Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της επιτροπής και μετά από όλα όσα ακούστηκαν, ένιωσα πράγματι ότι η ιερότητα της γυναίκας τιμάται συνέχεια και η συμβολή της σε όλους τους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας, από την ανατροφή των παιδιών της μέχρι την προσφορά στην εργασία, είναι ανεκτίμητη. Το μεγαλείο της μορφής μίας γυναίκας καταδεικνύεται βέβαια από το γεγονός ότι στις επιτροπές, που αναφέρονται σε θέματα ισότητας των φύλων και καταπολέμησης της βίας, η πλειοψηφία είναι άνδρες. Ακόμη και ο σεβασμός στη γυναίκα είναι γένους… αρσενικού.
Τον Ιούλιο του 2017 η Ε.Ε. προχώρησε στη σύμβαση του συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, γνωστή ως σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Η εν λόγω σύμβαση προσαρμόστηκε στο Εθνικό μας δίκαιο και προϋποθέτει μια άκρως απαιτητική διαδικασία, καθώς τα ίδια τα κράτη - μέλη οφείλουν μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 3 ετών, μετά την κύρωση της σύμβασης από τα κοινοβούλιά τους, να υιοθετήσουν βασικές αρχές αυτής, να τις εφαρμόσουν και να προχωρήσουν στην επεξεργασία και στη διατύπωση ενός ερωτηματολογίου, το οποίο αφορά σε πολλά θέματα σχετικά με την καταπολέμηση των φαινόμενων ενδοοικογενειακής βίας.
Το Παρατηρητήριο για την καταπολέμηση της βίας λειτουργεί περισσότερα από 15 χρόνια, και έχει κάνει ήδη μία πολύ σημαντική δουλειά από πλευράς στατιστικών, κάτι για το οποίο δυστυχώς στην Ελλάδα υστερούσαμε όλα αυτά τα χρόνια, καθώς για να μπορέσει η ελληνική πολιτεία να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών και να εμφυσήσει το αίσθημα της ασφάλειας, θα έπρεπε να γνωρίζει τις μορφές βίας, αλλά και τα ποσοστά των θυμάτων.
Είναι ένα διαχρονικό και περίπλοκο φαινόμενο, καθώς υπάρχουν πράγματι πολλά είδη άσκησης βίας. Από σωματική και λεκτική έως ψυχολογική, σεξουαλική ακόμα και οικονομική. Η βία δεν είναι κάτι που αφορά μια συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων. Μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε και αφορά όλα τα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα. Θα λέγαμε πως κανείς δεν αποτελεί δυστυχώς την εξαίρεση.
Κατά το Συμβούλιο της Ευρώπης η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες από 16 έως 44 ετών. Είναι δε χαρακτηριστικό πως ευθύνεται για περισσότερους θανάτους και προβλήματα υγείας από ό,τι ο καρκίνος και τα τροχαία δυστυχήματα μαζί. Η ενδοοικογενειακή βία, περιλαμβανομένης της κακοποίησης των παιδιών, των συντρόφων και των ηλικιωμένων, είναι ένα κοινό πρόβλημα υγείας και έτσι όλοι οι επαγγελματίες, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υγείας, θα πρέπει να αξιολογούν το κάθε θύμα ως ασθενή, που χρήζει ξεχωριστής θεραπείας.
Είναι δυστυχώς πολύ μικρό το ποσοστό των γυναικών, που βρίσκουν το θάρρος και έχουν το κουράγιο να μπουν στη διαδικασία καταγγελιών, καθώς φοβούνται τις μακρόσυρτες δικαστικές διαδικασίες, την έκθεσή τους στον κοινωνικό περίγυρο, αλλά και τις συνέπειες μετά την καταγγελία. Σε αυτό ακριβώς το σημείο η πολιτεία οφείλει να λάβει δραστικά μέτρα προστασίας και να καλλιεργήσει ένα επαρκές αίσθημα ασφάλειας, τόσο μέσα από την τήρηση απορρήτου στις διαδικασίες, όσο και τη στελέχωση των ανάλογων κοινωνικών και δικαστικών δομών με τα κατάλληλα και σωστά καταρτισμένα πρόσωπα. Αφενός οι αστυνομικοί και οι δικαστικοί και αφετέρου οι κοινωνικοί λειτουργοί, που θα επιληφθούν μίας υποθέσεως βίας κατά μίας γυναίκας, θα πρέπει να έχουν όχι μόνο την εμπειρία, αλλά κυρίως την ειδική γνώση για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν.
Έχει συνεπώς πολύ μεγάλη σημασία και αξία η έννοια της πρόληψης και της εκπαίδευσης. Πρέπει να αρχίσουμε να εφοδιάζουμε τις επόμενες γενιές με ουσιαστική και βαθιά γνώση, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ισότητα, για τα δικαιώματα της γυναίκας, για την καταπολέμηση των διακρίσεων. Η θέσπιση ενός ειδικού υποχρεωτικού μαθήματος από την προσχολική ακόμη ηλικία είμαι σίγουρος, ότι θα συνέβαλε αρκετά στη γαλούχηση και την καλλιέργεια ανθρώπων, με κοινωνική μόρφωση και παιδεία. Γιατί ναι, ο σεβασμός στη γυναίκα και γενικότερα στα δικαιώματα του συνανθρώπου είναι πάνω απ’ όλα ζήτημα παιδείας κοινωνικής και όχι πανεπιστημιακής. Έχω γράψει επανειλημμένως ότι οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις σε αυτόν τον τόπο δεν θα ξεκινήσουν από το Πανεπιστήμιο, αλλά από το Νηπιαγωγείο και θα ανεβαίνουν τις σχολικές βαθμίδες. Εμείς δυστυχώς συνηθίζουμε να πηγαίνουμε με αντίθετη πορεία όλα αυτά τα χρόνια.
Το ζήτημα συνεπώς είναι αρχικά ζήτημα ανθρωπιάς και μόνο αν το δούμε έτσι, θα είμαστε σε θέση να προσεγγίσουμε καλύτερα το πρόβλημα και να βοηθήσουμε αποτελεσματικά όσους έχουν πραγματικά ανάγκη. Επομένως πρέπει να έχουμε την τόλμη να αποδεχτούμε ότι αποτελεί ευθύνη όλων μας. Ευθύνη πρωτίστως ατομική, αμέσως μετά συλλογική και τέλος πολιτική.
Από τον Βάσο Π. Καραμπίλια, δικηγόρο Αθηνών, μέλος του μητρώου στελεχών της Ν.Δ., επιστημονικό συνεργάτη στη Βουλή των Ελλήνων
