«Ενέδρα –και όχι αυτοάμυνα- ενόπλων κομμουνιστών το «καράβι» των Γόννων»

ΕΠΙΣΤΟΛΗ-ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤ. ΣΟΥΡΛΑ ΣΤΟΝ ΔΗΜ. ΜΠΑΡΜΠΑ

Μόλις πριν λίγες ημέρες (29-8-49) συμπληρώθηκαν 69 έτη από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου.

Καθένας έχει τις απόψεις του γι αυτόν. Όλοι πιστεύω συμφωνούμε ότι ήταν ένας τραγικός πόλεμος με ακόμη τραγικότερο απολογισμό αίματος. Κατά τη γνώμη έγκριτων Πανεπιστημιακών ιστορικών (Μουμτζής, Μαραντζίδης, Καλύβας, Αθανασόπουλος κ.α.) ο πόλεμος αυτός ξεκίνησε πολύ νωρίτερα από το 1946 -κατά τη διάρκεια της εχθρικής κατοχής- όπου οι ένοπλοι βραχίονες του Κ.Κ.Ε. με πρόφαση τον Εθνικό απελευθερωτικό αγώνα, εξόντωσαν ή προσπάθησαν να εξοντώσουν κάθε άλλο αντιστασιακό κίνημα. Πασίγνωστες είναι οι δολοφονίες Ψαρρού, Καραχάλιου και χιλιάδων άλλων, η διάλυση των Θεσσαλικών ομάδων Κωστόπουλου (ΕΣΑΠ), οι επιθέσεις κατά του Ζέρβα (ΕΔΕΣ), Τσαούς Αντών (ΕΣΕΑ) και πολλών άλλων. Ερχόμενος στο λόγο σύνταξης της σημερινής μου επιστολής θα ήθελα να απαντήσω με αφορμή αυτήν ακριβώς την επέτειο στην από 15-7-18 επιστολή που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη Ελευθερία από τον κ. Δημήτριο Μπάρμπα με τίτλο : «Το <<καράβι>> των Γόννων σύμβολο αντίστασης» που αναφέρεται σε τοπικό συμβάν του εμφυλίου στις 17-7-46. Πρόκειται για μία ενέδρα από ένοπλους κομμουνιστές σε βάρος μικτής δύναμης Χωροφυλακής και εθελοντών του αποσπάσματος του Καπετάνιου Γρηγόρη Σούρλα. Έχω την εύλογη απορία για ποιο λόγο ο επιστολογράφος επανέρχεται σε γεγονός για το οποίο στο παρελθόν έχω απαντήσει εκτενώς και ακριβέστατα. Σεβόμενος το χώρο της εφημερίδος παραπέμπω τους φιλίστορες αναγνώστες σε προηγούμενες μου μακροσκελείς γενικές και ειδικές για το θέμα επιστολές-απαντήσεις τόσο στον κ. Μπάρμπα όσο και σε άλλους σχετικά με γεγονότα του Θεσσαλικού εμφυλίου (1,2,3,4).

Ας πάμε όμως στην επιστολή του κ. Μπάρμπα που θεωρεί ότι η ενέδρα στο καράβι των Γόννων ήταν «...σύμβολο αντίσταση της αυτοάμυνας των Δημοκρατικών πολιτών». Η «αυτοάμυνα» ήταν ο μυστικός και φονικός μηχανισμός του Κ.Κ.Ε. μετά τη Βάρκιζα και τίποτε άλλο.

Στις 15-7-46 (2 ημέρες πριν την επίμαχη ενέδρα των Γόννων) στα πλαίσια αυτής της «αυτοάμυνας» οι Κομμουνιστές επιτέθηκαν με αυτόματα όπλα και όλμους (!) στο Σταθμό Χωροφυλακής Καλλιπεύκης (5) και μετά από 10ωρη επιδρομή, των… δήθεν «αυτοαμυνόμενων» δολοφόνησαν τους 4 Χωροφύλακες. Δύο μάλιστα που πιάστηκαν αιχμάλωτοι βρέθηκαν σφαγμένοι «δημοκρατικά» στον Άνω Όλυμπο.

Στις 14-7-46 στη Βερδικούσια, επίσης, δολοφόνησαν 4 Χωροφύλακες και τους εντόπιους Μιχαλέ, Παλιούρα και Αγριοδήμο. Έβαλαν φωτιά σε σπίτια και τα λεηλάτησαν (6).

