Γνωστή είναι και η επιθυμία του να αναθεωρηθεί η Συνθήκη της Λωζάνης για να καταστήσει εφικτές τις επιδιώξεις του. Το ότι οι αξιώσεις του αυτές είναι αβάσιμες, αντισυμβατικές και παράνομες τονίζεται καθημερινά όχι μόνον από την πατρίδα μας, αλλά και από πολλές άλλες χώρες, που συνυπέγραψαν τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις (Συνθήκη των Σεβρών, Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 και Συνθήκη των Παρισίων το 1947).
Ο Ερντογάν εστιάζει τις διεκδικήσεις του στη Συνθήκη της Λωζάνης, της οποίας ζητεί την αναθεώρηση, ενώ δεν αναφέρεται καθόλου στη Συνθήκη των Παρισίων, την «αγνοεί» πονηρά και σκόπιμα, ακριβώς γιατί γνωρίζει καλά το περιεχόμενό της.
Ας δούμε όμως τι ρυθμίζει η κάθε Συνθήκη στο τμήμα της που αφορά στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας και το καθεστώς των νησιών και των νησίδων που εκτείνονται ανάμεσα στις δύο χώρες.
Η Συνθήκη της Λωζάνης αφορά στις νήσους και τις νησίδες της Ανατολικής Μεσογείου (άρθρο 12), ορίζοντας ότι εκτός της κυριαρχίας της Ελλάδας παραμένουν στην Τουρκία η Ίμβρος, η Τένεδος και οι Λαγούσες (Μαυρηές), ενώ στην κυριαρχία της Ελλάδας υπάγονται «ιδία αι νήσοι Λήμνως, Σαμοθράκη, Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος, Ικαρία». Στο δε άρθρο της 6 ορίζεται ότι «εκτός αντιθέτων διατάξεων της παρούσας Συνθήκης τα θαλάσσια όρια της Τουρκίας περιλαμβάνουσι τους νήσους και νησίδας τας κειμένας εις απόστασιν τριών μιλίων από τις ακτές» (ασιατικές της Τουρκίας). Περιορίζεται δηλαδή η κυριαρχία της στα ανωτέρω τρία νησιά και σε όσα νησιά και νησίδες βρίσκονται σε απόσταση μέχρι τριών μιλίων από τις ακτές της.
Όλες οι υπόλοιπες νήσοι και νησίδες υπάγονται στην κυριαρχία της Ελλάδας. Το «ιδία» της Σύμβασης δεν αφήνει καμία αμφιβολία ερμηνευόμενο και με τη διάταξη του άρθρου 6, που ορίζει τι περιέρχεται στην Τουρκία. Και όλα αυτά για τις νήσους και νησίδες της Ανατολικής Μεσογείου. Καμία αναφορά για τα νησιά και τις νησίδες της Δωδεκανήσου. Η μόνη σχέση της Συνθήκης της Λωζάνης με τα Δωδεκάνησα και τις νησίδες τους είναι το ότι σ' αυτή ορίζεται ότι «η Τουρκία παραιτείται παντός δικαιώματος επί των κατεχομένων από την Ιταλία νήσων», που ήταν τότε το 1923 τα 12 νησιά της Δωδεκανήσου, το Καστελόριζο και οι 93 παρακείμενες νησίδες τους.
Για τα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου, που είναι αντικείμενο ρύθμισης της κυριαρχίας τους από τη Συνθήκη της Λωζάνης, ορίζονται περαιτέρω: Στο άρθρο 13 παρ. 2β: «Η Οθωμανική Κυβέρνηση θα απαγορεύσει εις την στρατιωτικήν ατμοπλοΐαν αυτής να υπερίπταται των ρηθεισών νήσων», δηλαδή των νήσων και των νησίδων που βρίσκονται πέραν του ορίου των τριών μιλίων από τις ακτές της.
Στο άρθρ. 15: «Η Τουρκία παραιτείται παντός δικαιώματος και τίτλου επί των νήσων Αστυπαλαίας, Ρόδου, Χάλκης, Καρπάθου, Κάσου, Τήλου, Νισύρου, Καλύμνου, Λέρου, Πάτμου, Λειψούς, Σύμης και Κω (των Δωδεκανήσων δηλαδή) και των νησίδων των εξ αυτών εξηρτημένων, ως και της νήσου Καστελόριζου». Η διάταξη αυτή περιλήφθηκε στη Συνθήκη της Λωζάνης γιατί τότε το 1923 τα νησιά αυτά ήταν υπό την ιταλικήι/κυριαρχίαν και κατοχήν και διασφαλίζονταν έτσι τα δικαιώματα της Ιταλίας.
