ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥ, ΑΜΑΡΤΙΑ ΜΟΥ.

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

18.1.2022, απόγευμα, κάπου μακριά με λίγες σημειώσεις, τον φορητό Η.Υ. και τη σκέψη μου στα περίεργα έως ακατάληπτα της υπόθεσης του Αχελώου.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ με την 3472/2000 απόφασή της έκρινε επιτρεπτή και συμβατή με τη βιώσιμη ανάπτυξη την εκτροπή 600 εκατ. κ.μ. νερού από τον άνω Αχελώο προς τη θεσσαλική πεδιάδα. Είναι άλλωστε γνωστό, πως εδώ και πάρα πολλά χρόνια η σήραγγα εκτροπής είναι έτοιμη, χωρίς όμως να είναι ευρύτερα γνωστό, ότι στις 11.2.2010 η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ αποφάσισε την άμεση διακοπή όλων των έργων ως προς την εκτροπή, καθώς και τη μη λειτουργία όσων έργων ήταν ολοκληρωμένα (!), μέχρις ότου εκδοθεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. επί των ερωτημάτων που υποβλήθηκαν σ’ αυτό. Και το σημαντικότερο. Αρχές Μαρτίου του 2011 το ίδιο απέρριψε αίτημα του Υπουργείου για ολοκλήρωση της ένδυσης της σήραγγας εκτροπής, για να μην καταρρεύσει. Σαν να έλεγε, αφήστε να καταρρεύσει. Τέτοια «πρόνοια» για τη δημόσια περιουσία δεν έχω ξαναζήσει στην 50ετή δικηγορία μου. Η φράση ότι «ενδέχεται να κατεδαφιστούν» της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ είχε προδικάσει και την ισχυρή βούληση αποτροπής της εκτροπής, παρότι επιχειρήθηκε να αποδοθεί αυτή στο ΔΕΕ. Αλλά και αφού το ΔΕΕ απάντησε θετικά στην εκτροπή το 2012 -εκτός αναμονής όσων δεν επιθυμούσαν αυτήν την εξέλιξη- το ΣτΕ την παρακάμπτει και βρίσκει δικαιολογία γι’ αυτό, ότι από το 2000 μέχρι το 2014 μεσολάβησαν νομικά γεγονότα και ευρωπ. οδηγίες, που δεν είχε υπόψη το Δικαστήριο του 2000*. Κάπως έτσι και με σκεπτικό αποτροπής της εκτροπής η πλειοψηφική Ολομέλεια του 2014 αξίωσε πάλι δύο χωριστές μελέτες, μία των οποίων πριν έναν μήνα εγκρίθηκε με απόφαση του υπουργού Ενέργειας. Για το θέμα της Συκιάς αναμένεται η 2η αναθεώρηση των σχεδίων διαχείρισης υδάτων των Περιφερειών Θεσσαλίας και Δυτικής Στερεάς. Εννοείται, πως τα έργα στο σύνολό τους είναι καθηλωμένα. Πρόκειται για τον θρίαμβο του νεοελληνικού σουρεαλισμού, που επαληθεύτηκε πρόσφατα και με τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, των οποίων η λυτρωτική μεταβίβασή τους στον οίκο Προκοπίου κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα, επειδή ο τοπικός Δήμος διεκδικεί έκταση προβλήτας στα ναυπηγεία, που από το 1952 είναι ναυπηγείο! Για 70 χρόνια ναυπηγικής βύθισης -που την πλήρωνε ο ελληνικός λαός- δεν «έτρεχε» κάτι για κανέναν εκεί. Μόλις προέκυψε λύση ιδιωτικής αξιοποίησης των ναυπηγείων με εξασφάλιση απασχόλησης σε σημερινούς άνεργους πρώην εργαζόμενους στα ναυπηγεία, αφυπνίστηκε ο «πατριωτισμός» των αιρετών της περιοχής.
Το έργο της Μεσοχώρας θα είχε δώσει εδώ και 20 χρόνια πάμφθηνη ενέργεια 362 gw/χρόνο με παράλληλη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 300 χιλιάδες τόνους τον χρόνο και με κάλυψη ενεργειακών αναγκών 150 χιλιάδων νοικοκυριών.
