Αναφερόμενος στη Δ’ Σταυροφορία ο Η. Gregoire μιλά για «αίσχος της Δύσεως ο δε St. Ranciman, στο κλασικό έργο του για τις Σταυροφορίες, δεν διστάζει να γράψει, ότι «δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας από τη Δ’ Σταυροφορία». Οι συνέπειες της πρώτης Άλωσης ήταν καταστροφικές και η κύρια αιτία παρακμής της αυτοκρατορίας. Γιατί όμως εμείς οφείλουμε να θυμόμαστε την Άλωση της Βασιλεύουσας;
Πρέπει να θυμόμαστε την Άλωση, διότι μέσα από τις διηγήσεις των ιστορικών της εποχής ξετυλίγεται η Ελληνική Διάρκεια, η διαχρονική πορεία των αξιών του Ελληνισμού. Η συγκλονιστική ομιλία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στις 28 Μαΐου πριν από την τελική επίθεση των Οθωμανών μάς διδάσκει γιατί αγωνιζόμαστε: Για την Πίστη, για την Πατρίδα, για τους συγγενείς μας και όσους αγαπάμε. Αυτές είναι οι διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού. Αυτός ο ηθικός δεσμός ενώνει τον Παλαιολόγο με τους Σαλαμινομάχους και με τον Κολοκοτρώνη και με το 1940.
Θυμόμαστε τα γεγονότα της εποχής πριν και μετά από την Άλωση, διότι μας διδάσκουν την πολύτιμη συμβολή της Ορθόδοξης εκκλησίας μας στην επιβίωση του Γένους μας. Θυμόμαστε την Άλωση, διότι η ιστορία μάς διδάσκει ότι όταν οι λίγοι αποφασίσουν να αντισταθούν κατά των πολλών, μπορεί να ηττηθούν πρόσκαιρα, αλλά τελικά σε βάθος χρόνου κερδίζουν. Η αντίσταση στα τείχη της Βασιλεύουσας έμεινε στις ψυχές των Ελλήνων ως τίτλος τιμής και δέσμευση για νέους αγώνες. Η θυσία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στην πύλη του Ρωμανού έθεσε τις βάσεις για το 1821. Τα δεκάδες επαναστατικά κινήματα των Ελλήνων ετράφησαν από τους θρύλους του Μαρμαρωμένου Βασιλιά και της Κόκκινης Μηλιάς. Αν είχαν παραδοθεί την 29η Μαΐου 1453, δεν θα υπήρχε αντίσταση και εθνεγερσία. Η συνθηκολόγηση θα ήταν ανεξίτηλη ντροπή. Ενώ η ηρωική άμυνα γέννησε την υπομονή, την ελπίδα, την προσδοκία. Αυτή την ελπίδα εκφράζει και ο Ποντιακός θρήνος:
«Η Ρωμανία πέρασεν, η Ρωμανία πάρθεν,
Η Ρωμανία κι αν πέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο...».
Άλλωστε και ο Θ. Κολοκοτρώνης έλεγε προς τους ξένους συνομιλητές του: «Ο βασιλεύς μας συνθήκην δεν έκαμε, η φρουρά του πολεμά ακόμη και τα φρούρια του αντιστέκονται». Και εξηγούσε ότι αναφερόταν στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, στους κλεφταρματολούς, στο Σούλι και στη Μάνη. Οι πεσόντες κατά την Άλωση μάς κληροδότησαν το δικαίωμα στη Μεγάλη Ιδέα της Παλιγγενεσίας και της Εθνικής ολοκλήρωσης. Και χωρίς Μεγάλες Ιδέες τα έθνη δεν επιβιώνουν αλλά αποθνήσκουν. Η αντίσταση των τελευταίων μαχητών της Κωνσταντινουπόλεως και το «πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών» εμπνέει έκτοτε το ΟΧΙ του Ελληνισμού το 1940 κατά του Μουσολίνι, το 1941 κατά του Χίτλερ, το 1955 στην Κύπρο κατά της αποικιοκρατίας και του αφελληνισμού. Σήμερα οφείλουμε να συνεχίζουμε να αντιστεκόμαστε με κάθε τρόπο. Οι σημερινές αλώσεις είναι μικρές και καθημερινές. Άρα ύπουλες και εξίσου επικίνδυνες. Η υπονόμευση της γλώσσας μας, η άγνοια της ιστορίας μας, ο εθνομηδενισμός και οι φορείς του, η ξενομανία, οι επιθέσεις κατά της Ελληνορθοδόξου Παραδόσεώς μας, οι συνεχείς υποχωρήσεις απέναντι σε όλα σχεδόν τα γειτονικά κράτη, αποτελούν αλώσεις που απαιτούν γνώση, μαχητικότητα καιδιαρκή αντίσταση. Δεν αρνούμαστε την επικοινωνία και τη συνεργασία με άλλους λαούς και πολιτισμούς. Ο Ελληνισμός ποτέ δε κλείστηκε στο καβούκι του, είναι εξωστρεφής. Θα αρνηθούμε όμως την αφομοίωση, την αλλοτρίωση, τις γκρίζες ζώνες στα εδάφη μας, στα πελάγη μας, στην Ταυτότητά μας και στην Παράδοση. Θα αγωνισθούμε με πολιτικά μέσαγια να μην επιτρέψουμε στους φορείς της παρακμής να ανοίξουν νέες κερκόπορτες.
Για να μη θρηνήσουμε: Η Ελλάς Εάλω!
Μαρμαρωμένε Βασιλιά, πολύ δε θα προσμένεις.
Ένα πρωί απ’ τα νερά του Βόσπορου κει πέρα
θε να προβάλει λαμπερός, μιας Λευτεριάς χαμένης,
ο ασημένιος ήλιος. Ω, δοξασμένη μέρα!”
-Κώστας Καρυωτάκης-
(Μαρμαρωμένε Βασιλιά!)
Από τον Κώστα Βαϊούλη,
επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης «Λαρισαίων Κοινόν»
