Οι προφανείς λόγοι που ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε την απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι ότι επειδή βλέπει τη δημοσκοπική κατάρρευσή του, έχει καταλάβει ότι στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές τα στελέχη του δεν θα εκλεγούν ούτε σύμβουλοι και προσπαθεί να τους δώσει ρόλο και εξουσία και να αποτρέψει τη μεγάλη φυγή τους από τον χώρο της αυτοδιοίκησης.
Μερικές από τις τραγελαφικές και παράδοξες συνέπειες της εφαρμογής του «Κλεισθένη Ι», είναι:
1. Στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές τον Μάιο του 2019, θα ισχύσει η απλή αναλογική, γεγονός που σημαίνει ότι ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης θα εκλέγεται τη δεύτερη Κυριακή, εάν δεν εξασφαλίσει το 50% συν 1 την πρώτη, όμως οι σύμβουλοι της παράταξής του, θα προκύπτουν από τις ψήφους της πρώτης Κυριακής.
2. Οι αντιπεριφερειάρχες και οι αντιδήμαρχοι θα ορίζονται στη βάση της νέας πλειοψηφίας, που θα προκύπτει στα αντίστοιχα συμβούλια.
3. Προκειμένου να διευκολυνθούν συμπράξεις και συναίνεση, ώστε να εξασφαλίζεται η πλειοψηφία στα συμβούλια, προβλέπονται διαδικασίες για την ανεξαρτητοποίηση και τη μεταγραφή συμβούλων σε άλλες παρατάξεις, αλλά ακόμη και για τη συνένωση υφιστάμενων παρατάξεων, προκειμένου να σχηματισθεί νέα παράταξη.
4. Τα τοπικά συμβούλια για κοινότητες άνω των 300 κατοίκων και των προέδρων για τις μικρότερες θα εκλέγονται με ξεχωριστή τρίτη κάλπη και θα στηθούν συνολικά 3 κάλπες αν γίνουν μόνο αυτοδιοικητικές εκλογές. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ψηφισθεί δήμαρχος και δημοτικό συμβούλιο από μία παράταξη, αλλά τοπικό συμβούλιο από άλλη παράταξη. Ο πρόεδρος του συμβουλίου κοινότητας, για κοινότητες άνω των 300 κατοίκων, θα εκλέγεται από το σύνολο των μελών του τοπικού συμβουλίου για όλη τη δημοτική περίοδο, από τους δύο πρώτους κατά σειρά εκλογής συνδυασμούς. Σε κοινότητες με πληθυσμό έως 300 κατοίκους, θα εκλέγεται μόνο πρόεδρος και το ψηφοδέλτιο θα είναι ενιαίο, χωρίς παρατάξεις. Στις κοινότητες με πληθυσμό 300 έως 2.000 κατοίκων θα υπάρχουν 5μελή συμβούλια, με πληθυσμό 2.000 έως 10.000 κατοίκων θα υπάρχουν 7μελή συμβούλια και στις υπόλοιπες (πάνω από 10.000 κατοίκους) θα υπάρχουν 11μελή συμβούλια. Το σημαντικό είναι ότι ο υποψήφιος πρόεδρος των συμβουλίων δεν λαμβάνει σταυρό προτίμησης και οι υποψήφιοι πρόεδροι του συμβουλίου των συνδυασμών που καταλαμβάνουν μία ή περισσότερες έδρες στο συμβούλιο, λογίζονται ως οι πρώτοι σε σταυρούς σύμβουλοι των συνδυασμών τους.
5. Οι απευθείας αναθέσεις μέχρι 60.000 ευρώ και σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις οι απευθείας αναθέσεις μέχρι 120.000 ευρώ, θα πραγματοποιούνται χωρίς να υπάρχει η υποχρέωση του ελέγχου νομιμότητας από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές και για την ανάθεση εκπόνησης μελέτης αξίας μικρότερης από 20.000 ευρώ δεν απαιτείται πλέον προηγούμενη αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Άρα είναι προφανές ότι έτσι δεν λειτουργεί ούτε η διαφάνεια, ούτε η χρηστή διοίκηση, ούτε η οικονομική διαχείριση και τελικά ούτε η νομιμότητα των αποφάσεων.
