«Γιατί γιορτάζει η Παναγιά, γιορτάζει και η Πατρίδα»! Αιτία αυτής της μεγάλης χαράς είναι τα δύο «Χαῖρε»: «Χαῖρε, κεχαριτωμένη. ὁ Κύριος μετά σοῡ» (Λουκ. Α' 28) και «Χαῖρε, ὦ χαῖρε, ἐλευθεριά» (Δ. Σολωμός).
Το «Χαῖρε, κεχαριτωμένη» απαγγέλλεται από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς την Υπεραγία θεοτόκο, τη Μαριάμ, στη Ναζαρέτ. Με αυτούς τους λόγους του Αγγέλου «τό μυστήριον τό ἀποκεκρυμμένον ἀπό τῶν αἰώνων καί ἀπό τῶν γενεῶν ἀποκαλύπτεται σήμερον» (Κολασ. Α'26). Ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο συναΐδιος Λόγος του προανάρχου Πατρός, λαμβάνει δούλου μορφή και γίνεται άνθρωπος. «Ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν» (Ιω. Α'14).
Για το μεγάλο αυτό έργο επιλέγεται η άσημη κόρη της Ναζαρέτ, «καί τό ὂνομα τῆς παρθένου Μαριάμ» (Λουκ.α'27). Το Πνεύμα το Άγιο θα έλθει μέσα σου και θα σε καθαρίσει από το προπατορικό αμάρτημα, της λέει ο Άγγελος. Γι'αυτό και το αναμάρτητο βρέφος, το οποίο κατά υπερφυσικό τρόπο θα γεννηθεί, θα αναγνωρισθεί ότι είναι ο Υιός του Θεού. «Καί καλέσεις τό ὂνομα αὐτοῡ Ἰησοῡν» (Λουκ. α'31). Αυτό είναι το πρώτο «Χαῖρε» που πλημυρίζει χαρά όλους μας. «Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τό κεφάλαιον ... ὁ Υἱός τοῡ Θεοῡ υἱός τῆς Παρθένου γίνεται».
Το δεύτερο «Χαῖρε» είναι το «Χαῖρε, ὦ χαῖρε, λευτεριά». Προφέρεται από τα χείλη όλων των Ελλήνων πατριωτών και προσφέρεται από την πένα του εθνικού ποιητή των Ελλήνων Διονυσίου Σολωμού, στον «Ὕμνον τῆς Ἐλευθερίας» της Ελλάδας. Ευαγγελίζεται τη λύτρωση του ελληνικού Γένους από τα δεσμά της δουλείας. Τετρακόσια ολόκληρα χρόνια και σε άλλα μέρη της Ελλάδας πεντακόσια, ζουν οι Έλληνες μέσα στην κατασκότεινη τυραννική σκλαβιά.
Ανέτειλε όμως η ευλογημένη μέρα της 25ης Μαρτίου 1821. «Τά τρόπαια τοῡ Μαραθῶνος δέν ἠφάνισεν (εξαφάνισε) ὁ χρόνος, οὐδέ Σαλαμίνος ἔργα τῶν Ἑλλήνων, θαῡμα μέγα! Οἱ Γραικοί τ'ἀνιστοροῡνται καί καλά τά ἐνθυμονῡται». (Ρήγας Φεραίος, 1757-1798). Και έγινε το μεγάλο θαύμα! Η Ελλάδα ελευθερώνεται. Οι θυσίες των προγόνων μας και των προμάχων της ελευθερίας καρποφορούν. Οι εκατόμβες των Νεομαρτύρων και των Εθνομαρτύρων, μέχρι την ημέρα της Επαναστάσεως, ποτίζουν συνεχώς με το αίμα τους το δένδρο της ελευθερίας, το ζωογονούν και σκεπάζουν με τα κλαδιά του την ελληνική γη.
