Σε αντίθεση όμως με τα συμβαίνοντα στην κεντρική πολιτική σκηνή, ο θεσμός της αυτοδιοίκησης παρέμεινε σχεδόν άθικτος από την κρίση. Οι λόγοι αυτού του γεγονότος είναι πολλοί: Πρώτον τα δυσμενή μέτρα πάρθηκαν από την κεντρική κυβέρνηση και χρεώθηκαν αποκλειστικά στις παθογένειες της κεντρικής εξουσίας. Δεύτερον η τοπική αυτοδιοίκηση παρουσιάστηκε σαν θύμα, χάνοντας πιστώσεις από τον κρατικό κορβανά, και τρίτον η διοικητική σταθερότητα, που διασφαλίζεται με τις αδιατάρακτες αυτοδιοικητικές θητείες, δημιούργησε ένα κλίμα σταθερής πορείας, μακριά από κρίσεις που η δυσμενής οικονομική συγκυρία γεννούσε.
Υπάρχει και ένας ακόμη λόγος, που δεν επλήγη ο θεσμός της αυτοδιοίκησης. Αυτός δεν είναι άλλος από την παγιωμένη άποψη των πολιτών πως η αυτοδιοίκηση λύνει τα άμεσα προβλήματά τους και δεν τα παραπέμπει στις γραφειοκρατικές καλένδες του κράτους. Και το παλαιότερο «...τα παράπονά σας στον Δήμαρχο...» δείχνει αυτή την αίσθηση των πολιτών, η οποία συνυπάρχει με την πρακτική δυνατότητα άμεσης επαφής με τους ανθρώπους που υπηρετούν τους θεσμούς της.
Σημαντικό κομμάτι στην αίγλη της αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα των δήμων, είναι το κομμάτι της κοινωνικής πολιτικής, που απευθύνεται στον πυρήνα των αναγκών του ανθρώπου. Κοινωνικά παντοπωλεία, δομές αστέγων, αλλά και βρεφονηπιακοί σταθμοί, που καλύπτουν τις ανάγκες των κατώτερων και μέσων εισοδηματικά στρωμάτων, βοηθούν και βοήθησαν σημαντικά στα χρόνια της κρίσης πολλούς.
Ο θεσμός της αυτοδιοίκησης κατάφερε, γιατί περί κατορθώματος πρόκειται, να μην ταυτιστεί στα μάτια των πολιτών με φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής, που σε πολλές περιπτώσεις υφίστανται, αλλά ούτε με αρκετές απολύτως αναποτελεσματικές αυτοδιοικητικές αρχές, που δεν ωφέλησαν και δεν ωφελούν καθόλου τις τοπικές τους κοινωνίες.
Αυτή η αίσθηση του πολίτη πως μπορεί η αυτοδιοίκηση ,ως θεσμός, αλλά και οι άνθρωποι που την υπηρετούν, να αλλάξει πράγματα στην καθημερινότητά τους είναι και η μεγάλη της δύναμη. Η πίστη στην τοπική διοίκηση δυναμώνει τη φωνή της αυτοδιοίκησης που ζητά μεγαλύτερες εξουσίες και περισσότερους πόρους για να μπορεί να επιτελεί καλύτερα το έργο της.
Τι οφείλει όμως σήμερα η αυτοδιοίκηση να κάνει; Πρώτον θα πρέπει να αποτελεί το καθοριστικό κομμάτι για την ανάπτυξη του τόπου, όντας αποτελεσματική στις δράσεις της, στηρίζοντας έμπρακτα επενδυτικές προσπάθειες και την κάθε μορφή καινοτομία, επενδύοντας στον πολιτισμό και προσπαθώντας να αναδείξει τουριστικά τις περιοχές ευθύνης της. Επιπλέον θα πρέπει να βελτιώσει τη λειτουργία των οργάνων της και να αναβαθμίσει την ενεργή παρουσία των πολιτών και φορέων της, ενώ θα πρέπει να υπάρχει λογοδοσία και κοινωνικός έλεγχος σε όλο το φάσμα δράσης της. Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ότι επενδύεται με χρηστό τρόπο κάθε ευρώ που οι ίδιοι δίνουν ,συνήθως από το υστέρημά τους.
Όσο και αν οι συνθήκες στην Ελλάδα παραμένουν δύσκολες, η ελπίδα για ανάκαμψη μεγαλώνει και θα πρέπει οι άνθρωποι που υπηρετούν τους θεσμούς της αυτοδιοίκησης, με ανοιχτό πνεύμα και όρεξη για δουλειά, να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που ανοίγονται επ’ ωφελεία των τοπικών κοινωνιών που διψούν για μια καλύτερη ποιότητα ζωής στην καθημερινότητά τους.
Από τον Άκη Νασιώκα, δικηγόρο και δημοτικό σύμβουλο Λάρισας