Η καθήλωση και το «όχι» στα έργα Αχελώου έρχεται σε απόλυτη αντίθεση στους ίδιους ακριβώς χρόνους με το «ναι» στα έργα της Eldorado Gold στην ανατολική Χαλκιδική (αποφ. 217 και 218/16,1531 1532,1533/17) που κρίθηκαν συμβατά με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η ίδια εισηγήτρια και εκεί. Στην ανατολική Χαλκιδική αποδασώνονται 4.000 στρέμματα και κρίνεται εκεί βιώσιμη η ανάπτυξη, ενώ στον Αχελώο όπου προκύπτει μεγάλο εθνικό όφελος από καθαρή πράσινη ενέργεια, δημιουργούνται υδροβιότοποι και ελκυστικό τοπίο με την κατάκλυση των σκαμμένων βουνών και την κατασκευή τεχνικών λιμνών, όπως στον Μέγδοβα -που ανήκει στην ίδια λεκάνη του Αχελώου- κρίνεται μη βιώσιμη η ανάπτυξη. Υπάρχουν αρκετοί, που μπορεί να προσλαμβάνουν διαφορετικά τη δικαστική πορεία των έργων του Αχελώου και μπορεί να διαθέτουν ισχυρότερο του προσωπικού μου ΙQ. Να διαθέτουν επίσης ισχυρότερο και από τον αείμνηστο Νίκο Μάργαρη, πρόεδρο του πρώτου τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Εκείνος ήταν που έγραψε, πως ο χειρότερος ακτιβιστής για το περιβάλλον είναι το ΣτΕ. Πώς αλλιώς να σχολιάσω την απόφαση της Ολομέλειας του 2014, όπου το Δικαστήριο αποφάσισε -παραβιάζοντας το δικό του δεδικασμένο του έτους 2000 που είχε εγκρίνει την μεταφορά 600 εκατ. κ.μ. ετησίως προς Θεσσαλία- ότι: «Το επίδικο έργο εκτροπής 600 εκατ. κ.μ. ετησίως όπως έχει σχεδιαστεί και εγκριθεί αντίκειται στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης».
Ας δούμε τι είχε δεχθεί η ίδια Ολομέλεια με άλλη σύνθεση το έτος 2000 με την υπ’ αριθ. 3478/2000 απόφασή της. Είχε δεχτεί, ότι για ένα μεγάλο έργο εθνικής σημασίας συνάδει η εκτροπή 600 χιλ. κ.μ. τον χρόνο επί του 7πλάσιου όγκου νερού των 4 δισεκατ. κ.μ. / έτος. Στη συνέχεια η απόφαση αυτή δέχτηκε πως «σε εξαιρετικές περιπτώσεις που αφορούν μεγάλα έργα απαραίτητα για την άμυνα και την εθνική οικονομία της χώρας και ζωτικής σημασίας για το κοινωνικό σύνολο είναι δυνατόν να επιτρέπονται επεμβάσεις στο περιβάλλον, φυσικό και πολιτιστικό, εφ’ όσον δεν υπάρχουν άλλες λύσεις». Μετά την απόφαση του 2000 και αυτή του ίδιου Δικαστηρίου του 2014 για τα έργα στον Αχελώο και τις αποφάσεις της ίδιας περιόδου για τα έργα της Eldorado προκύπτει το ερώτημα: Οι εκσκαφές της καναδικής Eldorado σε 4.000 στρέμματα δασικών εκτάσεων είναι έργο εθνικής σημασίας, αλλά η πράσινη Υ/Η ενέργεια στον Αχελώο των 400 mw, η δημιουργία σπάνιων υγροβιότοπων, όπως παντού στις τεχνητές λίμνες της ΔΕΗ, η υγεία 700.000 ανθρώπων στη Θεσσαλία και η αξιοποίηση απειλούμενων με ερημοποίηση 1,5 εκατ. στρεμμάτων θεσσαλικής γης, ούτε βιώσιμη ανάπτυξη συνιστούν, ούτε και έργα εθνικής σημασίας είναι; Και το συνακόλουθο ερώτημα. Πώς συμβαίνει όλες οι περιβαλλοντικές μελέτες των ιδιωτών Καναδών να είναι ορθές παρά την εξαφάνιση 4.000 στρεμμάτων δασικών εκτάσεων στην ανατολική Χαλκιδική, που μπορεί και να είναι, αλλά στον Αχελώο να πάσχουν για πολλούς και διάφορους λόγους, που βρίσκει εδώ και 25 χρόνια το ΣτΕ;**
