Στη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία δεν μπορείς να είσαι κακός ή έστω μέτρια καλός σε κάτι. Ζούμε στην εποχή του ανταγωνισμού και της εξειδίκευσης έχοντας εγκαταλείψει οριστικά την εποχή της αυτάρκειας. Το Λουξεμβούργο σήμερα παρέχει σχεδόν αποκλειστικά τραπεζικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες, χωρίς να έχει αυτάρκεια σε κανέναν άλλον τομέα. Αυτό δεν το εμποδίζει να έχει το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ε.Ε. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πάψει να είναι ανταγωνιστικό σε οποιονδήποτε βιομηχανικό κλάδο, εξακολουθεί όμως να προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικές υπηρεσίες με δίδακτρα, διεκδικώντας σημαντικό μερίδιο στην εν λόγω παγκόσμια αγορά. Η Ιαπωνία εξάγει ηλεκτρονικές συσκευές και αυτοκίνητα αλλά είναι απελπιστικά ελλειμματική σε πρώτες ύλες και ενέργεια. Το Μονακό δεν παράγει απολύτως τίποτα, είναι όμως πρωταθλητής στην προσέλκυση πλούσιων πολιτών απ’ όλο τον κόσμο, συνδυάζοντας την πολυτέλεια με τη μηδενική φορολόγηση εισοδήματος. Όλες οι παραπάνω χώρες εξασφαλίζουν στους πολίτες τους εξαιρετικά υψηλό επίπεδο ζωής ακριβώς επειδή είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές σε κάποιον οικονομικό τομέα. Το ερώτημα είναι: σε ποια προϊόντα ή υπηρεσίες θα μπορούσε η σημερινή Ελλάδα να διεκδικήσει ανάλογη θέση; Υπάρχει τομέας στον οποίο να είμαστε παγκόσμιοι πρωταθλητές; Και – κρίσιμα – μπορούμε να μετατρέψουμε αυτό τον τομέα σε πηγή εισοδήματος για τη χώρα;
Η απάντηση είναι θετική και μάλλον απροσδόκητη: η Ελλάδα μπορεί κάλλιστα να εξελιχθεί σε παγκόσμιο πρωταθλητή στην καλοπέραση! Η εξάπλωση του Καπιταλισμού στην Κεντρική και την Ανατολική Ασία έχει προσθέσει 500 εκατ. νέα μέλη στην παγκόσμια μεσαία τάξη (εισόδημα 1.500 ως 5.000 ευρώ τον μήνα). Σύμφωνα με υπολογισμούς, οι άνθρωποι αυτοί θα ξοδέψουν περί τα 27 τρισεκατομμύρια ευρώ σε καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες σε 10 χρόνια. Με απλά λόγια, στο άμεσο μέλλον θα βρέχει λεφτά! Το ζήτημα είναι πώς να προσελκύσουμε μέρος αυτής της… βροχόπτωσης στη χώρα μας. Σίγουρα πολλοί από τους παραπάνω πολίτες θα θελήσουν να ταξιδέψουν, να σπουδάσουν ή να αποκτήσουν περιουσία – ας πούμε ένα σπίτι - ίσως σε χώρα με καλύτερη ποιότητα ζωής από τη δική τους. Κι αν το καλοσκεφτείτε, δεν είναι πολλά τα μέρη στον κόσμο, όπου μπορείς να απολαύσεις μεσογειακό κλίμα, ευρωπαϊκή ασφάλεια και στάνταρ ζωής, που μέσα σε ελάχιστη απόσταση συνδυάζουν βουνό και θάλασσα, ιστορικά, αρχαιολογικά και θρησκευτικά μνημεία παγκόσμιας εμβέλειας, μοναδική γαστρονομία, υψηλό δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης (μόρφωση, γλωσσομάθεια, υγιεινή κ.λπ.), κι όλα αυτά ως μέρος μιας γενικότερης κουλτούρας, που εκτιμά την καλή ζωή, ήδη από την αρχαιότητα…! Όποιος ταξιδεύει συχνά ξέρει πως είναι δύσκολο να βρεις αλλού την ποιότητα των ελληνικών καφέ, εστιατορίων και κέντρων διασκέδασης - τα οποία μάλιστα είναι γεμάτα ακόμα και τις καθημερινές! Δεν βρίσκεις αλλού αυτό το φαγητό σε αυτή την τιμή και αυτή την ποιότητα. Δεν βρίσκεις αλλού ανθρώπους που να θεωρούν τη διασκέδαση μέρος των καθημερινών τους αναγκών. Δεν βρίσκεις εύκολα brand names, όπως Ολυμπία, Αριστοτέλης και Ιπποκράτης… Ούτε Καζαντζάκης, Θεοδωράκης και Τσιτσάνης. Ας κάνουμε λοιπόν αυτά τα χαρακτηριστικά της κουλτούρας μας, συγκριτικό μας πλεονέκτημα!