Στο άρθρο 16: «Η Τουρκία παραιτείται παντός δικαιώματος... επί των εδαφών των ως άνω νήσων, εκτός των τριών της κυριαρχίας της». Και βεβαίως νοούνται και οι παρακείμενες στις ελληνικές νήσους νησίδες. Αντίθετη ερμηνεία θα προϋπέθετε ρητή εξαίρεση των νησίδων από την ίδια τη Συνθήκη, που δεν υπάρχει.
Για τα Δωδεκάνησα, το Καστελόριζο και τις 93 νησίδες τους, που τον Ιούλιο του 1923, χρόνος υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάνης, βρίσκονταν υπό Ιταλική κυριαρχία και κατοχή από το 1912, λάφυρα της Ιταλίας από τον Ιταλοτουρκικό πόλεμο, σχετική είναι η Συνθήκη των Παρισίων του 1947, με την οποία ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα με βάση τον νόμο 518 «Περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα». Το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του Απριλίου του 1947 ορίζει: «Η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα εν πλήρη κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου (αναφέρει τα 12 Νησιά)... το Καστελόριζο και τας παρακειμένας νησίδες». Και ενώ για τα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου της Συνθήκης της Λωζάνης ισχύει το όριο των τριών μιλίων από τις Τουρκικές ασιατικές ακτές, ο όρος αυτός δεν επαναλαμβάνεται στη Συνθήκη των Παρισίων και αυτό γιατί δεν υπήρχαν όμορες ιταλικές ακτές. Επομένως τα Δωδεκάνησα, το Καστελόριζο και οι νησίδες τους μπορεί να βρίσκονται πλησιέστερα και των τριών μιλίων ακόμη από τις τουρκικές ακτές. Στη συνθήκη Ειρήνης, αυτή των Παρισίων, ως προς την εκχώρηση των Δωδεκανήσων κ.λπ. από την Ιταλία στην Ελλάδα, δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος η Τουρκία. Από όποια δικαιώματα είχε παραιτήθηκε από το 1911 και τα νησιά επί 35 χρόνια ήταν υπό ιταλική κυριαρχία. Και όμως σ' αυτά τα νησιά και τις νησίδες τους εστιάζει τις παράνομες παραβιάσεις του εναέριου χώρου τους η Τουρκία. Η Παναγιά, οι Οινούσες, το Αγαθονήσι, οι Ανθρωποφάγοι, οι Λειψοί, οι Αρκιοί, η Αγρελούσα ήταν οι προτιμήσεις τους.
Επομένως:
1. Δεν τολμάει ο Ερντογάν, παρά την προφανή αδιαφορία του για κάθε νόμιμο και δίκαιο που αντιστρατεύεται στις Οθωμανικές επιδιώξεις του, να ζητήσει την αναθεώρηση της Συνθήκης των Παρισίων και γιατί δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη των Παρισίων γενικά και ειδικά ως προς την εκχώρηση από την Ιταλία των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα και γιατί παραιτήθηκε με τη συνθήκη της Λωζάνης παντός δικαιώματός του επί των νησιών που κατείχε τότε η Ιταλία. Δεν το αποτολμάει γιατί ένα τέτοιο αίτημα θα συνιστούσε διεθνή γελοιοποίησή του. Το επιδιώκει έμμεσα ζητώντας την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης.
2. Δεν υπάρχουν για τον έχοντα τον κοινό νου «γκρίζες ζώνες», “27 νησιά αμφισβητουμένης κυριαρχίας)” «γαλάζια πατρίδα» του Ερντογάν, που εκτείνεται μάλλιστα μέχρι το Γιβραλτάρ κατά κάποιες τελευταίες αστειότητές του, που μαρτυρούν όμως Οθωμανική αλλοφροσύνη και επικινδυνότητα.
Η Ε.Ε., το NATO, οι ΗΠΑ οι όμορες χώρες της Τουρκίας που θα έλθει κάποτε σειρά τους, η διεθνής Κοινότητα, γνωρίζουν τις παράνομες και αντισυμβατικές διεκδικήσεις του Ερντογάν, ιδιαίτερα οι 21 χώρες που υπογράφουν τη Συνθήκη των Παρισίων. Αντιλαμβάνονται και τον κίνδυνο για τη διεθνή ειρήνη που ενέχουν. Ανέμενα δυναμικότερη και καθαρότερη αντίδραση. Δεν τη βλέπω. Δεν τιμούν την υπογραφή τους που έθεσαν κάτω από το κείμενο της Συνθήκης. Και δυστυχώς η τακτική τους αυτή αποθρασύνει τον Ερντογάν και ενισχύει τις παράνομες επιθετικές του διαθέσεις κατά της διεθνούς νομιμότητας.
Από τον Νίκο Κατσαρό, πρώην αντιπρόεδρο της Βουλής
