*Από τον Κώστα Γκούμα
Η περιοχή των Φαρσάλων, συγκαταλέγεται μεταξύ των περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας με έντονα προβλήματα υδάτινων πόρων. Το υδρευτικό, μαζί με το αρδευτικό πρόβλημα και την αξιοποίηση των απορροών του Ενιπέα ποταμού, είναι σοβαρά ζητήματα που απασχολούν για τρεις και πλέον δεκαετίες την τοπική κοινωνία των Φαρσάλων.
Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από την αναποτελεσματική εδώ και πολλά χρόνια, διαχείριση του προβλήματος με τη συνεχιζόμενη αλόγιστη χρήση των υδάτων και τη συνεχή παραγωγή καταστροφικών ελλειμάτων, επιβαρύνει όλο και περισσότερο το περιβάλλον, δυσκολεύει την εξεύρεση νερού ακόμη και για υδρεύσεις, αυξάνει το κόστος παραγωγής στις αρδεύσεις και αποθαρρύνει τους νέους που στρέφονται στη Γεωργία.
Οι 3.000 χιλιάδες γεωτρήσεις της περιοχής αυτής, αντλούν τεράστιες ποσότητες υπόγειου νερού, πολύ περισσότερες από τη φυσική ανανέωση που γίνεται με την κατείσδυση από το νερό των βροχών (που και αυτές φαίνεται ότι είναι μειωμένες τα τελευταία έτη). Έτσι η στάθμη των υδροφόρων στρωμάτων πέφτει, οι γεωτρήσεις αχρηστεύονται και αντικαθίστανται με άλλες βαθύτερες και οι πηγές της περιοχής, αν δεν έχουν στερέψει παντελώς (π.χ. Χτούρι Υπέρεια, κ.ά.), έχουν παροχές σημαντικά μειωμένες (Βρυσιά).
Στα προβλήματα αυτά, λίγους μήνες πριν, προστέθηκαν και οι καταστροφικές πλημμύρες του «Ιανού» στη Θεσσαλία, που είχαν ως συνέπεια απώλειες ανθρώπινων ζωών, καταστροφές περιουσιών και γενικά σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στην περιοχή και στους κατοίκους των Φαρσάλων.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, μετά από μία περίοδο που μεσολάβησε για την καταγραφή των ζημιών και για συσκέψεις - επαφές, υπήρξαν ορισμένες ενδιαφέρουσες και θα έλεγα ενθαρρυντικές εξελίξεις, που αφορούν τρία σημαντικά υδατικά έργα και σηματοδοτούν το ενδιαφέρον της Πολιτείας για την αντιμετώπιση των χρόνιων υδατικών προβλημάτων της περιοχής Φαρσάλων. Έργα που διεκδικούσαν - εδώ και πολλά χρόνια ανεπιτυχώς - οι φορείς των Φαρσάλων και τα οποία ήδη, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ των ΜΜΕ, έχουν μπει σε τροχιά υλοποίησης.
Θα ξεκινήσουμε με την πιο ελπιδοφόρα εξέλιξη. Αφορά την εκπόνηση της μελέτης του φράγματος Σκοπιάς Φαρσάλων, για την οποία σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του βουλευτή Λάρισας της ΝΔ, κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου, δόθηκε εντολή από τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες εκπόνησης της οριστικής μελέτης του έργου αυτού.
Το φράγμα Σκοπιάς Φαρσάλων, ένα εμβληματικό έργο ταμίευσης νερού με πολλαπλή σπουδαιότητα για την ευρύτερη περιοχή, θα λύσει τα προβλήματα ύδρευσης, της ληστρικής εκμετάλλευσης των υπόγειων υδροφορέων, θα συμβάλλει στη μείωση του κόστους άρδευσης και θα προφυλάξει στο μέλλον την περιοχή, από πλημμυρικά φαινόμενα ανάλογα με αυτά του «Ιανού»!
Εξίσου σημαντικές - για την περιοχή - είναι και οι ειδήσεις που αφορούν άλλα δύο έργα, που τα διεκδικούν εδώ και πολλά χρόνια οι αγρότες και οι φορείς τους.
Το ένα αφορά τη δημοπράτηση του έργου κατασκευής φράγματος εμπλουτισμού των πηγών Βρυσιών.
Το έργο αυτό της αναστόμωσης των πηγών, το διεκδικούν οι αγρότες, οι φορείς της περιοχής και ο ΤΟΕΒ Ενιπέα Φαρσάλων, ήδη από τις αρχές του 2000.
Στα βόρεια του οικισμού Βρυσιά του Δήμου Φαρσάλων, υπάρχουν πηγές νερού οι οποίες αναβλύζουν περίπου 7 - 8 μήνες τον χρόνο και δημιουργούν μια φυσική λίμνη στην περιοχή. Οι πηγές αυτές τροφοδοτούν μέσω του υδρογραφικού δικτύου της περιοχής τον ποταμό Φαρσαλίτη. Τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω των αντλήσεων για άρδευση από τις γεωτρήσεις που υπάρχουν στην περιοχή, η παροχή των πηγών μειώνεται σημαντικά ώσπου μηδενίζεται.
Πρόκειται συνεπώς για έργο που σχετίζεται με την προστασία του υδάτινου δυναμικού της περιοχής και στοχεύει στην ενίσχυση των πηγών, ώστε να αυξηθούν τα ενεργά αποθέματά τους και να αποφεύγονται φαινόμενα μηδενισμού της παροχής τους.
Το άλλο σημαντικό έργο είναι η κατασκευή υπογείων αρδευτικών δικτύων για 40 αντλιοστάσια γεωτρήσεων, στο βόρειο και νότιο τμήμα της περιοχής ευθύνης του ΤΟΕΒ Ενιπέα Φαρσάλων, συνολικής δαπάνης 3 εκατομμυρίων ευρώ. Τα σύγχρονα αυτά υπόγεια δίκτυα, θα κατασκευαστούν από σκληρό πολυαιθυλένιο (τρίτης γενιάς), θα διαθέτουν υδροληψίες με υδρόμετρο για τη μέτρηση της παροχής και θα συμβάλλουν στη μείωση απωλειών (σε σχέση με το υπάρχον επιφανειακό δίκτυο), δηλαδή στην εξοικονόμηση αρδευτικού νερού που τόσο έχει ανάγκη η περιοχή Φαρσάλων.
Οι θετικές αυτές εξελίξεις, για τη δρομολόγηση των διαδικασιών εκπόνησης της μελέτης του φράγματος Σκοπιάς και την υλοποίηση των παραπάνω έργων, αποδεικνύουν ότι όταν υπάρχει σταθερό διεκδικητικό πλαίσιο, στοιχειώδης διαχρονικός προγραμματισμός και πολιτική βούληση, μπορούν να γίνουν σταδιακά τα σωστά βήματα προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης του υδατικού προβλήματος της περιοχής Φαρσάλων (και όχι μόνον).
* Ο Κώστας Γκούμας, είναι γεωπόνος, πρ. δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ
