Την έκρινα απαραίτητη εξαιτίας των εξελίξεων στην τωρινή έγκριση της ΜΠΟ για την ολοκλήρωση του έργου της Μεσοχώρας. Κάποιοι εκεί ζητούν το γκρέμισμα του φράγματος έχοντας γεμίσει την περιοχή με πανό και γκράφιτι στους δρόμους πάνω από την Πύλη. Εκφράζω την προσωπική μου απορία για τους ανθρώπους που έχουν πριν πολλά χρόνια υπογράψει συμβολαιογραφικό προσύμφωνο μεταβίβασης των ιδιοκτησιών τους στη ΔΕΗ, αλλά σήμερα αθετούν τις υπογραφές τους και ζητούν ματαίωση και του Υ/Η έργου της Μεσοχώρας. Εκτός κι αν δεν είναι οι κάτοικοι, αλλά η διοίκηση των δύο, τριών ανθρώπων του εκεί ακτιβιστικού σωματείου κατακλυζομένων ιδιοκτησιών που δεν είναι και κάτοικοι του χωριού. Μένουν στη Λάρισα, τα Τρίκαλα, την Πύλη και κάποιος από αυτούς -έμπιστος του κ. Σκουρλέτη- στο Βερολίνο.
Για τα έργα του άνω Αχελώου λοιπόν περιβαλλοντικές Μ.Κ.Ο., Ακαρνανικοί και Αρτινοί Δήμοι και Επιμελητήρια, και Μεσοχωρίτες από το 1991 και μέχρι σήμερα, κατέθεσαν στο Συμβούλιο Επικρατείας εννέα προσφυγές εναντίον των περιβαλλοντικών μελετών της Μεσοχώρας (αμιγώς Υ/Η) και της Συκιάς (μεικτό Υ/Η και ΥΗ/ΥΔΡ). Το Δικαστήριο πότε για τον Α, πότε για τον Β και πότε για τον Χ λόγο ακύρωνε τις Υπουργικές Αποφάσεις έγκρισης των μελετών (ΑΕΠΟ), φροντίζοντας με την κατάθεση της προσφυγής να σταματά και τα εργοτάξια. Κάτι που δεν έκανε στην Εldorado Gold στη Χαλκιδική, ώστε -με πάντοτε καθηλωμένα τα έργα στον Αχελώο- να χρειάζονται νέες μελέτες, που κρατούσαν χρόνια, και που πάλι προσβάλλονταν οι ΑΕΠΟ και ακυρώνονταν και αυτές. Το ΣτΕ σταματώντας τα έργα αμέσως μετά τις καταθέσεις των αιτήσεων ακύρωσης, έβρισκε πάντα και κάποιον από τους πολλούς λόγους ή χωρίς αυτόν, να ακυρώνει και τις ΑΕΠΟ, απομακρύνοντας τα εργοτάξια. Μην ψάχνουμε όμως στους ιδιώτες, τους πολλούς στον ΣΥΡΙΖΑ και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις να βρούμε τους υπεύθυνους της 30ετούς ιλαροτραγωδίας στον Αχελώο. ‘Ολοι έχουν δικά τους περιβαλλοντικά προτάγματα, ιδέες και απόψεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη και πιστεύουν πως δεν χρειάζονται τα έργα, επειδή λόγου χάριν θα φύγουν τα πουλιά από εκεί, θα χάσουν τις φωλιές και την τροφή τους, θα αλλοιωθεί το τοπίο, θα διαταραχθούν οι λιμνοθάλασσες του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού κ.λπ. Οι βεβαιότητές τους όμως στην επιστημονική και λογική τους συγκρότηση δεν αντέχουν στην κριτική. Το σωματείο για παράδειγμα των ιδιοκτητών των κατακλυζομένων της Μεσοχώρας διατείνεται πως το εκεί φράγμα είναι έργο κεφαλής της εκτροπής από τη Συκιά, ενώ δεν είναι. Ο μεγάλος όμως υπεύθυνος της εγκατάλειψης του μεγαλύτερου υδραυλικού και υδροηλεκτρικού έργου στην Ελλάδα είναι κατά τον Νίκο Μάργαρη «ο μεγαλύτερος ακτιβιστής, που μπλοκάρει τα πάντα». Είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας, οι αποφάσεις του οποίου στην υπόθεση του Αχελώου δεν είναι το υπερβατικό Άγιο δισκοπότηρο, καθώς διακρίνονται από βολονταρισμό που εκπλήττει. Είναι οι πλειοψηφικές συνήθως προσεγγίσεις του ΣτΕ σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η βιώσιμη ανάπτυξη. Κάθε Δικαστής (όπως καθένας μας για οτιδήποτε) κατά τις πρωτογενείς προσεγγίσεις και προτεραιότητές του, θεωρεί π.χ., πως βλάπτεται το περιβάλλον της περιοχής με τα έργα ή και με την εκτροπή. Μετά βρίσκει το νομικό έρεισμα να τα δικαιολογήσει. Αν λοιπόν ο Δικαστής που ασχολείται με το περιβάλλον πιστεύει μέσα του, ότι κάποια πουλιά θα χάσουν τις φωλιές τους εκεί που θα γίνει ένα φράγμα, θα σου πει πως δεν πρέπει να γίνει το φράγμα. Αν πιστεύει, ότι η πέστροφα θα χάσει το καταφύγιό της και το πουλί τη φωλιά και την τροφή του εκεί που θα γίνουν λίμνες, χίλια αντίθετα επιχειρήματα κι αν του πεις, δεν θα του αλλάξεις γνώμη. Θα σου απαντήσει, ότι με τα φράγματα και τις λίμνες δεν υπάρχει βιώσιμη ανάπτυξη και θα σου πετάξει έξω μηχανήματα και εργάτες που πάνε να φτιάξουν φράγματα για τεχνικούς υδροβιότοπους, εργοστάσια για φτηνή και καθαρή ενέργεια, ή σήραγγες μεταφοράς λίγου από το περίσσιο νερό που χύνεται στη θάλασσα και όλα αυτά τέλος πάντων τα κακά πράγματα του πολιτισμού. Ξέρει, πως μπορεί να πραγματοποιήσει τα «πιστεύω» του και να επιδράσει αποφασιστικά στην οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Αυτό του δίνει μεγαλύτερη ώθηση να το επιχειρήσει, επειδή η εξουσία του υπεράνω και αυτής της κρατικής βούλησης γοητεύει. Και γοητεύει πολύ περισσότερο, όταν ο δικαστής πιστεύει ακράδαντα πως λειτουργεί για το γενικό όφελος. Αν απορείτε, σας διαβάζω λίγες μόνο φράσεις από τις εκατοντάδες ίδιες της παρ. 20 της 26/14 απόφασης του ΣτΕ που απέκλεισε την εκτροπή νερού επειδή «η θέση του έργου (σ.σ. που είναι μισοτελειωμένο) είναι σε μία από τις πλέον ευαίσθητες ζώνες της περιοχής πλησίον χώρων που χρησιμοποιούνται από τα όρνια, τον πετρίτη, τον σπιζαετό και άλλα απειλούμενα είδη». Με ανάλογα επιχειρήματα έχουν «βασανιστεί» τα έργα του Αχελώου και η μεταφορά νερού στον θεσσαλικό κάμπο.
