Είναι άδικο. Εντάσσεται στην προαιώνια επιθυμία των Βουλγάρων (και δι’ αυτών της Μόσχας) να αποκτήσουν πρόσβαση στο Αιγαίο. Αποτελεί έναν ακόμα κρίκο στην αλυσίδα Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου-Βουλγαρική Εξαρχία- Επανάσταση του Ίλιντεν-μακεδονισμός της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Επικυρώνει μια ονομασία που κατασκευάστηκε για να τεκμηριωθεί η απόσχιση ελληνικών εδαφών κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, όπως πρέσβευε το ΚΚΕ και υποστήριζε ο Τίτο.
Είναι περιττό. Επί είκοσι πέντε χρόνια, τα Σκόπια και η Ελλάδα έχουν ήρεμες και εποικοδομητικές σχέσεις, παρά την εκκρεμότητα της ονομασίας. Οι διαβόητες «διεθνείς πιέσεις» για λύση δεν ήταν ασφυκτικές –οι ΗΠΑ υποστήριξαν επανειλημμένα πως η ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ εξαρτάται απολύτως από την εξεύρεση ονομασίας αποδεκτής από την Αθήνα. Ασφαλώς ο διεθνής παράγων επιθυμεί λύση, αλλά δε θα θυσιάσει την ελληνική συστράτευση στο βωμό της ικανοποίησης των εθνικιστών των Σκοπίων.
Είναι ζημιογόνο. Η ονομασία «Άνω Μακεδονία» είναι παρακαταθήκη αλυτρωτισμού. Απλώς, όταν έρθει η στιγμή, η ανάγκη «ολοκλήρωσης» της «Μακεδονίας» θα αντικατασταθεί με το αίτημα για «ενοποίησή» της. Τα περί συνταγματικής αναθεώρησης στη γειτονική χώρα είναι φληναφήματα: από τη μια το σύνταγμα των Σκοπίων δεν είναι ιδιαιτέρως πολεμοχαρές, από την άλλη η επιθετικότητα σχεδόν πάντοτε καρπίζει πέραν των συνταγματικών προβλέψεων.
Η υπόθεση της Ελλάδας δεν είναι χαμένη: η Κίνα περίμενε δεκαετίες έως ότου κάμψει τη θέληση της Κουομιντάνγκ να εμφανίζει το Ταϊβάν ως «Δημοκρατία της Κίνας». Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατίας της Γερμανίας ουδέποτε αναγνώρισε την ομώνυμη «Λαοκρατική Δημοκρατία», όπως αποκαλούσε η Μόσχα τα υπό ρωσική κατοχή γερμανικά εδάφη. Το Πεκίνο και η Βόννη πλήρωσαν την επιμονή τους αυτή με απομόνωση, κατηγορήθηκαν ως παράλογες , αδιάλλακτες, εθνικιστικές. Αλλά στο τέλος νίκησαν. Καμιά φορά, η δικαίωση είναι κόρη της επιμονής και της ακαμψίας.
Το πραγματικό πρόβλημα της χώρας μας είναι η παρακμή της: δημογραφική κατ’ αρχήν, και ακολούθως παραγωγική και μορφωτική. Η ήπια ισχύς μας βαίνει μειούμενη. Η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται σε οικονομική ταφόπλακα. Αν δεν αντιδράσουμε εγκαίρως, θα μας κοστίσει τις επόμενες δεκαετίες με 700 δις –δυόμισι φορές το δημόσιο χρέος μας. Το πολιτικό μας σύστημα αδυνατεί να παραγάγει ανατάσεις και συσπειρώσεις. Αν δεν ανακάμψουμε, στο τέλος αυτού του κύκλου της εξασθένισης μας αναμένει –εκτός των άλλων- και ο εδαφικός ακρωτηριασμός. Αν δεν αντιμετωπίσουμε τα προβλήματά μας, η Ελλάδα απλά δεν έχει μέλλον. Αυτό όμως δε σημαίνει πως είναι «ρεαλισμός» να σκάβουμε τον λάκκο μας. Τουλάχιστο, ας μη σπεύδουμε να υποχωρούμε προς τον γκρεμό με αχρείαστα βήματα.
Δεν είμαστε (ακόμα) τόσο ανίσχυροι ώστε να υποχωρούμε σε πολύ ασθενέστερους αντιπάλους. Αν θέλουν να έχουν παρουσία στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, τα Σκόπια ας απομακρυνθούν από την ονομασία που τους κληροδότησε ο βουλγάρικος μεγαλοϊδεατισμός, έστω υπό το προσωπείο του «προλεταριακού διεθνισμού». Ας μη γελοιοποιούνται αναφερόμενοι στην αρχαία Μακεδονία. Ας σεβασθούν επιτέλους την ίδια την ιστορία τους και τη εθνολογική τους σύσταση κι ας λάβουν κάποια ονομασία χωρίς μακεδονικές αναφορές.
Από το Νίκο Ράπτη
* O Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός
