Μια προσπάθεια που επιχειρήθηκε με την ψήφιση τον περασμένο Νοέμβριο του Ν. 4763/2020 («Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης») και, ως φάνηκε στην πράξη, απέδωσε καρπούς.
Η μεταρρύθμιση του ΥΠΑΙΘ που είχε σαν στόχο να πάψει να αποτελεί μοναδική επιλογή η εισαγωγή των υποψηφίων στα ΑΕΙ και μόνο σ’ αυτά (ακόμη και με βαθμολογία 1 ή 2 ή 3/20...), αλλά να υπάρξει μια συνδυαστική επιλογή - δυνατότητα για την εισαγωγή, μέσω παράλληλου μηχανογραφικού, των υποψηφίων των Πανελλαδικών εξετάσεων και σε Τμήματα των (μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επίπεδου / level 5) Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΔΙΕΚ), όπως κατέδειξαν οι εξελίξεις, ήταν μια πολιτική επιλογή που κρίθηκε θετικά από την ίδια την κοινωνία. Στο πρώτο, το φετινό crash test, το ΥΠΑΙΘ, όπως φάνηκε από τα ίδια τα γεγονότα, κέρδισε το «στοίχημα» καθώς, ενώ το παράλληλο μηχανογραφικό προσέφερε 8.594 θέσεις στα δημόσια ΙΕΚ, οι αιτήσεις -μέσω του μηχανογραφικού- ξεπέρασαν τις 22.000. Ενώ ήδη ξεκίνησε (και ολοκληρώνεται την ερχομένη Παρασκευή, 10 Σεπτεμβρίου) η διαδικασία για την πλήρωση (πέραν των 8.594 θέσεων που «κλείδωσαν» από τον περασμένο Ιούλιο μέσω μηχανογραφικού για ισάριθμους υποψηφίους των πανελλαδικών) 20.000 επιπλέον θέσεων για 103 ειδικότητες σε 1.125 δημόσια ΙΕΚ της χώρας. Θέσεις τις οποίες μπορούν να διεκδικήσουν απάντες - ακόμη και οι απόφοιτοι που δεν κατάφεραν να «κερδίσουν» μια θέση στην ειδικότητα που επιθυμούσαν μέσω του μηχανογραφικού, έχοντας τώρα την ευκαιρία να διεκδικήσουν μια θέση από τις υπολειπόμενες.
Ειρήσθω εν παρόδω ότι ορισμένες από τις πολύ σύγχρονες και περιζήτητες στην αγορά εργασίας ειδικότητες οι οποίες θα λειτουργήσουν τη φετινή χρονιά στα δύο τοπικά μας δημόσια ΙΕΚ είναι -ενδεικτικώς- και αυτές του Τεχνικού Μηχανοτρονικής, Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, Στελέχους Διοίκησης και Οικονομίας στον τομέα της Υγείας, Τεχνικού Δικτύων και Τηλεπικοινωνιών, Τεχνικού Εγκαταστάσεων Ψύξης, Αερισμού και Κλιματισμού, Τεχνικού Αισθητικής Τέχνης και Μακιγιάζ (στο 1ο ΙΕΚ), Τεχνικού Εφαρμογών Πληροφορικής (Πολυμέσα / Web Desiner - Developer / VideoGames), Στελέχους Διοίκησης και Οικονομίας στον τομέα της Αγροτικής Οικονομίας, Στελέχους Διατροφής και Διαιτολογίας, Τεχνικού Φαρμάκων, Καλλυντικών και παρεμφερών προϊόντων (στο 2ο ΙΕΚ), οι οποίες μαζί με τις, επίσης, υψηλής ζήτησης ειδικότητες Τεχνικού Μελισσοκομίας, Φύλακα Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων, Τεχνικού Μαγειρικής Τέχνης - Αρχιμάγειρα (Ghef), Boηθών Νοσηλευτικής, Βοηθών Βρεφονηπιοκόμων (και άλλων καινοτομικών ειδικοτήτων περί των οποίων οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν σχετικές πληροφορίες στις ιστοσελίδες του 1ου και 2ου ΙΕΚ Λάρισας), συγκροτούν μια ιδιαιτέρως ελκυστική πρόταση για σπουδές, ανάλογα, φυσικά, με τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητες του καθενός, προσφέροντας πολλές ευκαιρίες και δυνατότητες άμεσης σταδιοδρομίας στην αγορά εργασίας.
Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε δύο άλλες σημαντικές παραμέτρους, τις οποίες θα πρέπει να έχουν υπόψη τους, όσοι, εν αγνοία τους περί των νέων εξελίξεων και δεδομένων στη μεταδευτεροβάθμια κατάρτιση, υποτιμούν την επιλογή προς τα ΙΕΚ (επιμένοντας να θεωρούν ως μοναδικής αξίας επιλογή τις σπουδές σε ΑΕΙ):
Πρώτον, ότι τη φοίτηση σε ΙΕΚ επιλέγουν όχι απλώς απόφοιτοι (Γενικού ή/και Επαγγελματικού) Λυκείου, αλλά και κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων ΑΕΙ!.. Ο λόγος, προφανής: Το πτυχίο ΑΕΙ δεν τους προσέφερε δουλειά, όπως ονειρεύονταν. Ετσι επιλέγουν μια ειδικότητα σε δημόσιο ΙΕΚ, κατά κύριο λόγο σχετική με το πτυχίο ΑΕΙ που κατέχουν. Ετσι την ειδικότητα «Θρησκευτικού Τουρισμού» των ΙΕΚ επιλέγουν για φοίτηση πτυχιούχοι ΑΕΙ των Τμημάτων Ιστορίας, Οικονομικών Επιστημών, Φυσικής κ.λπ. επιδιώκοντας, μέσω της εξειδίκευσης και πιστοποίησης που θ’ αποκτήσουν, την εξεύρεση μιας θέσης εργασίας στην ταχέως και δυναμικά αναπτυσσόμενη αγορά του θρησκευτικού / εναλλακτικού τουρισμού, σε Τμήματα «Φύλαξης Μουσείων και Αρχαιολογικών χώρων» προσανατολίζονται και φοιτούν απόφοιτοι ΑΕΙ των Τμημάτων Αρχαιολογίας, σε Τμήματα «Βοηθών Φαρμακείου» πτυχιούχοι Τμημάτων Χημείας ΑΕΙ, κ.ο.κ. Η στροφή των πτυχιούχων ΑΕΙ προς τα ΙΕΚ υπήρξε εντυπωσιακή και ειδικά κατά τη διάρκεια της τελευταία οκταετία της οικονομικής κρίσης. Οσο κι αν φαίνεται (;) παράξενο σε ορισμένους, μέχρι πέρυσι το 23,9% των σπουδαστών στα ΙΕΚ ήταν απόφοιτοι Πανεπιστημίου (9,9%) ή ΤΕΙ (9,2%), ενώ το 4,8% ήταν κάτοχοι μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου (σ.σ. στοιχεία έρευνας του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, «Καθημερινή», 20/01/2021). Δηλ. ο ένας στους 4 σπουδαστές των ΙΕΚ είναι πτυχιούχος ΑΕΙ (Τυχαίο;.. Δε νομίζω...).
Δεύτερον, για τους αποφοίτους/πτυχιούχους των ΙΕΚ που επιθυμούν να αναβαθμίσουν τα προσόντα τους (μεταβαίνοντας από βαθμίδα / level 5 του εθνικού πλαισίου προσόντων στην οποία εντάσσονται στη βαθμίδα / level 6 των ΑΕΙ/ΤΕΙ) παρέχεται η δυνατότητα να κατατάσσονται, υπό προϋποθέσεις, και στην ελληνική Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, βάσει αρθ. 43 του Ν. 4763/2020 που δίνει το δικαίωμα σε εκατοντάδες Ελληνόπουλα με πτυχίο ΙΕΚ να έχουν, πλέον, πρόσβαση και στα Πανεπιστήμια της χώρας τους (δικαίωμα που το έχουν εδώ και χρόνια στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμα) με όρους διαφάνειας (μέσω των ήδη θεσμοθετημένων κατ’ έτος πανελλαδικού τύπου κατατακτηρίων εξετάσεων πτυχιούχων Τριτοβάθμιας -από ΤΕΙ σε ΑΕΙ- και στο ίδιο πλαίσιο μ’ αυτές) και αξιοκρατίας / αξιοπρέπειας (με ισχύουσα βάση εισαγωγής -το «10» [της εικοσάβαθμης κλίμακας]- και όχι με τα ...3άρια, τα ...4άρια και τα ...5άρια των Γενικών Εξετάσεων που άνοιγαν μέχρι πέρυσι πόρτες -ακόμη και με ...λευκή κόλλα!- σε πανεπιστημιακές σχολές).
Τα στεγανά τελείωσαν, τα στερεότυπα κατέρρευσαν, οι νέοι δρόμοι, οι πολλές και αλληλοσυνδεόμενες εναλλακτικές διαδρομές σε ειδικότητες που είναι ελκυστικές και τις έχει ανάγκη η αγορά, είναι μπροστά. Η συνειδητή επιλογή για μεταλυκειακές σπουδές δεν αφορά, πια, μόνο τις σπουδές σε ΑΕΙ (σπουδές οι οποίες τα τελευταία χρόνια λόγω υπερπληθώρας αποφοίτων σε ειδικότητες με ελάχιστη έως μηδενική ζήτηση, τις περισσότερες φορές μπορεί να είναι και χωρίς αντίκρισμα), αλλά, πλέον, και στα Ι.Ε.Κ. Ο λόγος, προφανής: προσφέροντας σπουδές σε ειδικότητες που τις έχει ανάγκη η αγορά εργασίας, η οικονομία, εν τέλει η ίδια η χώρα δημιουργούν ασφαλέστερες προϋποθέσεις επαγγελματικής αποκατάστασης για τους αποφοίτους τους, αποτελώντας, πλέον, όχι λύση ανάγκης, αλλά συνειδητή επιλογή. Κι αυτό είναι κέρδος και για τα ίδια τα νέα αυτά παιδιά, αλλά και για την κοινωνία, την πατρίδα.
Από τον Χάρη Ανδρεόπουλο,
καθηγητή Β’/βάθμιας (ΠΕ01), δρ Εκκλησιαστικής Ιστορίας του ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr)
