Βιώνουν τον Γ’ παγκόσμιο πόλεμο, ο οποίος δεν πραγματοποιείται με τα συμβατικά, με τα ατομικά και πυρηνικά όπλα, αλλά μ’ ένα εχθρό που έχει εξαπλωθεί σ’ όλη την υφήλιο, που είναι αόρατος και έχει επιφέρει αμέτρητους θανάτους σε όλες τις ηλικίες των ανθρώπων.
Η ύπαρξη του κάθε ατόμου είναι μετέωρη. Πού να «σταθεί» και πώς να ηρεμήσει, αφού καθημερινά βομβαρδίζεται από αναρίθμητες πληροφορίες, που τον αποπροσανατολίζουν και τον τρελαίνουν; Σε τι να πιστέψει; Σε όσα λένε οι κυβερνήσεις, οι όλες των κατηγοριών επιστήμονες, τα έντυπα και διαδικτυακά Μ.Μ.Ε.;
Η πίστη εξέλειπε, ακόμα και σ’ όλες τις υφιστάμενες επί της γης θρησκείες. Όλοι είχαν ένα κώδικα αξιών στη ζωή τους: Ελευθερία, Δημοκρατία, Ειρήνη, Δικαιοσύνη, Αξιοκρατία κλπ. Τώρα προσπαθούν να ανανοηματοδοτήσουν τις αξίες αυτού του κώδικα.
Το μόνο που απομένει είναι η ελπίδα και η τυχαιότητα. Ποιος ξέρει; Ίσως, στην αέναη πορεία της ιστορικής πραγματικότητας, η τύχη καταφέρει να βάλει μια τάξη στον πλανήτη και οι άνθρωποι να ξανακτίσουν τη ζωή τους, όπως έγινε αρκετές φορές μέχρι τώρα, κατά τη διαδρομή αυτή.
Βλέπετε, η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία και χέρι-χέρι με τη φροντίδα και τ’ όνειρο, προσπαθούν οι άνθρωποι να στεριώσουν την ύπαρξή τους και περιπίπτουν σε υπαρξιακές και μεταφυσικές καταστάσεις.
Κινητοποιούν την τρισυπόστατη ύπαρξή τους και προσπαθούν, μέσω της διαλεκτικής μεθόδου, να ισορροπήσουν και να μην νιώθουν σαν μετεωρίτες.
Διαπιστώνουν ότι το πρόβλημα έγκειται στις αντιπαλότητες των κυβερνήσεων όλων των κρατών, προς τις μεγάλες πλειοψηφίες των κοινωνικών και προς τις αντιπολιτεύσεις. Έγκειται στην αντιπαλότητα των διακρατικών συνασπιστικών εξουσιών προς άλλες με την ίδια δομή: Ε.Ε., Η.Π.Α., G7, Λατ. Αμερική, ΝΑΤΟ, Θρησκευτικά δόγματα κλπ.
Αλλά αυτό δεν συνέβαινε πάντοτε, από τις πρώτες ακόμα σπαργανώδεις ιστορικές κοινωνίες των ανθρώπων; Δεν επιβάλλονταν οι ισχυροί επί των ανίσχυρων και των ολιγότερο ισχυρών αντιπάλων των; Δεν είναι προφανές ότι στο D.N.A. των ανθρώπων εδράζεται η τάση προς επικράτηση; Δεν ισχύει το λαϊκής σοφίας απόφθεγμα, «ο θάνατός σου η ζωή μου»;
Το ίδιο δεν παρατηρούμε και στη συμπεριφορά των άλογων όντων; Αλλά και στη συμπεριφορά του γήινου οικοσυστήματος; Όταν τούτο «νιώθει» ότι απειλείται από το ανθρώπινο γένος, δεν αντιδρά με απερίγραπτη σφοδρότητα; Λιμοί, σεισμοί, καταποντισμοί δεν επέφεραν αναρίθμητα ανθρώπινα θύματα, δράματα και τραγωδίες; Δεν είναι η σημερινή γήινη οικουμενική πανδημία μια ταυτόσημη επανάληψη στον κύκλο των ιστορικών συμβάντων και φαινομένων;
Ας φιλοσοφήσουμε λοιπόν, γιατί είναι ο μόνος τρόπος να κατανοήσουμε τον συμπαντικό κόσμο, μέσω της αυτογνωσίας και της παιδείας. Ας επιχειρήσουμε να ενσκήψουμε στη λογική και πρακτική μεγάλων στοχαστών και φιλοσόφων, που προβλημάτισαν και προβληματίζουν μέχρι σήμερα ιστορικούς και εξουσιαστές, υπό την παραδοχή ότι βίωσαν καταστάσεις και γεγονότα, που όπως τότε έτσι και τώρα δείχνουν τη φιλοσοφική, ιδεολογική, θρησκευτική και οικονομική σφοδρή αντιπαλότητα, όλων των μικρών και μεγάλων κυβερνητικών εξουσιών της γης.
Καπιταλισμός, Κομμουνισμός, Σοσιαλισμός, Φιλελευθερισμός, είναι έννοιες και συστήματα που διαφοροποιούνται από εποχή σε εποχή, ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες, τις οποίες διαμορφώνουν οι λαοί με τις στάσεις τους, τα κινήματα και τις καθημερινές βιωματικές, συναισθηματικές και ψυχικές ανάγκες.
Ας «σταθούμε» στη σκέψη, θέση και πρακτική των Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν και Τρότσκι, που εκπλήσσουν με τη διορατικότητά τους, το βάθος και την επικαιρότητα, που τις κάνουν να φαντάζουν σημερινές, ακόμα και (100-150) χρόνια μετά τη διατύπωσή τους.
Ο Ένγκελς το 1848, εμφάνισε στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» ένα «μεταβατικό πρόγραμμα», το οποίο ήταν μοχλός ώθησης, ώστε ν’ ανατρέψει την απολυταρχία και να αμφισβητήσει το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.
Αλλά οι απόψεις αυτές του Ένγκελς ήταν και είναι σε πλήρη αντίθεση με το μεταβατικό πρόγραμμα που υποστηρίζουν οι νεοσταλινικοί δογματιστές του Κ.Κ.Ε., του οποίου η ηγεσία αμφισβητεί άρδην τις θέσεις των Μαρξ και Ένγκελς και τις αντικαθιστά με δικές της αυθαίρετες υποκειμενικές επινοήσεις.
Ανάλογες θέσεις με τον Ένγκελς υποστήριξαν αργότερα ο Λένιν και ο Τρότσκι. Στο 4ο συνέδριο του 1922, υποστήριξαν την ενσωμάτωση των μεταβατικών αιτημάτων στο Εθνικά Προγράμματα, των νεαρών τότε κομμουνιστικών κομμάτων. Βέβαια είχαν πίσω τους τις επεξεργασίες των Μαρξ και Ένγκελς και την εμπειρία του κομμουνιστικού κινήματος ενός σχεδόν αιώνα.
Αυτό που έχει μεγάλη ιστορική αξία των ανωτέρω, είναι η απαράμιλλη οξυδέρκειά των να συλλάβουν τη σημασία των μεταβατικών αιτημάτων, χωρίς να υπάρχει καμία εμπειρία, με το κομμουνιστικό κίνημα να είναι ακόμα στα σπάργανα.
Η προβληματική των είναι δείγμα της δημιουργικής και φωτισμένης διαλεκτικής προσέγγισης των κλασσικών, που βρίσκεται στον αντίποδα της αρτηριοσκλήρυνσης και του δογματισμού.
Από τον Λευτέρη Καραμουχτάρη, καθηγητή Φυσικής
