Ακόμη και όταν δίναμε την ίδια απάντηση, αυτή αντανακλούσε κάτι πολύ μεγάλο, τόσο από οικονομική όσο και από κοινωνικο-πνευματική εξέλιξη. Ήταν η εποχή που η φαντασία μας και η διάθεσή μας για δημιουργία ήταν σε πλήρη εξέλιξη.
Μεγαλώνοντας τα πράγματα δυστυχώς για τους περισσότερους από μας δεν είχαν την κατάληξη που ονειρευόμασταν. Κατά την είσοδό μας στην κοινωνία των ενηλίκων αναγκαστήκαμε να κάνουμε μια σειρά από συμβιβασμούς, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο επώδυνους, με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας. Η λέξη συμβιβασμός σημαίνει αμοιβαίες υποχωρήσεις που γίνονται με τη θέλησή μας και που οδηγούν σε μετριασμό ονείρων, δικαιωμάτων. Πρόκειται δηλαδή για μια «συμφωνία», που μας οδηγεί όμως στη μετριότητα.
Με τον όρο μετριότητα εννοούμε τον συμβιβασμό ικανοτήτων και δυνατοτήτων που περιορίζει την εξέλιξή μας. Φανταστείτε κάποιον που έχει ξεκινήσει να διανύσει μια απόσταση δέκα χιλιομέτρων και έχει τη δυνατότητα να το κάνει αλλά μόλις φτάσει στα πρώτα πέντε χιλιόμετρα συμβιβάζεται, σταματά και νιώθει ικανοποιημένος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάποιος μπορεί να έχει μια πολύ καλή δουλειά και μάλιστα να είναι και πολύ καλός σ΄αυτή και γενικά από τους άλλους ανθρώπους να θεωρείται επιτυχημένος, αλλά αν δεν εξελίσσεται, αν μέσα του δεν νιώθει πληρότητα και εκείνη τη σπίθα της δημιουργίας, τότε παραμένει μετριότητα.
Πώς όμως γίνεται κάποιος μετριότητα; το 1956 ο μετέπειτα νομπελίστας ψυχολόγος και οικονομολόγος αμερικανός Χέρμπερτ Σάιμον (1916-2001) εισήγαγε τον όρο Satisficing. Ο όρος περιγράφει το φαινόμενο κατά το οποίο οι άνθρωποι όταν θέλουν να πετύχουν ένα στόχο, επιλέγουν εκείνο τον δρόμο που έχει το λιγότερο κόστος και το λιγότερο ρίσκο. Υιοθετώντας αυτή τη στρατηγική στη ζωή τους καταλήγουν να ικανοποιούνται με το μέτριο και αυτό γίνεται στάση ζωής.
Για να ξεφύγει κάποιος από τη μετριότητα απαιτούνται δύο προϋποθέσεις: η μία είναι το κατάλληλο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον και η άλλη, η θέληση του ίδιου του ατόμου. Σε μια κοινωνία που μαστίζεται από οικονομική κρίση και δεν παρέχει τις προϋποθέσεις για εξέλιξη, δεν πρέπει να απορεί κανείς που βλέπει τον μέσο σερβιτόρο να έχει πτυχίο πανεπιστημίου και να νιώθει ικανοποιημένος που έχει δουλειά. Σε μια κοινωνία που τις θέσεις ευθύνης έχουν καταλάβει οι μέτριοι δεν πρέπει να απορεί κανείς που βλέπει τους νέους να φεύγουν στο εξωτερικό για αναζήτηση καλύτερης τύχης. Σε μια κοινωνία που αποθεώνει το μέτριο και που περιορίζει-στραγγαλίζει την αριστεία δεν πρέπει να απορεί κανείς για την ποιότητα των προτύπων που κυριαρχούν.
Αλλά και το ίδιο το άτομο έχοντας εμπιστοσύνη στον εαυτό του, πρέπει να πάψει να αρκείται στο μέτριο. Να θέτει στόχους και να προσπαθεί να τους υλοποιήσει με επιμονή, υπομονή και κυρίως να ξεπερνά τους φόβους του και τις ανασφάλειές του.
Η αμερικανίδα φιλόσοφος και συγγραφέας Αϊν Ράντ (1905-1982) είχε πει ότι: «ο πιο γρήγορος τρόπος να σκοτώσεις το πνεύμα ενός ανθρώπου, είναι να του ζητήσεις να είναι μέτριος στην δουλειά του.». Ας αναλογιστεί λοιπόν ο καθένας από μας πόση εφαρμογή έχει στη ζωή του το παραπάνω απόφθεγμα και ας θυμόμαστε και το εξής: η ζωή είναι πολύ ωραία και ζει κανείς μόνο μια φορά. Ποιος ο λόγος λοιπόν να την ξοδεύει κανείς στη μετριότητα;
Από τον Νίκο Τάχατο, φιλόλογο
