Δημ. Οικονομίδης: Ο ζωγράφος της Αντίστασης από την Καρυά

Από τον Απόστολο Ποντίκα, δάσκαλο, θεολόγο, φιλόλογο, πτυχ. Πολιτικών Επιστημών

Ο Όλυμπος, ή Έλυμπος, κατά τα δημώδη άσματα, το βουνό των μυθικών Θεών, αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης και έρευνας από την αρχαιότητα ακόμα, παίζοντας σημαντικό ρόλο στα πολεμικά και ιστορικά γεγονότα της χώρας μας.

Στις υπώρειες της νοτιοανατολικής του πλευράς είναι ριζωμένα τρία ορεινά όμορφα χωριά, η Κρυόβρυση, παλιά Πουλιάνα, η Σκαμνιά και η Καρυά. Τα τρία αυτά ορεινά χωριά είναι δεμένα ανάμεσα στην ιστορική Τετνάτα, του βουνού Γουλενά, την αρχαία Κονόσπολη και την οροσειρά Γουδαμάν. Έσμιξαν την κοινή ιστορική, κοινωνική και πολιτιστική μοίρα τους, με τη φυσική ομορφιά και τους μυθικούς Θεούς. Σε μικρή απόσταση από τα χωριά αυτά, απλώνεται ο γνωστός Νεζερός, με την αρχαία Ασκουρίδα λίμνη και σε απόσταση 30 χιλιομέτρων ξανοίγεται το Αιγαίο, με τον Πλαταμώνα και τη Λεπτοκαρυά.
Τα τρία αυτά χωριά, παρότι ορεινά και φτωχά, έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε όλες τις εκφάνσεις της ιστορίας του έθνους μας, λόγω της γεωφυσικής και γεωστρατηγικής θέσης. Συνάμα έχουν να επιδείξουν και ορισμένες αξιόλογες ιστορικές μορφές στα χρόνια του απελευθερωτικού αγώνα. Έτσι, από την Πουλιάνα, καταγόταν ο περίφημος αρματολός του Ολύμπου, Λιάκος, η γιαγιά του ένδοξου Γεωργάκη Ολύμπιου και ο μοναχός, συγγραφέας του Κώδικα της Μονής Σπαρμού, Ζαχαρίας Χατζηγεωργάκης.
Απ τη Σκαμνιά καταγόταν ο πρώτος γενναίος κλεφταρματολός του Ολύμπου, Καραμιχάλης. Από την Καρυά κατάγονταν οι γνωστοί κλεφταρματολοί του Ολύμπου Τζαχειλαίοι.
Στην όμορφη αυτή άγρια φύση του Ολύμπου και στο χωριό Καρυά γεννήθηκε ο ζωγράφος της Αντίστασης, ο Δημήτριος Οικονομίδης (1913-1951). Για τον συντοπίτη μας Δ. Οικονομίδη, αφιερώνουμε το παρόν άρθρο, γιατί είναι σχεδόν άγνωστος στον κόσμο, όπως και το ζωγραφικό αντιστασιακό του έργο. Ο Δημ. Οικονομίδης καταγόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια της Καρυάς.
Τελείωσε το Δημοτικό σχολείο στο χωριό του και στη συνέχεια ρίχτηκε στη σκληρή βιοπάλη. Εξάσκησε το επάγγελμα του τσοπάνου, αγρότη και μαραγκού. Μέσα του υπήρχε μια καλλιτεχνική δίψα, που την ενδυνάμωσε το φυσικό περιβάλλον, αλλά και τα άσχημα χρόνια της Κατοχής. Παρά τη φτώχεια και τις κοινωνικές αντιξοότητες της εποχής του, μπόρεσε και γράφηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών. Δάσκαλός του ήταν ο Βικάτος, ο οποίος είχε ενθουσιαστεί με τον Καρυώτη μαθητή, από τον ζήλο και τη δίψα για μάθηση. Ο Οικονομίδης, λόγω της Κατοχής, επιστρέφει στη συνέχεια στην Καρυά και εκεί έκανε την καλλιτεχνική του Αντίσταση, ζωγραφίζοντας αφίσες κατά των κατακτητών.
Στη συνέχεια αφήνει την Καρυά και μεταβαίνει στην Αθήνα, όπου εργάζεται σε περίπτερο, δημιουργώντας συνάμα και οικογένεια. Παράλληλα με την εργασία του, συνεχίζει τις σπουδές του και παίρνει με έπαινο το πτυχίο Καλών Τεχνών. Ο Οικονομίδης έγινε πια ένας φτασμένος ζωγράφος, αφήνοντας ένα εξαιρετικό έργο, γύρω στους 100 πίνακες- ελαιογραφίες και πολλά σχέδια. Το έργο του διακρίνεται σε τοπία, προσωπογραφίες, σκηνές της φύσης και προπαντός από σκηνές από την Κατοχή. Για τον λόγο αυτό χαρακτηρίστηκε ως ζωγράφος της Κατοχής, ενώ οι κατοχικές σκηνές είναι τολμηρές, φρικιαστικές και ηρωικές. Ένα σημαντικό έργο του Οικονομίδη είναι οι Κρεμασμένοι πίνακες του Δοξαρά. Είναι έργο που αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουμέντο, για τα όσα έπαθαν οι κάτοικοι του Δοξαρά, ένα χωριό έξω από τη Λάρισα. Στον πίνακα αυτόν φαίνονται κρεμασμένοι στους στύλους οι κάτοικοι του Δοξαρά, ενώ ο ουρανός είναι σκοτεινός, μαύρος, πονετικός. Σε ορισμένα έργα του φαίνεται η Κατοχική Λάρισα, ο σιδηροδρομικός σταθμός και το πάρκο του Αλκαζάρ.
Μια άλλη ζωντανή σκηνή είναι αυτή, όπου οι Γερμανοί κάνουν πλιάτσικο στα χωριά του Ολύμπου. Μια άλλη σημαντική σειρά έργων του καλλιτέχνη είναι τα ΑΝΑΤΙΝΑΓΜΑΤΑ των τρένων, από τα σαμποτάζ των Ελλήνων πατριωτών. Το ζωγραφικό του έργο με φυσικά τοπία είναι εμπνεύσεις από τον Γέρο – Όλυμπο, την Καρυά, Κρυόβρυση, Σκαμνιά, Καλλιπεύκη και τη Ροδιά, χωριό της γυναίκας του, Δελέρια, Αργυροπούλι, κλπ.
Πολλά φυσικά τοπία τα ζωγράφιζε επιτόπου, παρέα με τον μεγάλο Θεσσαλό, ζωγράφο, Γιολδάση, τον οποίο είχε φιλοξενήσει στο χωριό του την Καρυά και επηρεάστηκε από αυτόν. Σημαντική αξία έχουν οι μικρές προσωπογραφίες του που τις έκανε με ακαδημαϊκή μαεστρία και τεχνοτροπία. Άλλωστε, και ορισμένες εικόνες από φρούτα της φύσης, δέντρα και αγροτικές ασχολίες, δείχνουν την τεχνική ικανότητα του Ολύμπιου ζωγράφου, που μαζί με τον μεγάλο Ιθακήσιο, τίμησαν τον Όλυμπο και τη γύρω περιοχή.
Ο άγνωστος σε πολλούς ζωγράφος Οικονομίδης, πέθανε σε νεαρή ηλικία, ύστερα από μια ξαφνική αρρώστια τον Μάη του 1951, σε ηλικία 38 ετών, αφήνοντας πίσω ένα αξιόλογο ζωγραφικό έργο.