Το Μίσος τριγύριζε μέσα στις πόλεις, στα χωριά. Μέσα στις λέξεις που έκαναν παρέα στους απογοητευμένους ανθρώπους της.
Η Ιστορία είχε στοιχειώσει το Παρόν. Κυνηγούσε το Μέλλον.
Οι Προοδευτικοί που ανάβουν τη φλόγα και οι Συντηρητικοί που τη συντηρούν ξέχασαν τον ρόλο τους. Έγιναν εχθροί. Σταμάτησαν να επικοινωνούν. Έψαχναν λύσεις «φαντάσματα». Οι πρώτοι τις αναζητούσαν στο Μέλλον. Οι δεύτεροι στο Παρελθόν. Το Παρόν ήταν εφιάλτης.
Τα Κόμματα… δεξιά, κεντρώα, αριστερά, όλα με αναφορά σε κοινωνίες και ιδεολογίες του προηγούμενου αιώνα, ξέχασαν την Χώρα. Ζητούσαν καιροσκοπικά την ψήφο. Κομματικοί ψηφοφόροι, κομματικοί κονδυλοφόροι, πολιτικοί καιροσκόποι, καθοδηγούσαν τους πολίτες με γνώμονα την Εξουσία.
Η Άποψη πήρε χρώμα Φασισμού για τους αριστερούς. Προδοσίας και Εκφυλισμού για τους δεξιούς. Δεν υπήρχε άδολη Άποψη, μόνο συμφέρον. Γίνανε Μνημονιακοί και Αντιμνημονιακοί, Πατριώτες και Προδότες, Μακεδονομάχοι και Ενδοτικοί. Τρώγανε τις σάρκες τους. Κατηγορούσαν τους Ξένους για τις δικές τους ανεπάρκειες. Τα Παιδιά μεγάλωναν σε ένα τοξικό περιβάλλον. Το δηλητήριο έφτασε να κυλά στις φλέβες τους. Στις φλέβες της πιο αγνής κοινωνίας.
Η Δημοκρατία και η Ελεύθερη Σκέψη μπήκε στο στόχαστρο.
Η Χώρα άρχισε να αδειάζει. Όσοι νέοι δεν άντεχαν έφευγαν. Όσοι ήταν μετριοπαθείς σιωπούσαν. Οι υπόλοιποι έπιναν το δηλητήριο και ζητούσαν μεγαλύτερη δόση. Ήθελαν να γίνουν Χωρίς Αναστολές (Χ.Α.).
Μέσα στα αρχαία σοκάκια της πιο αρχαίας Δημοκρατίας, ένας Πολίτης σκεφτόταν την Ελευθερία που χάνει. Εκεί που περπατούσε και σκόνταφτε στην αφηρημάδα του, βλέπει ξαφνικά μπροστά του την Ιστορία. Η ξαφνική έκπληξη διάλυσε τις λέξεις που πετούσαν μαζί με τις σκέψεις του και έγινε θυμός.
-Είμαι θυμωμένος μαζί σου, της λέει.
-Γιατί; Του απαντά ξαφνιασμένη η Ιστορία.
-Δεν αφήνεις τον κόσμο να πάει μπροστά.
-Δεν καταλαβαίνω, τον κοιτά με απορία.
-Οι Συντηρητικοί σε έχουν σημαία τους. Οποιαδήποτε αλλαγή προτείνουν οι Προοδευτικοί εσύ λες ότι θα φέρει την καταστροφή. Λες, ότι κανείς πλέον δεν σέβεται την Ιστορία. Δεν αφήνεις τον κόσμο να αλλάξει.
-Με αδικείς, απαντά η Ιστορία. Τα φρύδια της πέφτουν στα βλέφαρα και το βλέμμα γίνεται αυστηρό. Εγώ δεν λέω τίποτα. Εγώ απλά υπάρχω. Τα γεγονότα που κουβαλώ έγιναν και δεν αλλάζουν. Η Ερμηνεία φταίει.
Ο Πολίτης χαμογελά αμήχανα. Δεν έχει ευθύνη, χα. Σκέφτεται… Την κοιτά με επιμονή και σχεδόν με θράσος της λέει:
-Άλλο πάλι και τούτο. Ποια είναι αυτή η Ερμηνεία;
-Το βλέπεις εκείνο το Σχολείο; Εκεί είναι.