17.1.2022 αργά το απόγευμα} Ο χορός των διαδοχικών προσφυγών εναντίον των έργων του Θεσσαλικού Αχελώου ξεκίνησε το 1991. Χρειάστηκαν 4 χρόνια για ν’ αποφασίσει το 5ο τμήμα του ΣτΕ στις πρώτες αυτές προσφυγές. Με τις 2759 και 2760/1994 αποφάσεις του και αφού απέρριψε όλους τους λόγους εναντίον των περιβαλλοντικών μελετών για τη Μεσοχώρα και τη Συκιά, μπλοκάρει τα έργα, επειδή «στο τεράστιο αυτό έργο έπρεπε να συνταχθεί συνθετική (σ.σ. δηλ. μία, εναία) περιβαλλοντική μελέτη». ‘Ηταν το ΣτΕ λοιπόν που «έδεσε» τη Μεσοχώρα με τη Συκιά για 20 ολόκληρα χρόνια, παρόλο που στην 1η υπάρχει αμιγώς ΥΗΕ, ενώ στη 2η το κύριο έργο είναι υδραυλικό. Το Δημόσιο και η ΔΕΗ αμέσως μετά τροποποίησαν την αρχική εκτροπή του 1,1 δισ. κ.μ. στα 600 εκ. κ.μ./έτος και συντάσσουν την ενιαία μελέτη, που και αυτής όμως η έγκριση προσβάλλεται στις 16.2.1996 με νέα προσφυγή. Οι ίδιες ΜΚΟ προσβάλλουν στις 12.10.95 και τη συναφή ΥΑ 33553/835/95 ΥΠΠΟ. Οι δύο προσφυγές δικάζονται το ‘99 και η Ολομέλεια του ΣτΕ με την υπ’ αρ. 3478/2000 απόφασή της αποδέχεται κατ’ αρχήν ως σύννομη την εκτροπή των 600 εκ. κ.μ./έτος και παράγει δεδικασμένο ως προς αυτήν. Μπλοκάρει όμως τα έργα, για να μελετηθεί και διασφαλιστεί η Μονή του Αγίου Γεωργίου λόγω του αξιόλογου τέμπλου της. Μέχρις εδώ απουσιάζουν οι πολιτικοί ακτιβιστές, όπως και οι Στερεοελλαδίτες, Αρτινοί και Μεσοχωρίτες. Αυτή είναι η πρώτη παρατήρηση. Η δεύτερη οδηγεί σ’ ένα ερώτημα. Πώς συμβαίνει το 1985 να σχεδιάζεται η εκτροπή 1,1 εκ. κ.μ./ έτος, που είναι το 1/4 έως το 1/5 της όλης υδατορροής (4 δισ. κ.μ./έτος) και 20 χρόνια μετά η μερική μεταφορά να πέφτει στο μισό, όταν μάλιστα ο θεσσαλικός υπόγειος υδροφορέας υποβιβάζεται διαρκώς και οι αντλήσεις νερού για ύδρευση και άρδευση γίνονται σε βάθος διπλάσιο και τριπλάσιο εκείνου των αρχών της 10ετίας του 1980 στις περισσότερες περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Θεσσαλίας. Η τρίτη παρατήρηση συνδέεται με την αποκαλούμενη ήπια εκτροπή των 250 εκ. κ.μ. στο ΣΔΛΑΠ Θεσσαλίας το 2014. Σε τι ακριβώς βοηθά τη Θεσσαλία αυτή η μεταφορά, όταν είχε κριθεί αρχικά αναγκαία η τετραπλάσια ποσότητα;
Συμπερασματικά. Ξεκινούν τα έργα με εκτροπή 1,1 δισ. κ.μ./έτος το ‘86. Τροποποιείται η Μ.Π.Ο σε 600 κ.μ./έτος το 2006. Με το πρώτο ΣΔΛΟΑΠ Θεσσαλίας υποβιβάζεται σε 250 εκ. κ.μ./έτος το 2014 και μηδενίζεται από τον Φάμελλο το 2017. Σε κανένα, μα κανένα σοβαρό κράτος στον κόσμο δεν θα μπορούσαν να συμβούν αυτά τα παλαβά της ελλαδικής κακοδαιμονίας. Μην ακούσω για ευρωπαϊκές μεταγένεστερες οδηγίες, για ύστερα σχέδια διαχείρισης υδάτων που δήθεν δεσμεύουν τα όργανα του Κράτους και τα Δικαστήρια κ.λπ. Την απάντηση την έδωσε το ΔΕΕ στο δικό μας ΣτΕ το 2012 σημειώνοντας πως ΚΑΙ μεταφορά γίνεται από μια λεκάνη σε άλλη και ανεξάρτητα από τα σχέδια διαχείρισης, αυτά μπορούν να παρακαμφθούν για έργα εθνικής σημασίας και μπορεί να εκτραπεί οποιαδήποτε κρίνεται αντικειμενικά αναγκαία ποσότητα ακόμη και για σχεδιαζόμενο έργο, για το οποίο είχε ερωτηθεί. Η συνέχεια την ερχόμενη Τρίτη.