Βελτίωση των ικανοτήτων για καλύτερη διαχείριση των πόρων της Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βοηθά τα κράτη-μέλη και τις περιφέρειες στη στήριξη των προσπαθειών που καταβάλλουν για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των εθνικών και περιφερειακών διοικήσεων που διαχειρίζονται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) μέσα από την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων. Καλύπτει τον συντονιστικό φορέα, την αρχή διαχείρισης και τον ενδιάμεσο φορέα, την κοινή γραμματεία, την αρχή πιστοποίησης και την αρχή ελέγχου.

Το εργαλείο, που σχεδιάστηκε από τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης (ΓΔ REGIO), αποτελείται από:
* ένα Πλαίσιο Ικανοτήτων της Ε.Ε. το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά ικανοτήτων που οι διοικητικές αρχές και οι υπάλληλοι θα πρέπει να διαθέτουν.
* ένα διαδικτυακό εργαλείο αυτοαξιολόγησης που επιτρέπει στους υπαλλήλους να αξιολογούν το επίπεδό τους όσον αφορά κάθε ικανότητα που απαιτείται για το προφίλ της συγκεκριμένης θέσης που κατέχουν.
Για κάθε τύπο φορέα, το πλαίσιο ικανοτήτων της Ε.Ε. περιλαμβάνει:
* Καθήκοντα και επιμέρους καθήκοντα: αναπτύσσονται με γνώμονα τους κανονισμούς για τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ), εθνικές νομοθετικές πράξεις και εντοπισθέντα παραδείγματα ορθής πρακτικής που προέρχονται από την εμπειρία διάφορων κρατών-μελών.
* Κατηγορίες εργασιακών ρόλων: υπάρχουν τρεις κατηγορίες εργασιακών ρόλων, ήτοι οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων (γενικά οι επικεφαλής του φορέα ΕΤΠΑ/ΤΣ), οι επόπτες (λ.χ. οι επικεφαλής οργανωτικών μονάδων) και οι εργαζόμενοι στο επιχειρησιακό επίπεδο με διαφοροποιήσεις ως προς την αρχαιότητα.
* Κατηγορίες ικανοτήτων: υπάρχουν τρεις κατηγορίες ικανοτήτων, ήτοι οι διοικητικές, οι επαγγελματικές και οι επιχειρησιακές ικανότητες, οι οποίες συνδέονται με τα καθήκοντα και τα επιμέρους καθήκοντα που ασκούνται από μεμονωμένους εργαζομένους ανάλογα με τον εργασιακό ρόλο.
* Επιχειρησιακές ικανότητες είναι εκείνες που απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων που ανατίθενται σύμφωνα με τους κανονισμούς.
* Επαγγελματικές ικανότητες απαιτούνται για την αποτελεσματική άσκηση συγκεκριμένων επαγγελματικών καθηκόντων (λ.χ. διαχείριση συγκρούσεων, επίλυση προβλημάτων).
* Διοικητικές ικανότητες απαιτούνται για εργαζομένους με διευθυντικά καθήκοντα και έως έναν βαθμό για τους επιχειρησιακούς εργαζομένους (λ.χ. ανάθεση καθηκόντων, ηγετική ικανότητα).
* Επίπεδο επάρκειας: κάθε ικανότητα σχετίζεται με κλίμακα επάρκειας 0-4.