Στις 14-7-46 χτύπησαν και πάλι, πάντα… «αυτοαμυνόμενοι» με όλμους, αυτόματα και εμπρηστικές βόμβες τον Σ.Χ. Καρυάς Ελασσόνος Ολύμπου και εξολόθρευσαν «δημοκρατικά» 8 Χωροφύλακες, τον δε τραυματισμένο Χωροφύλακα Αθανασόπουλο τον έκαψαν ζωντανό μέσα στο οίκημα (7).

Μετά την ενέδρα στο καράβι των Γόννων πυρπολήσανε επίσης τον Σ.Χ. του χωριού με 3 ανθρώπους μέσα και αυτό που αποκρύπτει συστηματικά ο κ. Μπάρμπας είναι ότι βάλανε γυναίκες της περιοχής και σπάσανε τα κεφάλια 4 ανήμπορων και άοπλων τραυματιών με πέτρες δίπλα στο ποτάμι από αυτούς που είχαν επιζήσει της ενέδρας.

Στις 24-7-46 οι «αυτοαμυνόμενοι» στήνουν άλλη ενέδρα σε όχημα του Ελληνικού Στρατού, δολοφονούν 7 κληρωτούς στρατιώτες και τον Λοχαγό Δ. Κυριακόγκωνα, ήρωα της Αλβανίας και της Μ. Ανατολής, έξω από την Αγιά Λαρίσης (8). Για το φόνο αυτών των στρατιωτών η ΚΝΕ πριν 2 χρόνια πραγματοποίησε επετειακή εκδήλωση(!). (9). Τα ανωτέρω είναι μόνο ενδεικτικά. Ο κ. Μπάρμπας βάζει σαν πηγή το Δελτίο Επιχειρήσεων υπ αριθμ. 1 του 3^ου γραφείου του ΔΣΕ που συνετάχθη από το αρχηγείο (τους) Θεσσαλίας όπου οι ίδιοι κομπορρημονούν ότι από 1-6-46 έως 31-10-46 πέρασαν διά πυρός και σιδήρου την ευρύτερη περιοχή μας. Το Δελτίο αποτελείται από 11 σελίδες. Κάνοντας κανείς την πρόσθεση των απωλειών που οι ίδιοι περιγράφουν, αυτοαποκαλύπτουν ότι μέσα σε 4 μήνες δολοφόνησαν 454 (!) «αντιδραστικούς» (10). Κατά τ’ άλλα ήταν «καταδιωκόμενοι», και σε «αυτοάμυνα» και οπλισμένοι με όλμους οι ίδιοι ακριβώς «Δημοκρατικοί» πολίτες… που καίγανε τους Σ.Χ. μέρα παρά μέρα. Όποιος θέλει ας το διαβάσει και αναλόγως τους πιστεύει. Οι ίδιοι τα γράφανε, οι ίδιοι τα σφραγίζανε, οι ίδιοι τα καμαρώνανε. Στην επιστολή αναφέρεται ανακριβώς ότι μετά τους Γόννους «ο Σούρλας δεν τόλμησε να ξαναπεράσει το ποτάμι»… παρότι βάζει και 2 φορές μάλιστα σαν πηγή την «έκθεση Σούρλα» από ένα σημαντικό βιβλίο-έρευνα, φαίνεται ότι δεν έχει διαβάσει και το παράρτημα στο τέλος του βιβλίου (11). Εκεί δημοσιεύονται (ενδεικτικά και μόνον) ονομαστικοί κατάλογοι εθελοντών του Γρηγόρη Σούρλα, ενόπλων, συνδέσμων και ομαδαρχών του κατά περιοχές και χωριά (μόνο το 20% λόγω όγκου αρχείων). Επίσης αποκαλύπτονται σε τοπικό χάρτη και οι βάσεις (οπλαρχηγεία) των εθελοντών. Παραδειγματικά μόνο αναφέρω τόπους και ονόματα, Ραψάνη: Βλαχοστέργιος Χρήστος, ένοπλος, Πυργετός: Παπαδημητρίου Μαρία, σύνδεσμος, Κρανέα Ολύμπου: Μότσιος Αλέξανδρος, ένοπλος, Καρυά Ολύμπου (τότε επαρχία Τυρνάβου): Τσιτσάκης Δημήτριος, ένοπλος, Κωστάκης Αθανάσιος, ένοπλος, Οικονόμου Γεώργιος, ομαδάρχης αποσπάσματος. Αυτά τα ολίγα περί «παραποταμίων» διελεύσεων… Κατόπιν αναφέρει ότι στην περιοχή (1946) δρούσε το «Κράτος» (Δικαιοσύνη, Στρατός, Χωροφυλακή) και αναφέρει τους Κ. Κόλλια (Προϊστάμενο Εισαγγελίας Εφετών Λαρίσης), Χρήστου Π. (Διοικητή Τ.