στοιχεία. Είναι ο πρώτος που παρατήρησε ότι το άτομο αποτελεί μια ψυχοσωματική οντότητα και πως η ασθένεια διέπεται από νόμους της Φύσης. Ένα από τα πιο όμορφα αποφθέγματα του είναι το εξής: «Πριν θεραπεύσεις κάποιον, ρώτησέ τον εάν είναι πρόθυμος να αφήσει όλα εκείνα που τον κάνουν να αρρωσταίνει».
Πρόκειται για ένα ρητό που μπορεί να βρει εφαρμογή τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό και εθνικό επίπεδο. Είναι αδιανόητο να τρέχουμε σε πάσης φύσεως γιατρούς για να θεραπευτούμε από την όποια ασθένεια έχουμε, ενώ ταυτόχρονα δεν είμαστε πρόθυμοι, ως άτομα, να εγκαταλείψουμε ανθυγιεινές συνήθειες όπως, κάπνισμα, αλκοόλ, άγχος, κακή διατροφή, έλλειψη άσκησης, που μας οδήγησαν στην ασθένεια. Είναι αδιανόητο να καταφεύγουμε σε συνεχή χρήση φαρμάκων για θεραπεία, ενώ την ίδια στιγμή υιοθετούμε στάση ζωής και τρόπο σκέψης που ευνοεί και συντηρεί την αρρώστια. Είναι αδιανόητο να ζητούμε βοήθεια από ψυχολόγους και ψυχιάτρους, ενώ οι ίδιοι δεν έχουμε τη θέληση να αλλάξουμε όλα εκείνα που μας οδήγησαν στο κρεβάτι της ψυχοθεραπείας.
Τα ίδια ισχύουν και όταν αναφερόμαστε σε κοινωνικό και εθνικό επίπεδο. Ζώντας σε μια κοινωνία που, κατά κοινή παραδοχή, ασθενεί, πόσο πρόθυμοι είμαστε να αλλάξουμε συνήθειες και παθογένειες δεκαετιών, ίσως και αιώνων, προκειμένου να θεραπευτούμε; Μια κοινωνία που δεν έχει μάθει να συζητά για την επίλυση των προβλημάτων της και αναπόφευκτα αλληλοσπαράζεται, κατηγορώντας ο ένας τον άλλον. Πόσο πρόθυμοι είμαστε να σταματήσουμε να περηφανευόμαστε συνέχεια για το ένδοξο παρελθόν μας και να λέμε ότι όλοι οι άλλοι λαοί μας χρωστούν, αλλά να μην κάνουμε τίποτε για να αναπτυχθούμε και να εξελιχθούμε ως κοινωνία; (ο Έλληνας, όταν βλέπει τον εαυτό του στον καθρέφτη, αντικρίζει είτε τον Μεγαλέξανδρο, είτε τον Κολοκοτρώνη, είτε- τουλάχιστον- τον Ωνάση. Ποτέ τον Καραγκιόζη-Νίκος Δήμου).
Πόσο πρόθυμοι είμαστε να δουλέψουμε οργανωμένα και συντονισμένα, βάζοντας πάνω από το ατομικό μας συμφέρον το συλλογικό καλό; Κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσουμε να περηφανευόμαστε για τις ατομικές επιτυχίες ομοεθνών μας που ζουν στο εξωτερικό και να διοχετεύσουμε όλη μας την ενέργεια για την πρόοδο της εδώ κοινωνίας (Είναι καταπληκτικός αυτός ο μικρός ελληνικός λαός που πετυχαίνει παντού, εκτός από την πατρίδα του, Edmond About, 1828-1885, Γάλλος συγγραφέας).
Ποσό πρόθυμοι είμαστε να σταματήσουμε να ψάχνουμε εύκολες ή προερχόμενες από το εξωτερικό λύσεις για τα προβλήματά μας και να στηριχτούμε επιτέλους στις δικές μας δυνάμεις; Κάποια στιγμή πρέπει να αποδεχτούμε το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ούτε εύκολες, ούτε μαγικές λύσεις. Υπάρχουν μόνο αναξιοποίητες δυνατότητες και ικανότητες. (Ο Έλληνας για να ανέβει ένα βουνό, ψάχνει να βρει κατήφορο). Κάποια στιγμή επιβάλλεται να σταματήσουμε να καταναλώνουμε την ενέργειά μας σε μικρά και ασήμαντα και να τοποθετήσουμε στον ορίζοντά μας υψηλούς στόχους που θα τους υλοποιήσουμε. (Δυστυχώς η Ελλάς πάσχει τις πιο πολλές φορές από μικρά προβλήματα. Τα μεγάλα, όσο φοβερά κι αν είναι, τα ξεπερνάει. Τα μικρά είναι ακριβώς οι τρικλοποδιές που την κάνουν να σκοντάφτει- Παναγιώτης Κανελλόπουλος, 1902-1986).
Ίσως είναι πια καιρός να θέσουμε σε δράση όλες εκείνες τις δυνάμεις που μας χαρακτηρίζουν ως έθνος. Έχουμε πλέον απόλυτη γνώση τι μας αρρωσταίνει και τι μπορεί να μας θεραπεύσει. Εκείνο που μας λείπει είναι η απόφαση και το όραμα. Κάποια στιγμή πρέπει να ξανασκεφτούμε τη φράση του σατιρικού μας ποιητή Γεωργίου Σουρή: «Έλληνες, ως πότε τέλος πάντων θα λέγομεν: Ως πότε;».
Από τον Νίκο Τάχατο, φιλόλογο
