εκκλησιαστικής παράδοσης.
Η κρατητήρα στο Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669) του Εμμανουήλ Κριαρά ήταν ένα είδος πέτρας, αετίτης. Στη Μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου του Βαλτεσινίκου της Αρκαδίας η κρατητήρα ήταν μία γυαλιστερή κίτρινη χάντρα, κάτι σαν φυλαχτό των έγκυων γυναικών που απέτρεπε την αποβολή. Την κρεμούσαν από τον λαιμό τους με μία γαλάζια κορδέλα και θεράπευε τα γυναικεία πάθη, όπως αναφέρεται στο λήμμα της αναφερόμενης μονής.
Στη Μονή του Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, όπως αναφέρει η μονή στο διαδίκτυο, υπάρχει μία κρατητήρα. Πρόκειται για μία βενετική λειψανοθήκη από ορεία κρύσταλλο με αργυρεπίχρυσο δέσιμο. Ονομάζεται κρατητήρα επειδή την κρατούσαν από τις δύο λαβές της, κάτι που είναι αρκετά σπάνιο για εκκλησιαστικά σκεύη.
Στο Dictionary of Greek του διαδικτύου αναφέρεται το λειτουργικό σκεύος κρατητήρα, το οποίο πιθανόν είναι ο αστερίσκος, με τον οποίο ο ιερέας καλύπτει τον άρτο της Θείας Λειτουργίας.
Από την κρατητήρα αυτή, λοιπόν, προέκυψε το γυναικείο βαφτιστικό η Κρατητήρα, με τις υποκοριστικές μορφές του Κρατητηρίτζα, Κρακτήρα, Κρατήρα και Κράτω.
Το όνομα αυτό αναφέρεται μόνο στη Μαγνησία, από το 1662 έως τον 19ο αι. Από μία Κρατητήρα κατέγραψα στο Πήλιο (1753), στη Σκιάθο (1766), στον Αλμυρό (1774) και στη Σκόπελο (1834). Στη Σκιάθο αναφέρεται μία Κρατητηρίτζα το 1785, στο Πήλιο μία Κρακτήρα τον 19ο αι., στη Σκιάθο μία Κρατήρα το 1816 και στο Πήλιο μία Κράτω το 1662.
Τα βαφτιστικά Μύρος και Μύρω οφείλονται στο άγιο Μύρο. Είναι δηλαδή εκκλησιαστικής προέλευσης.
Ο Μύρος αναφέρεται για πρώτη φορά στην Αγιά το 1454/1455. Αργότερα, τον 16ο/17ο αι., αναφέρονται από 1 στην Καρδίτσα, στη Λάρισα και στα Τρίκαλα.
Η Μύρω και με τη διαλεκτική μορφή Μύρου εντοπίζεται στη Δυτική Θεσσαλία και στην περιοχή της Ελασσόνας, από το 1520 έως τον 18ο/19ο αι. Το 1520 ζούσε μία Μύρου στην Αγιά, το 1592/1593 μία στην Καλαμπάκα και τον 17ο αι. στα Τρίκαλα. Από μία Μύρω αναφέρεται στα Τρίκαλα το 1592/1593 και το 1592-1649, στην Ελασσόνα τον 16ο αι., 2 στην Ελασσόνα τον 18ο αι. και μία στην Καρδίτσα τον 18ο-19ο αι.
www.thessaliko.gr
Από τον Κώστα Σπανό, εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»