Το εργαλείο αυτοαξιολόγησης βασίζεται στο περιεχόμενο του πλαισίου ικανοτήτων της ΕΕ. Σκοπός του είναι να αξιολογεί τις ικανότητες μεμονωμένων εργαζομένων και φορέων, ώστε να προσδιορίζονται τυχόν ελλείψεις ή ανάγκες αναβάθμισης και να παρέχονται απτά στοιχεία για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση σχεδίων μάθησης και ανάπτυξης για φορείς και μεμονωμένους εργαζομένους. Πρόκειται για ένα διαδικτυακό εργαλείο αυτοαξιολόγησης, για τη χρήση του οποίου δεν υπάρχουν τεχνικές απαιτήσεις άλλες από την πρόσβαση στο διαδίκτυο και ένα πρόγραμμα περιήγησης (λ.χ. Explorer, Google Chrome). Ένα σημαντικό στοιχείο, ιδίως για διευθυντές δημόσιων υπηρεσιών, είναι η δυνατότητα συλλογής συγκεντρωτικών δεδομένων από τις αυτοαξιολογήσεις όλων των υπαλλήλων, διαμορφώνοντας έτσι μια γενική εικόνα ολόκληρης της διοικητικής υπηρεσίας. Με αυτόν τον τρόπο, τα αποτελέσματα μπορούν να λειτουργήσουν ως βάση για την ανάπτυξη προγραμμάτων εκπαίδευσης και ανάπτυξης με σκοπό την κάλυψη των κενών. Το εργαλείο αυτοαξιολόγησης χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό ευελιξίας προκειμένου να διενεργεί ειδικά προσαρμοσμένες αξιολογήσεις βάσει των καθηκόντων και των επιμέρους καθηκόντων που επιτελούνται σε μια συγκεκριμένη αρχή:
* Το εργαλείο επιτρέπει στους εργαζομένους να επιλέγουν τον σχετικό εργασιακό ρόλο, τα καθήκοντα και επιμέρους καθήκοντα και, με βάση τις εν λόγω επιλογές, καταρτίζει κατάλογο με τις ικανότητες προς αξιολόγηση σύμφωνα με το πλαίσιο ικανοτήτων της ΕΕ, επιτρέποντας μια ειδικά προσαρμοσμένη αξιολόγηση των εργαζομένων.
* Στη συνέχεια, ο επόπτης του εργαζομένου (ή ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων όταν πρόκειται για επόπτη ο οποίος διενεργεί την αυτοαξιολόγηση) πραγματοποιεί ανεξάρτητη αξιολόγηση των ικανοτήτων του εργαζομένου. Ο λόγος συμμετοχής δεύτερου ατόμου στην αξιολόγηση είναι η εξέταση της βαθμολογίας της αυτοαξιολόγησης και η προσαρμογή της σύμφωνα με την αξιολόγηση του επόπτη.
* Ακολούθως, ο εργαζόμενος και ο επόπτης συναντώνται και συζητούν τα αποτελέσματα που έχει υπολογίσει το σύστημα, στα οποία περιλαμβάνονται, για κάθε αξιολογούμενη ικανότητα, η αυτοαξιολόγηση του εργαζομένου, η αξιολόγηση του επόπτη και το επίπεδο επάρκειας του πλαισίου ικανοτήτων της ΕΕ. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, εργαζόμενος και επόπτης συζητούν για τυχόν διαφορές, κάνουν τροποποιήσεις στην αξιολόγηση του επόπτη, εφόσον απαιτείται, και προσδιορίζουν επακόλουθες δράσεις.
* Τα αποτελέσματα των μεμονωμένων αυτοαξιολογήσεων καταγράφονται στο εργαλείο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανάλυση σε επίπεδο φορέα.
Αυτό το ευέλικτο εργαλείο, που είναι φιλικό προς τον χρήστη, καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ικανοτήτων και μπορεί να χρησιμοποιείται σε όλες τις διοικητικές αρχές ανεξάρτητα από το μέγεθός τους ή από το εάν διαχειρίζονται ένα τομεακό ή περιφερειακό επιχειρησιακό πρόγραμμα. Οι δημόσιοι λειτουργοί χρειάζονται πιο πολύπλοκες επιχειρησιακές, επαγγελματικές και διαχειριστικές ικανότητες, όχι μόνο στον τομέα των ταμείων της Ε.Ε. αλλά και σε άλλους τομείς πολιτικής, όπως στον τομέα σύναψης δημόσιων συμβάσεων, κρατικών ενισχύσεων κ.λπ. Μπορεί επίσης να συμβάλλει σε μια μακροπρόθεσμη ανάπτυξη ικανοτήτων, με αποτέλεσμα, να βελτιώσει τη λειτουργία ολόκληρης της διοικητικής υπηρεσίας και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Ν.Α.Μ.