Α. Λαρίσης), Λιάτσο Βασίλειο (Ανώτερο Αξιωματικό Χωροφυλακής) και Βλάχο Βασίλειο (ομοίως του Β΄ Σώματος Στρατού) και το «παρακράτος…» (!) δηλαδή οι εθελοντές του Γρηγόρη Σούρλα. Επειδή σέβομαι το χώρο της εφημερίδας αναφέρω μόνο 3 πράγματα. Πρώτον οι Λιάτσος, Βλάχος και πολλοί άλλοι έχουν δώσει ένορκες καταθέσεις ότι οι ίδιοι ζήτησαν τη συνδρομή Σούρλα και τον συγχαίρουν γι αυτήν (12). Δεύτερον το θέρος του ΄46 έγιναν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Β΄ Σώματος Στρατού στον Όλυμπο οι «ΖΕΥΣ» και «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» (13) όπου συμμετείχαν μικτά αποσπάσματα Στρατού και Χωροφυλακής. Οι Διοικητές μπορούσαν να ζητήσουν τη συμμετοχή ενόπλων εθελοντών και δεδομένου των απωλειών της Χωροφυλακής και τους συνεχείς εμπρησμούς των Σ.Χ. αυτό γινόταν και αυτό βεβαίωναν ενόρκως και όλοι οι προαναφερόμενοι Αξιωματικοί. Αν οι ένοπλοι Κομμουνιστές δεν είχαν διαλύσει το σύμπαν πιθανόν θα ήταν αχρείαστη κάθε επικουρική ομάδα της εποχής. Όταν ο Στρατός οργανώθηκε καλύτερα οι ομάδες αυτές εντάχθηκαν στα ΜΑΥ (Μονάδες Αυτασφαλείας Υπαίθρου) και στα ΜΑΔ (Μονάδες Αποσπασμάτων Διώξεως). Τρίτον και κυριότερον, είναι εντελώς παράλογο και οξύμωρο αυτοί που ένοπλα θέλησαν να ανατρέψουν το Κράτος το Δεκέμβριο του «44 (Αθήνα), τον Μάρτιο του «46 (Λιτόχωρο) ενώ είχαν διαλύσει ήδη με 2 ανταρσίες το Στρατό και στον Στόλο της Μ. Ανατολής, να κατηγορούν το Κράτος το οποίο αφανίζουν ότι συνεργάζεται με ενόπλους που δεν τυγχάνουν της εγκρίσεως και της αρεσκείας τους π.χ. κάποιος βάζει φωτιά στο δάσος και ταυτόχρονα κατηγορεί την Πυροσβεστική διότι καλεί και εθελοντές να την σβήσουν…(!). Ο επιστολογράφος υβρίζει όλους τους προαναφερόμενους ότι είχαν δήθεν «κοινό σημείο την συνεισφορά τους» στη δοσίλογη Κυβέρνηση Κατοχής. Λυπάμαι αλλά ψεύδεται ασύστολα διότι δεν παρουσιάζει κανένα στοιχείο για κανέναν. Του έχω απαντήσει στο παρελθόν με πλήθος πηγών. Πρόσφατα εκδόθηκε ογκώδες (490 σελίδες) βιβλίο-μελέτη για το δοσιλογισμό στην περιοχή μας (14) με μεταφρασμένες αναλυτικές Γερμανικές αναφορές για τους συνεργάτες τους. Ξέρουμε μέχρι και τα ονόματα των μυστικών τους πρακτόρων στη Λάρισα (Δήμος και Μελλισινός). Πουθενά δεν αναφέρονται τα ανωτέρω ονόματα. Αλλά ο μονόλογος της άκρας αριστεράς συνεχίζει να αναπαράγει ψεύδη με το τσουβάλι επί δεκαετίες. Στο ίδιο τσουβάλι μπαίνουν και οι Κυβερνήσεις Ι. Μεταξά και Αλ. Κορυζή που είπαν τα 2 μεγάλα ΟΧΙ σε Ιταλούς και Γερμανούς με τις Κυβερνήσεις που διόρισαν οι Γερμανοί ενώ είχαν άλλες συνθέσεις και ριζικά αντίθετο στρατηγικό γεωπροσανατολισμό συμμαχιών μέσων και σκοπών.

