Του Δημήτρη Σακατζή, εκπαιδευτικού
Δηλαδήδεν είναι σημαντικό το δημοψήφισμα; Δεν κρίνει το μέλλον της Ελλάδας; Πως είναι δυνατόν να «περάσει». Θα περάσει όμως. Στις 6 Ιουλίου θα είναι παρελθόν. Αλήθεια, θα σεβαστούμε το αποτέλεσμα και θα συνταχθούμε σε μια κοινή πορεία ή θα υπάρξουν κοινωνικές ρωγμές;
Καταρχάς, πρέπει να γίνει το δημοψήφισμα; Ο χρόνος είναι λίγος, τα κείμενα της συμφωνίας δυσνόητα, το ερώτημα αμφίσημο, η όποια απάντηση έχει πολλές ερμηνείες, η κατάσταση είναι έκρυθμη (κλειστές τράπεζες), οι συζητήσεις διεξάγονται με φανατισμό. Τι σχέση έχει η ατμόσφαιρα και η οργάνωση διεξαγωγής δημοψηφισμάτων στην Ευρώπη με αυτή στην Ελλάδα; Καμία. Θα μπορούσε να έχει; Όχι, στην Ελλάδα είμαστε. Επειδή η πραγματικότητα δεν αλλάζει ας αλλάξουμε τρόπο προσέγγισης. Ας αφήσουμε στην άκρη ότι μας χωρίζει και ας δούμε τα πολλά που μας ενώνουν.
Για να γίνει αυτό, πρέπει, σε πρώτο επίπεδο, να γίνει αποδεκτό ότι όσοι απαντούν θετικά δεν είναι ευρωλιγούριδες, γερμανοτσολιάδες προσκυνημένοι στους δανειστές, ενώ όσοι απαντούν αρνητικά δεν είναι άμυαλοι, αναρχικοί, επικίνδυνοι, τυχοδιώκτες. Σε δεύτερο επίπεδο θα γίνει προσπάθεια να απογυμνωθούν τα επιχειρήματα που κριτικάρουν τα υπαρκτά λάθη κυβέρνησης/δανειστών, να μείνουν έξω οι προθέσεις τους, που εμπεριέχουν ευρύτατο φάσμα υποκειμενικών ερμηνειών και να κρατηθούν ως σταθερά τα δεδομένα της διαπραγμάτευσης μέχρι του σημείου της διακοπής της.
Το αληθινό ερώτημα είναι:
1. ναι/όχι στη συμφωνία
2. ναι/όχι στο ευρώ
Είναι δίλημμα υπαρκτό. Δεν απαιτείς από τους πολίτες να σκεφτούν όπως θέλεις εσύ. Εφόσον είναι υπαρκτό πρέπει να είναι αποδεκτό. Αυτό γεννά μια δομική ερμηνευτική ασάφεια. Οι ψηφοφόροι του «όχι» α) θα θέλουν το ευρώ με καλύτερη συμφωνία, β) θα θέλουν τη δραχμή. Οι ψηφοφόροι του «ναι» θα θέλουν το ευρώ με συμφωνία. Την εντολή θα κληθεί να αξιολογήσει/εφαρμόσει η κυβέρνηση. Τι επιλογές έχει;
Στο «ναι» α) παραιτείται(εκλογές/κυβέρνηση εθνικής ενότητας), β) παραμένει, συνεχίζει τη διαπραγμάτευση σε εχθρικό περιβάλλον, δεν πετυχαίνει να αποσπάσει καλύτερα μέτρα αλλά συμφωνεί παραμένοντας πιστή στο «ναι» και γ) πετυχαίνει συμφωνία που προσεγγίζει το κείμενο των 8 δις που υπέγραψε ο πρωθυπουργός.
Στο «όχι» α) οι δανειστές απορρίπτουν κάθε διαπραγμάτευση και οδηγούν σε έξοδο από το ευρώ, β) διαπραγματεύεται και πετυχαίνει καλύτερη συμφωνία από το κείμενο των 8 δις, γ) δεν πετυχαίνει καλύτερη συμφωνία και υπό την πίεση της καθημερινότητας 1) συμφωνεί αθετώντας το «όχι» του δημοψηφίσματος, 2) υπερισχύουν οι υποστηρικτές της αλλαγής του νομίσματος και 3) παραιτείται(εκλογές/κυβέρνηση εθνικής ενότητας).
Στην παραπάνω συλλογιστική δεν έχουν προσμετρηθεί: η λήξη του προγράμματος, η εισαγωγή της Ελλάδας σε καθεστώς ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το ΔΝΤ και η δυναμική της επιδείνωσης της ζωής των πολιτών (κλειστές τράπεζες).
Συμπέρασμα: Το «ναι» αποκλείει την ερμηνεία που οδηγεί στην έξοδο από την ευρωζώνη. Το «όχι» ενώ δεν αποκλείει την πιθανότητα λήψης δυσβάσταχτων μέτρων αφήνει ορθάνοιχτη την πιθανότητα εξόδου από το ευρώ. Η επιλογή δική μας, με την ελπίδα ότι θα γίνουμε παράδειγμα μίμησης και όχι αποφυγής για τις επόμενες γενιές, όπου ένα διχαστικό δίλημμα θα το αντιμετωπίσουμε με πνεύμα ομόνοιας και ενότητας. Αυτή είναι η πρόκληση μας.