*Το επιχείρημα της δικαστικής «κατάργησης της εκτροπής» των 600 εκατ. κ.μ. / έτος με την απόφαση 26/14 ήταν πως μεταξύ 2000 και 2014 είχαν μεσολαβήσει μία ευρωπαϊκή οδηγία για εγκρίσεις σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής (ΣΔΛΑΠ) υδάτων ανά Περιφέρεια και ο καθορισμός περιοχών Natura που δεν υπήρχαν το 2000. Η λογική όμως της κατά καιρούς αλλαγής του νομικού πλαισίου, που καθηλώνει διαρκώς ένα έργο, δεν συμβαδίζει με τον κανόνα εφαρμογής των Νόμων που απαιτεί να ισχύει το νομικό πλαίσιο του χρόνου της έναρξης εκτέλεσης του έργου. Η διάσπαση του κανόνα αχρηστεύει κάθε επενδυτική προσπάθεια. Εκτός αν πρόκειται για αυτοτελή έργα που δεν βλάπτουν το αρχικό εγχείρημα. Η εκτροπή υπήρξε το θεμέλιο του αρχικού σχεδιασμού και αποφασίστηκε βάσει του ισχύοντος νομικού πλαισίου του 1985. Σε ποια λογική, νομική και γενικότερα επιστημονική αιτιολόγηση ακουμπούν όλα αυτά; Το ΣτΕ συμφώνησε με την εκτροπή το 2000 και το ΔΕΕ το 2012.Το ίδιο όμως (από το 2006 που δίκασε την προσφυγή εναντίον της έγκρισης της περ. μελέτης με τον ν. 3481/2006 άρθρ. 13) καθυστέρησε 8 χρόνια να εκδώσει την 26/14 απόφασή του. Στη διάρκεια αυτήν υπήρξαν νομοθετικές αλλαγές στις εγκρίσεις μελετών επί σχεδιαζόμενων έργων. Οχι επί ημιτελών. Σημειώνεται, πως η μειοψηφία της Ολομέλειας ζήτησε την απόρριψη της προσφυγής και τη συνέχιση των έργων και της εκτροπής των 600 εκατ. κ.μ./έτος.
**Ο υπογράφων δεν είναι κατά της επένδυσης της Eldorado, παρότι εκεί είχαν δημιουργηθεί μεγάλες αντιδράσεις από την τότε Κυβέρνηση και τμήμα της τοπικής Κοινωνίας.
*** Το 1994 με δύο αποφάσεις του το Ε’ τμήμα του ΣτΕ είχε κρίνει, πως χρειάζεται αντί των δύο, μία συνθετική μελέτη για τα έργα της Μεσοχώρας και της Συκιάς. Το 2000 με απόφαση της Ολομέλειας το ΣτΕ αποδέχτηκε τη μία μελέτη και μπλοκάρει τα έργα, για να συμπληρωθεί η μελέτη αυτή για τη Μονή του Αγίου Γεωργίου. Να σημειωθεί, πως στην κατασκευή του φράγματος του Ασουάν μετακινήθηκαν μοναδικής αίγλης παγκόσμια μνημεία 5 χιλιετιών, εvώ στο ερειπωμένο μοναστήρι του Αγίου Γεωγίου στη Συκιά αξιώθηκε παραμονή in situ, παρότι η Μονή είναι ερειπιώνας και στο εκκλησάκι υπάρχει μόνον ένα τέμπλο που μπορούσε να μετακινηθεί. Στα φράγματα του Ευφράτη στην Τουρκία θάφτηκαν ολόκληροι οικισμοί και τζαμιά 100ετιών. Οταν στα έργα του Αχελώου ξαναγίνεται η μελέτη για το μοναστήρι, το ΣτΕ μπλοκάρει πάλι τα έργα το 2006, και τελικά το 2014 αξιώνει εκ νέου χωριστές μελέτες, όπως το 1985. Η σοβαρότερη όμως αντίφαση εστιάζεται στο ότι το 2000 θεμελιώνεται με την Ολομέλεια της 3478/ 2000 απόφασης η εκτροπή 600 εκατ. κ.μ., αλλά με την 26/2014 απόφασή της η ίδια με άλλη σύνθεση αποκλείει την εκτροπή για τους πιο πάνω (*) λόγους.