Αναφέρει ακόμα μία επικήρυξη του Σούρλα που έβγαλε το «κράτος» το 1945 και ότι δεν συνελήφθη κλπ. Τέτοιες επικηρύξεις βγήκαν για κάθε λογής αντιπάλους του ΚΚΕ βάσει μιας Βιομηχανίας μηνύσεων με συγκεκριμένο σχέδιο οι οποίες και κατέρρευσαν στα Δικαστήρια για τους περισσότερους. Η «μηχανή» είχε στηθεί ήδη σατανικά πριν τον Δεκέμβριο του «44. Ας δούμε ένα δικό τους ντοκουμέντο. Η κεντρική επιτροπή του ΕΑΜ στην Αθήνα με την υπ αριθμ. Πρωτ. 7313/21-11-1944 εγκύκλιο κυκλοφορεί Πανελλαδική εσωτερική εντολή και καλεί όλες τις επιτροπές του να οργανώσουν μια σειρά από στημένες δίκες σε βάρος αντιθέτων τους αφού : «…ΕΤΣΙ ΘΑ ΠΕΤΥΧΑΙΝΟΥΜΕ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΝΑ ΞΕΜΠΕΡΔΕΥΟΥΜΕ ΜΕ ΜΙΑΣ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΝΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΛΑΪΚΗΣ ΜΑΧΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΓΛΥΤΩΣΟΥΝ. ΕΤΣΙ ΘΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ Α΄ΧΩΡΙΟΥ ΤΗΣ Β΄ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ κλπ, ΘΑ ΚΥΚΛΩΝΟΥΜΕ ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (με πλήθη) ΚΑΙ ΟΠΟΙΑ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ ΠΑΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΝΑ ΔΙΚΑΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΕΙ. ΘΑ ΟΡΓΑΝΩΣΟΥΜΕ ΕΠΙΣΗΣ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΔΙΚΕΣ ΚΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ…ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΜΙΑ ΜΗΝΥΣΗ… ΘΑ ΤΟΥΣ ΤΡΑΒΗΞΟΥΜΕ ΣΕ ΟΜΑΔΙΚΗ ΔΙΚΗ ΠΡΟΣΕΧΟΝΤΑΣ ΙΔΙΑΤΕΡΩΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥΣ….(15).

