Διαφαίνεται έτσι με ευκρίνεια ότι η Ρωσία επιθυμεί να επαναχαράξει τα σύνορα στην περιοχή, να ελέγχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της Μαύρης Θάλασσας, να ελέγχει πολλές πλουτοπαραγωγικές περιοχές της Ουκρανίας, να αναγνωριστεί η αυτονομία στις αποσχισθείσες περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, αλλά και το κυριότερο να ανακοπεί η συνεχιζόμενη για πολλά χρόνια επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς.
Πριν ακόμη ξεσπάσει ο πόλεμος, πολιτικοί ηγέτες όπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ και της Γαλλίας, ο καγκελάριος της Γερμανίας και στη συνέχεια ο πρόεδρος της Κίνας και της Τουρκίας και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ ανέπτυξαν δραστηριότητες για την επίλυση του προβλήματος, με απευθείας συνομιλίες με τον πρόεδρο Πούτιν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως αν και αποτελεί τη μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική οντότητα της ηπείρου απέδειξε για άλλη μία φορά ότι στερείται ικανότητας παρέμβασης όταν προκύπτουν μεγάλα προβλήματα και εξελίξεις στον πλανήτη. Ο πόλεμος στο Ιράκ, τη Συρία, τη Γιουγκοσλαβία, τη Λιβύη αποτελούν απτά δείγματα αυτής της μεγάλης έλλειψης της Ε.Ε. Πέρα από τις οικονομικές κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία που η σοβαρότητα και η βαρύτητα από κανέναν δεν αμφισβητούνται, στην κατεύθυνση της πολιτικής επίλυσης του προβλήματος δεν έκανε τίποτα το ουσιαστικό. Αυτή η πολιτική καχεξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ασφαλώς απόρροια της έλλειψης θεσμικού πλαισίου, αλλά και οργάνων που όχι μόνο θα επέτρεπαν δυναμικές παρεμβάσεις σε παγκόσμια δρώμενα, αλλά θα επέβαλαν και την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.
Είναι οδυνηρή η διαπίστωση πως μετά από 77 ολόκληρα χρόνια και τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο πόλεμος έκανε και πάλι την εμφάνισή του στη γηραιά ήπειρο. Κοινή ήταν η πεποίθηση σε όλους τους λαούς πως οι πόλεμοι ανήκουν στο παρελθόν και πως η επίλυση όλων των προβλημάτων επιτυγχάνεται με τη διπλωματία. Μέγιστο λάθος. Ένα λάθος που πρέπει να οδηγήσει την Ε.Ε. στην αυτογνωσία, αλλά και τον προβληματισμό για τον νέο ρόλο που μπορεί και οφείλει να παίξει στον νέο κόσμο που γεννιέται. Μία αναδιοργάνωση σε στρατηγικούς τομείς της λειτουργίας της Ένωσης κρίνεται απολύτως απαραίτητη.
Η κοινή οικονομική και εξωτερική πολιτική, ένα συνεκτικό και σφιχτό πλαίσιο ασφάλειας και η συγκρότηση ενός μοντέρνου και δυνατού αμυντικού Ευρωστρατού, αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για τη συγκρότηση μίας νέας Ευρώπης. Μια Ευρώπη που θα είναι ισχυρή και ασφαλής, θα εγγυάται το απαραβίαστο των συνόρων όλων των κρατών-μελών, την ειρήνη και ευημερία όλων των λαών που την αποτελούν και θα διαθέτει αδιαμφισβήτητη παρεμβατική ικανότητα στην κατεύθυνση και μόνον εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου. Μία Ευρώπη η οποία θα καθορίσει επακριβώς τα σύνορά της όπως αυτά προκύπτουν από διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες, καθιστώντας σαφές προς όλους πως τα εθνικά σύνορα ενός έκαστου κράτους είναι και σύνορα της Ε.Ε.
Η κατάσταση όμως στην Ουκρανία επαυξάνει και την ενεργειακή κρίση δημιουργώντας μία εκρηκτική κατάσταση στο σύνολο της Ένωσης. Η ακρίβεια στην ενέργεια, τα καύσιμα και τα τρόφιμα είναι πρωτόγνωρη για όλη την Ένωση και οδηγεί μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες σε απόγνωση. Η υπερεξάρτηση της Ευρώπης από λίγες και συγκεκριμένες χώρες για αέριο και πετρέλαιο, πρέπει να τη σπρώξουν σε εφαρμογή πολιτικών επαύξησης της αυτάρκειάς της, αλλά και σε έρευνες σε περιοχές της όπως αυτές της Ανατολικής Μεσογείου και όπου αλλού, για νέες πηγές υδρογονανθράκων. Διότι μόνο η αυτάρκεια και η πολυμέρεια των πηγών εφοδιασμού εξασφαλίζουν σε απόλυτο βαθμό την ελευθερία επιλογών και δράσεων.
Πέρα από τα παραπάνω για την ώρα όμως, η Ένωση έχει μία μεγάλη υποχρέωση που πηγάζει από τον πολιτισμό της και τις αξίες της. Υποχρέωση στις χιλιάδες παιδιά και γυναίκες πρόσφυγες από την Ουκρανία που οφείλει να υποδεχθεί εξασφαλίζοντάς τους τροφή, στέγη αλλά και απασχόληση στις ενήλικες για όσο χρόνο χρειαστεί.
Θανάσης Μπρισίμης
Σμήναρχος ε.α