Η Ελλάδα, αν οι κυβερνώντες της έχουν λίγο μυαλό, μπορεί να μεταμορφωθεί άμεσα σε παγκόσμιο κέντρο εκπαίδευσης (με την προσέλκυση καταξιωμένων ιδιωτικών πανεπιστημίων και καθηγητών), διασκέδασης και εμπορίου. Μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες διακοπών και συνταξιοδοτικής κατοικίας, υπηρεσίες ιατρικού τουρισμού, εναλλακτικών θεραπειών (λουτροθεραπείες, θαλασσοθεραπείες, υπηρεσίες αναγεννητικής ιατρικής και γηριατρικής κ.ά.), γαστρονομικού και οινολογικού τουρισμού σε συνδυασμό με αρχαιότητες και σύγχρονα θεάματα. Μπορεί να γίνει – και μάλιστα χωρίς να απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις σε νέες υποδομές (θεσμικό είναι κυρίως το πρόβλημά μας) - ένα παγκόσμιο κέντρο που δεν θα έχει ως βάση τη βιομηχανία ή έστω την καινοτομία, αλλά την ποιότητα ζωής και τη διασκέδαση! Ένα σύγχρονο Μαϊάμι (αλλά χωρίς την αφόρητη υγρασία), μια νέα ακτή του Λος Άντζελες (αλλά χωρίς το αχανές μέγεθος και την εγκληματικότητα), ένα νέο Ντουμπάι (αλλά χωρίς τη ζέστη της ερήμου), ένα νέο Μονακό (αλλά χωρίς τον απίστευτο συνωστισμό και τις μειωμένες χωροταξικές δυνατότητες)… Ένα μέρος όπου ο κάθε Ευρωπαίος θα θέλει να έρθει για να σπουδάσει και να διασκεδάσει ως νέος, να ξεκουραστεί και να ξανανιώσει ως συνταξιούχος! Ένα μέρος όπου ο κάθε πλούσιος του πλανήτη θα θέλει να έχει ως δευτερεύουσα κατοικία ή έστω θα επισκέπτεται τακτικά για εξειδικευμένες υπηρεσίες ιατρικής, ευζωίας και αναζωογόνησης. Η Ελλάδα πρέπει να δώσει έμφαση στο καθαρό περιβάλλον, την ηλεκτροκίνηση, τη σύγχρονη δόμηση. Να εστιάσει τη γεωργική της παραγωγή σε γκουρμέ Π.Ο.Π. προϊόντα και υπερτροφές ή σε πρώτες ύλες για τη φαρμακοβιομηχανία και την αρωματοποιία. Να προωθήσει την ασφάλεια και την ποιότητα ζωής, την αισθητική του δημόσιου χώρου, τις τέχνες και τα θεάματα. Να προσελκύσει τους πιο μορφωμένους, τους πιο καλλιεργημένους και τους πιο πλούσιους κατοίκους του πλανήτη. Σ’ αυτό μάλιστα! Οι Έλληνες μπορούμε να γίνουμε παγκόσμιοι πρωταθλητές! Εξασκούμαστε στο αντικείμενο της καλοπέρασης εδώ και αιώνες! Ήρθε η ώρα να μάθουμε και να το εξάγουμε με σχέδιο, συνέπεια κι επαγγελματισμό.
Από τον Γιώργο Καραβάνα
*Ο Γιώργος Καραβάνας είναι μοριακός βιολόγος και πολιτικό στέλεχος της ΝΔ.
