της παγκοσμιοποίησης -οι ίδιοι που τη δρομολόγησαν- επιδιώκουν να ανακατέψουν ξανά την τράπουλα προκειμένου να ανακόψουν τη θεαματική άνοδο της Κίνας. Διότι θεωρούν πως η τελευταία, με καλά οργανωμένο τρόπο και επιτηδείως, διεισδύει οικονομικά σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη και αναδεικνύεται στη μεγαλύτερη και πιθανόν, προσεχώς, στην ισχυρότερη οικονομία του κόσμου.
Οι ως άνω «αναθεωρητές» (Αγγλοσάξονες, AUKUS), σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές (π.χ. Ν. Τσόμσκι), δέχτηκαν ως ευπρόσδεκτο δώρο την εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία. Διότι το γεγονός αυτό κατάφερε να εδραιώσει ακόμα περισσότερο το Ατλαντικό Σύστημα το οποίο για κάποιους, μέσα σε αυτό, ήταν «εγκεφαλικά νεκρό». Μάλιστα, μερικοί από αυτούς τους αναλυτές, πιο νηφάλιοι και καλύτερα ενημερωμένοι, υποθέτουν ότι αυτός ήταν ο αρχικός στόχος της Ουάσιγκτον. Πιο εξεζητημένες, μάλιστα, απόψεις συνδέουν την άρνηση ουσιαστικής και πιο ενεργής υποστήριξης της Ουκρανίας από το ΝΑΤΟ όχι τόσο με τον φόβο έναρξης ενός πυρηνικού πολέμου όσο με ένα είδος «ενδοσυνεννόησης» Πούτιν-Μπάιντεν (μια μίνι Γιάλτα) προκειμένου να απομονωθεί η Κίνα και λαμβάνοντας ως αντίδωρο η Μόσχα, μέσω μιας στρατιωτικής νίκης, την αύξηση της επιρροής της στο Κίεβο.
Ως εκ τούτων, προκειμένου οι ΗΠΑ να απαγκιστρώσουν δυνάμεις από διάφορες γωνιές του πλανήτη και για να επικεντρωθούν στη δυτική πλευρά του Ειρηνικού (Κίνα) δεν διστάζουν, με ψυχρό αίμα, να εκχωρήσουν χώρο, σε αυτές τις γωνιές, σε συμμάχους τους ακόμη και σε πρώην αντιπάλους. Είδαμε π.χ. πώς «άδειασαν» τους Κούρδους στο Αφριν και τους Αρμένιους στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Τώρα, παρά τις περισσότερο ή λιγότερο προσχηματικές τους αντιδράσεις, φαίνεται ότι θα ανεχθούν την κατάληψη της Ουκρανίας. Άλλωστε ο Πρόεδρος Μπάιντεν είχε προαναγγείλλει την εισβολή. Ο Πούτιν απλώς επωφελείται καθώς, όπως προ-είπαμε, με ηγεσία της αρεσκείας του στην Ουκρανία, θα ησυχάσει στο μαλακό του υπογάστριο.
Οι Ευρωπαίοι (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία), με επίπλαστη ενότητα, λόγω συμφερόντων διαφορετικής κατεύθυνσης, προσπαθούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις επιδιώκοντας να ισορροπήσουν ανάμεσα στις ενεργειακές τους ανάγκες και στις υποχρεώσεις τους στο ΝΑΤΟ (ΗΠΑ). Προς το παρόν υφίστανται τις συνέπειες (αυξήσεις τιμών καυσίμων κ.λπ.). Κυρίως, όμως, γίνονται θεατές της στρατηγικής τους υποβάθμισης. Εξ αυτών, η Γερμανία, με την «άδεια» για τον επανεξοπλισμό της (100 δισ. ευρώ), επανέρχεται στο προσκήνιο της Ιστορίας με όρους που μοχλεύουν τον «μνησιπήμονα πόνο» και προκειμένου να ενισχυθεί το ευρωπαϊκό ανάχωμα απέναντι στη «σιβηρική αρκούδα».
Ο αυταρχικός Βλαδίμηρος μπορεί να ενισχύει, προς το παρόν, το προφίλ του στο εσωτερικό της χώρας του, αλλά πληγώνει με καταλυτικό τρόπο τη φιλειρηνική εικόνα της Ρωσίας στο εξωτερικό. Στην ουσία, εκών ή άκων, παίζει, στην παγκόσμια σκακιέρα, το παίγνιο των καπιταλιστικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων με τον δικό τους τρόπο: επεκτατικά-ιμπεριαλιστικά. Το ακόμα χειρότερο, που επιδεινώνει τα πράγματα, είναι η εκ μέρους του αιωρούμενη απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων γεγονός που εξοικειώνει τους απλούς ανθρώπους με αυτήν την ιδέα και που εν τέλει αποκαλύπτει πως όλοι ίδιοι είναι: υποκύπτουν με απροκάλυπτο κυνισμό στον πειρασμό της απειλής χρήσης των υπερόπλων μαζικής καταστροφής.
Όλες αυτές οι «περιφερειακές διευθετήσεις» (και όσες θα ακολουθήσουν που πιθανόν να αφορούν κι εμάς τους Έλληνες) που μοιάζουν με «θέατρο του παραλόγου» συνιστούν, απλώς, ακόμα μια φορά, την επιβεβαίωση της ρήσης του Αθηναίου Ιστορικού: ο κόσμος μας κινείται από το συμφέρον και από την τάση για κυριαρχία. Το αντελήφθησαν άριστα οι Αρμένιοι όταν ο Πούτιν τους υπενθύμισε ότι δεν υπάρχει πια Σύμφωνο της Βαρσοβίας να τους προστατεύει.
Στον αναδυόμενο νέο Ψυχρό Πόλεμο (ΗΠΑ/Κίνα) οι μεγάλοι παίχτες φαίνεται να παίρνουν θέσεις θεωρώντας ίσως ότι ελέγχουν όλες τις παραμέτρους, ώστε να μη συμβεί κάποιο ατύχημα που θα λειτουργήσει ως θρυαλλίδα για γενικότερη ανάφλεξη. Εάν όμως αυτό συμβεί κι αν υποθέσουμε ότι οι εξελίξεις στην Ουκρανία την καταστήσουν μια τέτοια θρυαλλίδα τότε είναι περισσότερο από βέβαιο πως η Ουκρανία θα καταστραφεί (διότι πάντοτε στις εκρήξεις η θρυαλλίδα καταστρέφεται) και θα επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη του Π. Κονδύλη: “ο 21ος αιώνας θα είναι ο πιο συγκλονιστικός και ο τραγικότερος για την ανθρωπότητα”.
Βεβαίως, το κρίσιμο και τελεσίδικο, μάλλον, ερώτημα που αυτονοήτως τίθεται είναι το εάν θα είναι εφικτή η ύπαρξη ενός κάποιου Έριχ-Μαρία Ρεμάρκ που θα μας περιγράψει τα νέα από το ανατολικό μέτωπο.
Από τον Δημήτρη Νούλα,
χημικό
