Αυτή δεν είναι μια λαϊκή παροιμία, είναι η πραγματικότητα που πρέπει να αλλάξουμε. Η περίπτωση του νέου θύματος, ενός λύκου, στον εθνικό δρόμο Λάρισας – Τρικάλων επαναφέρει το πρόβλημα της περίφραξης για την προστασία των ζώων – που ήδη έχω αναδείξει φτάνοντας στον Συνήγορο του Πολίτη. Ας κατανοήσουμε ότι, από τα «αρνητικά δικαιώματα» των ζώων – να μην σκοτώνουμε, να μην κακοποιούμε, να μην φυλακίζουμε – έχουμε περάσει στα «θετικά δικαιώματα», δηλαδή να φροντίζουμε για ελεύθερους χώρους, να χαράζουμε τους δρόμους με βάση και τις ανάγκες τους, να έχουν πρόσβαση σε νερό κ.ά.
Τα ζώα δεν δημιουργήθηκαν από τον Θεό για να τα εκμεταλλευόμαστε, ήτοι για να τα τρώμε, για να μας ντύνουν (αφού τα γδάρουμε), να μας μεταφέρουν ή να κάνουμε αμφίβολα ιατρικά πειράματα. Είναι μη – ανθρώπινες υπάρξεις που πονούν και χαίρονται, που αντιλαμβάνονται τη συντροφικότητα ή τη μητρότητα, που σχεδιάζουν τις κατοικίες τους με τέχνη, που μεταναστεύουν χωρίς να χάνονται. Έχουν δηλαδή «υποκειμενική εμπειρία» του κόσμου και αυτή η εμπειρία τα βοηθά να επιβιώσουν και απαιτούν, χωρίς να μπορούν να το πούνε στη γλώσσα μας, τον σεβασμό και την αξιοπρέπεια.
Τα ζώα είναι συγκάτοικοί μας σ' αυτόν τον τεράστιο κόσμο και πολλές φορές συμπολίτες μας, όπως τα πουλιά της πόλης, ή και φίλοι όταν τα έχουμε στο σπίτι. Έχουν απαραβίαστα δικαιώματα στη ζωή και στην ευημερία τους. Αν κάποιος πει «μα τα ζώα δεν ψηφίζουν για να έχουν δικαιώματα», η απάντηση έρχεται αυτόματα: ούτε τα παιδιά, ούτε οι μετανάστες, ούτε οι τουρίστες ψηφίζουν, αλλά προστατεύουμε τα απαραβίαστα δικαιώματά τους (Francione, Animals as Persons). Ακριβώς εδώ έγκεινται και τα δικαιώματά τους, στο ότι είναι ευάλωτα και ανυπεράσπιστα. Να μην ξεχνάμε ότι ο σκοπός των δικαιωμάτων είναι να προστατεύουν τους αδύναμους και όχι τους ισχυρούς.
Τα ζώα δεν είναι «πράγματα» αλλά «εαυτοί» με υποκειμενική εμπειρία του κόσμου, με συνείδηση, έστω και διαφορετική από τη δική μας. Να μην ξεχνάμε ότι τα ζώα έχουν ένα ασύγκριτο πλεονέκτημα: δεν έχουν συλλογική μνήμη για να θυμούνται όλες τις θηριωδίες που έχουν υποστεί από τους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να ξεκινήσουμε, ανά πάσα στιγμή, από το μηδέν μια υπέροχη σχέση μαζί τους (Kylmicka, Zoopolis: a Political Theory of Animal Rights). Στις περισσότερες κοινωνίες σήμερα δεν χρειάζεται να σκοτώνουμε ζώα για να επιβιώσουμε και φυσικά δεν κινδυνεύουμε από αυτά. Ίσως η μόνη που κινδυνεύει ακόμα από τον κακό λύκο είναι η Κοκκινοσκουφίτσα των παραμυθιών.
Από τον Αχιλλέα Κούμπο
