αγάπη του για τη γνώση και τη φιλοσοφία τον ώθησε να μελετήσει πολύ και να επισκεφθεί την Αίγυπτο και τη Μακεδονία.
Διετέλεσε μέλος του Ανώτατου Δικαστηρίου του Αρείου Πάγου. Ο Άρειος Πάγος πήρε το όνομά του από το πρώτο δικαστήριο εγκλημάτων φόνου, το οποίο ιδρύθηκε μεταξύ 1500 π.Χ. και 1300 π.Χ., με έδρα τον βραχώδη λόφο του Άρεως, βορειοδυτικά της Ακρόπολης. Πάνω στoν λόφο αυτόν έγινε η πρώτη «φονική δίκη», κατά την οποία οι δώδεκα Θεοί του Ολύμπου, δίκασαν τον Άρη.
Στο ανώτατο αυτό δικαστήριο της αρχαιότητας, μετείχαν ισόβια μέλη, οι Αρεοπαγίτες. Ήταν εποχή, όπου ούτε οι θεσμοί ούτε οι άνθρωποι έμεναν ανεπηρέαστοι από τις πιέσεις της εξουσίας και του χρήματος, και ο Διονύσιος έμεινε στη συνείδηση των Αθηναίων, ο δικαστής ανεπίληπτου ήθους.
Στο πρόσωπό του, οι αδικημένοι και κατατρεγμένοι άνθρωποι, έβλεπαν τον προστάτη τους, τον αδέκαστο δικαστή, με τη μόρφωση, την ολοκληρωμένη παιδεία και το ανθρωπιστικό του πνεύμα. Για τον λόγο αυτόν ανακηρύχθηκε προστάτης του δικαστικού σώματος και υπέρμαχος της δικαιοσύνης.
Συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων Αθηναίων που πίστεψαν στον Χριστό, μετά την εμπνευσμένη δημηγορία και το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου το 51 μ.Χ. στον Άρειο Πάγο της Αθήνας. Για τον βίο του διαμορφώθηκαν διάφορες παραδόσεις, σύμφωνα με τις οποίες, κατά την ημέρα της Σταύρωσης τού Χριστού, βρισκόταν στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου κοντά στο Κάιρο, με τον φιλόσοφο Απολλοφάνη.
Όταν έφθασε στην Αθήνα ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, προκειμένου να κηρύξει το Ευαγγέλιο του Χριστού στους Αθηναίους, ανέβηκε στον Άρειο Πάγο και είδε έναν βωμό, πάνω στον οποίο οι Αθηναίοι είχαν γράψει τη φράση «τῷ ἀγνώστῳ Θεῷ». Ο Παύλος άδραξε την ευκαιρία να μιλήσει για τον ένα και αληθινό Θεό, ως δημιουργό του ορατού και αοράτου κόσμου και κάλεσε τους Αθηναίους φιλοσόφους να κατανοήσουν και να συναντήσουν τον Θεό.
Στο πύρινο κήρυγμά του ο Απόστολος Παύλος μίλησε για τον Κύριο και το επίγειο έργο του, αλλά όταν οι Αθηναίοι άκουσαν για την ανάσταση των νεκρών, άλλοι άρχισαν να τον χλευάζουν, ενώ άλλοι έφυγαν απογοητευμένοι. Όμως, τα λόγια του Αποστόλου Παύλου σαγήνευσαν τον δικαστή Διονύσιο, τον Αρεοπαγίτη με την εξαιρετική παιδεία και άγγιξαν τον νου και την καρδιά του. Έτσι, κατανόησε πλήρως την παντοδυναμία του ενός και αληθινού Θεού και πίστεψε στον σταυρωθέντα και αναστάντα Χριστό. «Τινές δε άνδρες κολληθέντες αὐτώ επίστευσαν, ἐν οἷς καί Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, καί γυνή τις ὀνόματι Δάμαρις, καί ἕτεροι σύν αὐτοῖς».
Ο Διονύσιος βαπτίσθηκε χριστιανός το 52 μ.Χ. από τον Παύλο, όπως και η γυναίκα του και άλλοι Αθηναίοι. Ακολούθως, κατηχήθηκε βαθύτερα στο μεγαλείο των δογμάτων της χριστιανικής πίστεως από τον Άγιο Ιερόθεο, τον σοφό ιεράρχη του 1ου μ.Χ. αιώνα και εξελέγη επίσκοπος της πόλεως των Αθηνών, αφού χειροτονήθηκε από τον Παύλο.
Ως ιεράρχης αφιερώθηκε στο έργο του, οδηγώντας στη χριστιανική πίστη τον λαό των Αθηνών. Ο Διονύσιος μαρτύρησε με θάνατο στην πυρά στην Αθήνα το έτος 95 μ.Χ. επί των ημερών του διωγμού των χριστιανών από τον Δομιτιανό (81-96 μ.Χ.). Στο Συναξάρι της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως αναφέρεται ότι: «οὗτος ὁλοκαυτοῦται ἐν πυρί συλληφθείς ὑφ’ ἑλλήνων».
Η μνήμη του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, τιμάται στις 3 Οκτωβρίου και επιπρόσθετα, στις 12, που είναι η σύναξη Αγίων της Αθήνας.
Το όνομα του Αγίου φέρει σήμερα ο πασίγνωστος πεζόδρομος στο κέντρο της Αθήνας, περιμετρικά της Ακρόπολης και κάτω από τον βράχο του Αρείου Πάγου βρίσκεται και το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ εκεί κοντά υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Άγιο, ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς από τον σεισμό της 1ης Ιουλίου 1651.
Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, είναι το κατ’ εξοχήν συμβολικό πρόσωπο, στο οποίο συνδυάζονται με ιδανικό τρόπο η αδέκαστη και σοφή δικαστική κρίση με την πίστη στις αρχές του χριστιανισμού. Η αναζήτηση στους θεσμούς του Ελληνικού Κράτους αρχαιοελληνικών και χριστιανικών παράλληλα καταβολών και συμβόλων, ούτε νέα ούτε ανεξήγητη είναι. Η αρχαία Ελλάδα, έως την έλευση του Χριστού, δημιούργησε πολλά και θαυμαστά επιτεύγματα στις επιστήμες, στη φιλοσοφία και τον πολιτισμό (γράμματα και τέχνες). Το σύγχρονο Ελληνικό Κράτος, αναγνωρίζοντας με το Σύνταγμα, ως επικρατούσα θρησκεία αυτήν της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας, δεν θα μπορούσε παρά να υιοθετήσει τα επιτεύγματα αυτά.
Ο τιμώμενος σήμερα Άγιος είναι σύμβολο αυτού ακριβώς του συγκερασμού των αρχαιοελληνικών και χριστιανικών καταβολών του Ελληνικού Κράτους.
Από τον Απόστολο Ποντίκα, δάσκαλο, θεολόγο, φιλόλογο, πολιτικών επιστημών