Ωστόσο το «Χαῖρε, ὦ χαῖρε, λευτεριά» στηρίχθηκε στο «Χαῖρε, κεχαριτωμένη Μαρία». Στηρίχθηκε στην ακλόνητη πίστη των ραγιάδων στον Σωτήρα Χριστό. «Ἂνδρες καί νέοι, ὃσοι σεμνύνεσθε μέ τοῡ Χριστοῡ τό ὂνομα, ὃσοι ἔχετε αἷμα ἑλληνικόν εἰς τάς φλέβας σας, ὁπλίσατε τούς ἰσχυρούς σας βραχίονας ἐναντίον τοῡ μισοχρίστου βαρβάρου... Ἓλληνες ... ἀς δείξωμεν καί πάλιν ὃτι εἴμεθα χριστιανοί, ὃτι εἴμεθα Ἓλληνες ... καί ὃτι μέ τόν Σταυρόν μπρός ... προτιμῶμεν νά καταβῶμεν εἰς τούς τάφους χριστιανοί καί ἐλεύθεροι, παρά νά ζήσωμεν σκλάβοι χωρίς θρησκείαν, χωρίς πατρίδα, χωρίς τιμήν ...». (Ὁ πρόεδρος τῆς Ἐθνικῆς Γ' Συνελεύσεως, ἐν Ἐπιδαύρῳ τῇ 16η Απριλίου 1826).
«Γιά τοῡ Χριστοῡ τήν πίστη τήν ἁγία καί τῆς Πατρίδος τήν ἐλευθερία» αγωνίσθηκαν και θυσιάστηκαν οι αγωνιστές της Ελληνικής Επαναστάσεως. «Ἐνθυμήσου, Θεάνθρωπε Ἰησοῡ, πώς τό Ἑλληνικόν γένος ἐστάθη τό πρῶτο ὁπού ἂνοιξε τίς ἀγκάλες διά νά δεχθῇ τό θεῖο σου Εὐαγγέλιο, τό πρῶτο ὁπού ἔρριξε χαμαί τά εἴδωλα ... Μέ τούς ἳδρωτας τῶν Ἑλλήνων ηὔξανε, Χριστέ μου, εἰς ὃλην τήν οἰκουμένην ἡ ἐκκλησία σου... Οἱ Ἓλληνες μέ τήν γλῶσσαν καί μέ τόν κάλαμον καί μέ τήν ἰδίαν ζωήν τήν ἐδιαφέντευσαν, τρέχοντας μέ ἂπειρον μεγαλοψυχίαν καί ἐς τίς φυλακές καί ἐς τίς μάστιγες καί ἐς τούς τροχούς καί ἐς τές ἐξορίες... μόνο διά νά σβήσουν τήν πλάνη, διά νά ξαπλώσουν τήν πίστι, διά νά σέ κηρύξουν Θεάνθρωπο, καί διά νά λάμψῃ, ὃπου λάμπει ὁ ἣλιος, τοῡ Σταυροῡ ἡ δόξα καί τό μυστήριον. Ὅθεν, ὡς εὔσπλαχνος, μέ τήν θεϊκή σου παντοδυναμία, κάμε νά φύγουν τόν ζυγόν τέτοιας βαρβαρικῆς αἰχμαλωσίας... ὓψωσε πάλιν εἰς τήν προτέρα δόξα τό γένος...». (Φραγκίσκου Σκούφου 1681 – προσευχή για την απελευθέρωση της Ελλάδας).
25η Μαρτίου 1821 - 25η Μαρτίου 2021 φέτος γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως κατά του Οθωμανικού ζυγού. Επιτακτική όσο ποτέ άλλοτε και στις μέρες μας τα δύο «Χαῖρε» να είναι οι οδοδείκτες της ασφαλούς και απλανούς πορείας του Ελληνικού Έθνους μας. «Σέ μᾱς μένει νά ἰσιάξουμε καί νά στολίσουμε τόν τόπον μέ θεμέλια τῆς πολιτείας τήν ὁμόνοιαν, τήν θρησκείαν καί τήν φρόνιμον ἐλευθερίαν» (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης).
Το απαιτούν οι νεκροί αγωνιστές. «Εἶναι ἀθέατοι, ἀλλά δεν εἶναι ἀπόντες»! Το χρωστάμε σ'αυτούς που θα έρθουν «Κριτές θά μᾱς δικάσουν οἱ ἀγέννητοι, οἱ νεκροί»! (Κ. Παλαμάς).
Από τη Χρυσούλα Χρ. Μότσιου – Τσανά, δρα Θεολογίας Α.Π.Θ.