Έτσι λοιπόν φτάναμε στις περιβόητες επικηρύξεις δικαίων και αδίκων οι οποίες αργότερα κατέπιπταν στο κενό. Άλλωστε ο ίδιος κ. Μπάρμπας δημοσιεύει φωτοτυπία της υπ΄αριθμ. Πρωτ. 7/14/14ια/24-7-1947 διαταγής της Ελ. Βασιλικής Χωρ/κης από το αρχείο Μαντούβαλου Μιχαήλ (Ανωτέρου Διοικητή Χωρ/κης Θεσσαλίας) με θέμα «διαγραφή ληστού» παραβλέποντας ότι το θέμα αυτής είναι σε εισαγωγικά, ειρωνευόμενες οι ίδιες οι Αρχές τοιουτοτρόπως τις κατασκευασμένες συκοφαντίες των αντιπάλων του ότι ο Σούρλας ήταν (δήθεν) «ληστής» (sic). Και αφού λοιπόν ο Σούρλας απαλλάσσεται – όπως μας αποκαλύπτει ο ίδιος- γιατί συνεχίζει να τον λασπολογεί; Για να κλείσω, σεβόμενος το χώρο, ο Καπετάνιος και οι Αξιωματικοί προσέφεραν υπηρεσίες στους «Αγγλοαμερικανούς». Ακόμη μια λασπολογία διότι μόνο στο Έθνος προσέφεραν τις υπηρεσίες τους και μάλιστα άνευ οιουδήποτε ανταλλάγματος. Άλλοι όμως την ίδια εποχή, μετά τις λίρες που πήραν από τους Εγγλέζους (ακόμη ψάχνουν στα χωριά τις λίρες των ανταρτών…) ζήτησαν και πήραν 2^η φορά λίρες αυτή τη φορά από τους Σοβιετικούς. Για παράδειγμα στις 23-12-48 συνετρίβη στην Πελοπόννησο ένα Τσεχοσλοβακικό αεροπλάνο που δεν πρόλαβε να κάνει ρίψη χρημάτων και τιμαλφών στους ένοπλους κομμουνιστές. Στα συντρίμμια του οι «σύντροφοι» περισυνέλεξαν περί τις 1500 λίρες, κοσμήματα και μερικές χιλιάδες δολαριάκια που ήταν διάσπαρτα στο χώρο της πτώσης του αεροπλάνου. Τι έγιναν οι λίρες και τα συναφή; Το λένε οι ίδιοι: «Η Διοίκηση του Δημ. Στρατού Πελοποννήσου (Γκιουζέλης, Ρογκάκος) μοίρασαν τα ευρεθέντα στους κομμουνιστές Αξιωματικούς για να τα διαφυλάξουν…»(16). Αυτά τα ολίγα περί υπηρεσιών προς τους ξένους. Εν κατακλείδι, ο χρόνιος μονόλογος της αμετανόητης ακροαριστεράς, στηριζόμενος σε απίστευτες συκοφαντίες, ψεύδη, παραχαράξεις και λασπολογίες - υπό την ανοχή μιας ενοχικής και φοβικής δεξιάς που αρνείται να τιμήσει αυτούς που πολέμησαν στην πρώτη γραμμή, μη αποδίδοντας στους υπερασπιστές της Πατρίδας τις ανάλογες τιμές - έφτασε στο τέλος της και έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. 1.    «Χάρις στον Σούρλα δεν έπεσε στα χέρια τους η Θεσσαλία», Στυλιανός Σούρλας, Ελευθερία, 10-04-2016
2. 2.    «Όσα δε γράφηκαν για το Μακρυχώρι το 1946», Στυλιανός Σούρλας, Ελευθερία, 20-04-2016
3. 3.    «Η αλήθεια της ιστορίας από έναν Σούρλα», Στυλιανός Σούρλας, Ελευθερία, 30-07-2017
4. 4.    «Τέλος στην αγιογραφία της ένοπλης ακροαριστεράς», Στυλιανός Σούρλας, Ελευθερία, 3-9-2017
5. 5.    Αρχείο Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού, Δ.Ι.Σ./φάκελος 1230/Α/1 σελ. 18-19.
6. 6.    «Στο δεύτερο πλατάνι», Δημ. Β. Παλιούρα, εκδόσεις Ερωδιός, 2003 (Γεγονότα Βερδικούσιας).
7. 7.    Ομοίως Γ.Ε.Σ./Δ.Ι.Σ. όπως η προηγούμενη αναφορά.
8. 8.    «Το Λιτόχωρο της Λάρισας», Κων/νος Βαϊούλης, Ελευθερία, 26-7-2018
9. 9.    «Ιστορικός περίπατος της ΚΝΕ στην περιοχή Αγιάς και Μαυροβουνίου, Στα χνάρια των μαχητών του ΔΣΕ», Ελευθερία, 21-7-2016.
10. 10.ΓΕΣ/ΔΙΣ, τόμος 2, Γεγονότα έτους 1946, σελ. 376-383.
11. 11.«Γρηγόρης Σούρλας, ο Καπετάνιος της Θεσσαλίας. Έτσι σώθηκε η Θεσσαλία, 1942-1949» Ιωάννου Γιαννάκενα, εκδόσεις Πελασγός, 2016.
12. 12.Ομοίως «Γρηγόρης Σούρλας ο Καπετάνιος…» όπως προηγουμένως. Σελ. 390-399, ένορκες βεβαιώσεις Μονίμων Αξιωματικών για τη συνδρομή των εθελοντών.
13. 13.Επιτελείο 9^ης Μεραρχίας, γραφείο Α1, αριθμός ΑΠ 1745, 4^η Διαταγή επιχειρήσεων Εκκαθάρισης Ολύμπου.
14. 14.«Τα πρόσωπα του φόβου- Οι κατοχικές δυνάμεις στη Θεσσαλία και οι συνεργάτες τους», Χρήστος Ναπ. Τσιόλας, εκδόσεις Πελασγός, 2018.
15. 15.«Η Δεκεμβριανή Επανάστασις», Κώστας Καλαντζής, επανέκδοση Λόγχη, Αθήνα 2010, σελ. 251-253.
16. 16.«΄Γιατί ο Εμφύλιος 1941-1949, Γεωργίου Μ. Τζουβαλά, Αντ/γου Ε.Α., τόμος 1^ος, εκδόσεις Εταιρεία μελέτης Ελληνικής Ιστορίας, Αθήνα, 2018.

 

* Από τον Στυλιανό Σούρλα, δικηγόρο Παρ Αρείω Πάγω, MSc Ιατρικού Δικαίου, Βιοηθικής & Ευθανασίας, Ιατρικής Α.Π.Θ., MSc Κανονικού και Εκκλησιαστικού Δικαίου, Πτυχιούχο Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.