Μπα, μάλλον θέλει να με ξεφορτωθεί, λέει με το νου του. Καθώς απομακρύνεται, γυρίζει πίσω και την βλέπει. Δεν έχει μετακινηθεί καθόλου. Το βλέμμα της τον διαπερνά από την κορφή ως τα νύχια. Νιώθει ότι η συζήτηση μαζί της έγινε και αυτή Ιστορία. Παράξενο…
-Μάλιστα! Η Ερμηνεία… μονολογεί φωναχτά καθώς πλησιάζει στο Σχολείο.
-Με φώναξες; Ακούει μια φωνή.
Ξαφνιάζεται. Και οι τοίχοι έχουν αυτιά στο Σχολείο. Κοιτάζει γύρω. Την ψάχνει με το βλέμμα του. Η ματιά του σταματά σε κάτι απροσδιόριστο. Τι είναι πάλι τούτο. Από όποια γωνία και αν την κοιτάξεις βλέπεις και ένα πρόσωπο. Ο Πολίτης παίρνει μια βαθιά ανάσα και αφήνει τις λέξεις να σχηματίσουν την απορία του.
-Με έστειλε η Ιστορία. Ομολογώ ότι δεν έχω δει πιο παράξενη μορφή. Από όποια πλευρά και αν σε κοιτάξω, βλέπω και ένα διαφορετικό πρόσωπο. Ξεγελάς τον κόσμο. Είχε δίκιο η Ιστορία, εσύ φταις!
-Με κατηγορείς επειδή έχω πολλά πρόσωπα; Κρίμα. Θα έπρεπε να χαίρεσαι. Όταν διαβάζεις την Ιστορία αναζητάς την Αλήθεια. Πόσο μονότονη θα ήταν η Αλήθεια αν είχε μόνο ένα πρόσωπο;
-Έτσι όπως το λες ακούγεται σωστό. Όμως τα δικά σου πρόσωπα μας μπερδεύουν. Ο καθένας παίρνει μία όψη σου και πιστεύει σε αυτή.
-Τότε ο καθένας κάνει λάθος! Πρέπει να δει όλα μου τα πρόσωπα. Δεν φταίω εγώ για αυτό, η ευθύνη είναι του Δασκάλου.
Αυτή ήταν η τελευταία λέξη της Ερμηνείας. Η μορφή μαζί με όλα τα πρόσωπα τηςθαρρείς και χώθηκε στους τοίχους του Σχολείου. Ο Πολίτης θυμώνει. Δεν είναι δυνατόν να φταίει πάντα κάποιος άλλος! Οι σκέψεις του γεμάτες αγανάκτησησυναντούν τους ήχους.
-Σε Σχολείο είμαστε! Δεν μπορεί, θα υπάρχει κάποιος Δάσκαλος εδώ γύρω…
-Δάσκαλος… Μεγάλη κουβέντα είπες… Ακούγεται να λέει ένας νεαρός με ματιά που χάνεται βαθιά στους αιώνες.
-Μεγάλη κουβέντα Δάσκαλε, αλλά και μεγάλη ευθύνη.
-Ευθύνη για ποιο πράγμα;
-Να Ερμηνεύσεις την Ιστορία.
-Ναι έχεις δίκιο. Υπάρχει όμως κάτι που πρέπει να ξέρεις. Εγώ μπορώ να δείξω όλα τα πρόσωπα της Ερμηνείας, όλα τα μάτια όμως δεν μπορούν να δουν με τον ίδιο τρόπο.
-Αυτό που μου λες όμως είναι αδιέξοδο.
-Ίσως φαίνεται έτσι, λέει ο Δάσκαλος, δεν είναι όμως. Φαντάσου όλα τα μάτια να μπορούσαν να δουν με τον ίδιο τρόπο; Αλίμονο…
-Και τι πρέπει να γίνει;
-Κάτι εύκολο. Μπορούν απλά να συναντηθούν!
-Και ποιος έχει την ευθύνη!
-Εσύ είσαι ο πρώτος Δάσκαλος των παιδιών σου. Θυμήσου τι είπες πριν: «Δεν είναι δυνατόν να φταίει πάντα κάποιος άλλος».
Ναι, εσείς που διαβάζετε έχετε την ευθύνη, εγώ που τυχαίνει να γράφω
έχω την ευθύνη… ΟΛΟΙ μας…
«Και να αδερφέ μου
που μάθαμε να κουβεντιάζουμε
ήσυχα, ήσυχα κι απλά».
Από τον Δημήτρη Σακατζή
* Ο Δημήτρης Σακατζής είναι εκπαιδευτικός, γραμματέας του «Ποταμιού» στην Περιφέρεια Θεσσαλίας
