Από τον Νικόλαο Φασούλα
Έχοντας στο νου όλα αυτά που συμβαίνουν στην χώρα μας τον τελευταίο καιρό σε σχέση με τους εταίρους μας στη Ευρωζώνη, θα έλεγε κανείς πως η Ευρώπη βρέθηκε υπό απειλή διάλυσης ή ότι η Ευρωπαϊκή ιδέα στην οποία πίστεψαν οι οραματιστές της έχει απομακρυνθεί πλέον αρκετά.
Η Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα θα χάσει ένα κομμάτι του εαυτού της, και φυσικά όχι μόνο τους οικονομικού της εαυτού αλλά και του πολιτιστικού.
Όλες οι συζητήσεις που διεξάγονται μεταξύ Ελλάδας και Ευρωζώνης περιορίζονται σ’ έναν πολύ στενό χώρο με αναφορές στην λογιστική διάσταση της οικονομίας και των Ελληνικών διαρθρωτικών κυρίως αδυναμιών να αντιμετωπίσουν το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας.
Το πραγματικό ζήτημα κρίσης μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης βρίσκεται στις πολιτικές εκφάνσεις της κρίσης, που παραπέμπουν στο μέλλον της Ευρώπης ως πολιτικής ενοποίησης.
Μια Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα θα χάσει την πολιτική της προοπτική, διότι η οικοδόμηση μιας πολιτικής προοπτικής της Ευρώπης που ξεκίνησε την δεκαετία του ’50 στα ερείπια του Β Παγκοσμίου Πολέμου συνίστατο στην πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.
Φυσικά η πολιτική ένωση θα είχε ως αφετηρία την οικονομική ένωση, και την αλληλεξάρτηση συμφερόντων, που θα εμπόδιζαν για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή ιστορία τα ευρωπαϊκά έθνη να διεξάγουν αιματηρούς πολέμους αλληλοεξόντωσης και κυριαρχίας.
Η Ευρώπη λοιπόν στόχευε στο να μετατραπεί σε μια νησίδα ειρήνης και ευημερίας ακριβώς γιατί απέκτησε έναν ιστό αλληλέγγυας οικονομικής ανάπτυξης που εντάσσονταν σ’ ένα όραμα πολιτείας Ευρώπης των λαών ή των εθνών, αναλόγως από ποια φιλοσοφική διάσταση προσέγγιζε την Ευρώπη κανείς.
Αυτός ο οραματισμός της Ευρώπης σήμερα μέσα από την ελληνική κρίση μοιάζει να έχει απομακρυνθεί αρκετά. Ανεξαρτήτως των ευθυνών που φέρει η Ελλάδα και οι εκάστοτε ηγεσίες, σήμερα διασύρεται μία χώρα στην οποία η Ευρώπη οφείλει το πολιτικό και πολιτιστικό της θεμέλιο.
Ο δυτικός πολιτισμός το δημοκρατικό γίγνεσθαι, η ελευθερία του διαλόγου, η ανοχή, η διαλλακτική σχέση των ανθρώπων, βασικά στοιχεία του Ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού, οφείλονται σαφώς στην κλασική Ελλάδα.
Αν επαληθεύονταν τα σενάρια εξόδου της Ελλάδας από την Ευρώπη αυτό βεβαίως θα ήταν καταστροφικό για την χώρα μας, αλλά θα είχε αλυσιδωτές αντιδράσεις στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον κόσμο, που σίγουρα δεν θα περιορίζονταν μόνο σε οικονομικό επίπεδο.
Θα στέλνονταν μήνυμα διεθνώς πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ανίκανη να δημιουργήσει μία κρατική οντότητα που να ενώνει τα κράτη και τους λαούς της πολιτικά.
Η επιθετική πολιτική που τηρούν ορισμένα κράτη - μέλη απέναντι στην Ελλάδα κλίνει τον ορίζοντα ενός πολιτικού μέλλοντος με διεθνή ρόλο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την περιορίζει δε στα στενά μονοπάτια της οικονομικής λογιστικής σύμφωνα με την οποία κρίνεται και η ισχύς των κρατών-μελών.
Με την εφαρμογή αυτής της τακτικής η Ευρώπη δεν θεωρείται μία συνολική ύπαρξη, οπού οι δυνατοί βοηθούν τους στιγμιαία αδύνατους, προκειμένου να σχεδιάσουν από κοινού ένα μέλλον ενεργού πολιτικής παρουσίας συμβάλλοντας στην ειρήνη του σύγχρονου κόσμου.
ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Έχει γίνει πλέον σαφές ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε δύσκολη θέση και για ένα χρονικό διάστημα χρειάζεται την στήριξη της Ευρώπης για να μπορέσει να αναδιοργανώσει και εκσυγχρονίσει τις κρατικές και κοινωνικές δομές της, όμως το σημαντικότερο έλλειμμα το οποίο είναι εμφανές και με την κρίση διάχυτο στην Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή ένωση, είναι το έλλειμμα πολιτισμού και πολιτικής, δηλαδή του συστήματος αξιών ως αλληλεγγύη, συνεργασία και πολιτική προοπτική, πράγμα το οποίο υπονομεύει πολύ περισσότερο το μέλλον της Ευρώπης, απ’ ότι η οικονομία και η σημερινή κρίση. Διότι η Ευρώπη για να μπορέσει να υπάρξει ως ενιαίο σύνολο πρέπει να αναγνωρίσει την ταυτότητά της, ποια είναι; Σε τι συνίσταται η ύπαρξή της; Τι υποστηρίζει; Για ποιον σκοπό αγωνίζεται; Ποιο είναι το ενιαίο συμφέρον που προασπίζει προς τα έξω; Αντίθετα οδηγείται σε μια κρίση υπαρξιακή εξαιτίας μιας αναλογικά προς το μέγεθός της, μικρής οικονομικά συνιστώσας που μπορούσε να αντιμετωπιστεί από την αρχή ως ένα εσωτερικό πρόβλημα της Ευρώπης το οποίο έπρεπε και μπορεί να διευθετηθεί χωρίς την κλιμάκωση της κρίσης, έτσι ώστε να μπορεί η Ένωση να κοιτάζει πολιτικά το μέλλον.
Ο Νικόλαος Αλεξ. Φασούλας είναι Οικονομολόγος, Πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Συγγραφέας.