6. Το μεγάλο παράδοξο είναι ότι δίνεται απόλυτη προτεραιότητα στο ποιος υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος παίρνει περισσότερους σταυρούς στην περιφέρειά του και έτσι οι πρώτοι σε σταυρούς δημοτικοί σύμβουλοι σε όλο τον δήμο μπορεί να μην εκλέγονται, παρά το ότι ο συνδυασμός τους παίρνει έδρες.
7. Ορίζεται στον νόμο ότι το όριο των 300 κατοίκων υπολογίζεται στον μόνιμο πληθυσμό και όχι στον πραγματικό πληθυσμό, ο οποίος είναι ο πληθυσμός της απογραφής που έγινε στις 9/5/2011. Έτσι ορισμένα χωριά χάνουν το προνόμιο να εκλέγουν πενταμελή κοινοτικά συμβούλια και εκλέγουν μόνο τον πρόεδρο της τοπικής κοινότητας.
Αν στις δημοτικές εκλογές του 2014 ίσχυε ο «Κλεισθένης» θα είχαμε τα παρακάτω αποτελέσματα:
1. Σύμφωνα με τα ποσοστά που πέτυχαν οι εκλεγμένοι δήμαρχοι στους εννέα μεγαλύτερους δήμους της χώρας όπως Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Πειραιάς, Λάρισα, Βόλος, Ρόδος και Ιωάννινα, δεν θα είχαν πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο.
2. Στο 71% των δήμων ο εκλεγμένος δήμαρχος θα είχε δημοτικούς συμβούλους που θα αντιστοιχούσαν σε λιγότερο από το 50% του δημοτικού συμβουλίου, ενώ το 29% των εκλεγμένων δημάρχων θα διέθετε λιγότερο από το 30% των εκλεγμένων δημοτικών συμβούλων.
Προκύπτουν λοιπόν τα παρακάτω ερωτήματα:
1. Θα υπάρχει πραγματική αντιπολίτευση στα δημοτικά συμβούλια; Τι μπορεί να κάνει ο υποψήφιος δήμαρχος μιας παράταξης που δεν εξελέγη, αλλά εξελέγησαν κάποιοι από τους υποψήφιους συμβούλους του;
2. Τι μπορούν να κάνουν οι δημοτικοί σύμβουλοι που εξελέγησαν με μια παράταξη και θα βρεθούν με επικεφαλής εκλεγμένο δήμαρχο άλλης παράταξης, ο οποίος θα πρέπει να εφαρμόσει το δικό του πρόγραμμα;
3. Θα μπορεί ο δήμαρχος να εφαρμόσει τις υποσχέσεις του ή θα σέρνεται από ίντριγκες ή από τη μισαλλοδοξία κάποιων, κάνοντας υποχωρήσεις σε σοβαρά θέματα, που θα μπορούν να αποβούν σε βάρος του δήμου;
4. Στις δημοτικές ομάδες πόσο πιθανά είναι από τη μία μεριά ο συμβιβασμός, το κουκούλωμα και η συνδιαλλαγή και από την άλλη μεριά πόσο πιθανά είναι η διαφωνία, η ρήξη και η άρνηση ψήφισης θεμάτων, με κίνδυνο να μην πραγματοποιείται κανένα έργο στον δήμο;
Συμπεραίνοντας, ο «Κλεισθένης Ι» οδηγεί την τοπική αυτοδιοίκηση στην απόλυτη αδυναμία λειτουργίας της, στην οπισθοδρόμηση και στην παραλυσία. Θα στηθεί ένα μεγάλο παζάρι, όπου διάφορες ομάδες συμφερόντων ή ισχυρών οικογενειών θα εκλέγονται στα συμβούλια με κύριο στόχο τα προσωπικά τους συμφέροντα.
Από τον Νίκο Καρδούλα,
τομεάρχη Οργανωτικού Ν.Δ. Τρικάλων
