Ωστόσο, το ιστορικό μας παρελθόν διαθέτει ακόμη ανυπολόγιστη αίγλη, που ο ελληνισμός οφείλει να τη βάλει στη φαρέτρα του, στην προσπάθειά του να χαράξει μια νέα πορεία. Πρόσφατα, είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω ιδίοις όμμασι αυτή τη δυνατότητα. Τη Μεγάλη Εβδομάδα, βρέθηκα στην Βηρυτό, ως εισηγητής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, ενός συνεχώς αναπτυσσόμενου διεθνούς οργανισμού. Στην πρωτεύουσα του Λιβάνου πραγματοποιήθηκε το διεθνές συνέδριο κοινοβουλευτικού διαλόγου με θέμα «Ενότητα στην πολυμορφία και βασικές αρχές ελευθερίας για τους Χριστιανούς και Μουσουλμάνους στην Μέση Ανατολή». Το συνέδριο που έλαβε χώρα στο κοινοβούλιο της χώρας, έγινε με πρωτοβουλία της ΔΣΟ και της βουλής του Λιβάνου σε συνεργασία με την Αραβική Διακοινοβουλευτική Ένωση. Τις διήμερες εργασίες του Συνεδρίου χαιρέτησαν ο Πατριάρχης Αντιοχείας κ. Ιωάννης και εκπρόσωποι των 18 θρησκειών, ομολογιών και δογμάτων του Λιβάνου.
Ήταν πραγματικά ιδιαίτερα ελπιδοφόρα η ατμόσφαιρα αυτής της σύναξης, χριστιανών και μουσουλμάνων, στην καρδιά της πολύπαθης Μέσης Ανατολής, εν μέσω πολεμικών επιχειρήσεων, κατεστραμμένων πόλεων και αρχαίων μνημείων, εκατομμυρίων προσφύγων και ενός άδηλου μέλλοντος. Σε πείσμα όσων προωθούν διχαστικές γραμμές, διαπιστώσαμε την ειλικρινή διάθεση των απλών ανθρώπων να προχωρήσουμε μαζί στον δρόμο της ειρηνικής συνύπαρξης.
Αυτό που σίγουρα άγγιξε τους Έλληνες συμμετέχοντες ήταν η αγάπη με την οποία συνεχίζουν οι λαοί αυτοί να μας περιβάλλουν. Η ανάμνηση του Μ. Αλεξάνδρου και ιδιαιτέρως, του Βυζαντίου είναι ακόμη πολύ ισχυρή. Τις ημέρες του συνεδρίου διοργανώθηκε, μάλιστα με μεγάλη επιτυχία, Έκθεση Αγιορείτικης χαλκογραφίας, με τίτλο «Η Παρθένος Μαρία: Εικόνες από το Άγιο Περιβόλι της. Άγιο Όρος», στο Μουσείο Beit Beirut. Για τους Άραβες οι Γιουνάν ή Ρουμ δεν είναι Δύση, είναι ένας συγγενικός τους κόσμος, που τον αναμένουν να έχει συμμετοχή στα δρώμενα της ανατολικής Μεσογείου. Ιδιαιτέρως, ζητούν να βρεθεί κοντά στους δοκιμαζόμενους χριστιανούς της Μ. Ανατολής. Και αυτό προσπαθήσαμε να αναδείξουμε στις παρεμβάσεις μας.
Επισημάναμε την αδήριτη ανάγκη της παραμονής των εκατομμυρίων χριστιανών στις προαιώνιες εστίες τους, και την επιστροφή των προσφύγων, με τη συνδρομή της παγκόσμιας κοινότητας, που πρέπει να βοηθήσει στην οικονομική ανασυγκρότηση της Συρίας και του Ιράκ. Οι ανταγωνισμοί για τις σφαίρες επιρροής και οι συνεχείς βομβαρδισμοί δεν συνδράμουν αυτόν τον στόχο, αλλά, αντιθέτως, αποτρέπουν τους ανθρώπους να επιστρέψουν.
Από το βήμα του συνεδρίου καταγγείλαμε τη γενοκτονία της μνήμης που εφαρμόζει το τουρκικό κράτος και στη Συρία, όπου έχει εισβάλει ενάντια σε κάθε έννοια διεθνούς δικαίου. Ήδη, στο Αφρίν οι τουρκικοί βομβαρδισμοί κατέστρεψαν τον τάφο του Αγίου Μάρωνα, προστάτη των Μαρωνιτών, και την εκκλησία του Αγίου Ιουλιανού του 4ου αιώνα. Την ίδια τακτική ακολουθεί η Άγκυρα τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας -όπως κάνει με βυζαντινές εκκλησίες που μετατρέπει σε τζαμιά- όσο και στην κατεχόμενη Κύπρο, όπου πάνω από 500 εκκλησίες έχουν λεηλατηθεί και μετατραπεί ακόμη και σε στάβλους ή καφετέριες…
Αναφερθήκαμε, όμως, και σε άλλες κρίσιμες για την ορθοδοξία περιοχές, όπως το Κοσσυφοπέδιο και η Αλβανία, όπου παρατηρείται έξαρση του αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού, τα Σκόπια και τις κινήσεις της αντικανονικής Εκκλησίας, την Ουκρανία, όπου οι πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταφέρονται στην εκκλησία, με θλιβερές συνέπειες.
Επιμείναμε, τέλος, στην ανάγκη της δημιουργίας ενός μόνιμου Παρατηρητηρίου Παραβιάσεων των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ορθοδόξων, ως μηχανισμού για την άμεση και έγκυρη συλλογή στοιχείων, που θα συντάσσει ετήσια Έκθεση Παραβίασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ορθοδόξων όπου γης, και η οποία θα αποστέλλεται στον ΟΗΕ, στο Συμβούλιο Ασφαλείας, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, την ΕΕ, ενώ θα κοινοποιείται στα κράτη μέλη της ΔΣΟ και εκείνα που προβαίνουν σε παραβιάσεις. Μια πρόταση που βρήκε ευρεία αποδοχή και ελπίζουμε να προχωρήσει σύντομα.
Εν πάση περιπτώσει, ο ελληνισμός, σ’ αυτήν την κρίσιμη στιγμή, μπορεί και πρέπει να βασιστεί στην πολιτισμική του κληρονομιά, στην ιστορία του και στην Ορθοδοξία, που του ανοίγουν απεριόριστους ορίζοντες και στα ανατολικά του: από την Αλεξάνδρεια μέχρι το Ερεβάν και από το Βελιγράδι μέχρι το Βλαδιβοστόκ. Προϋπόθεση, όμως, είναι να αντιληφθούμε και οι ίδιοι το στρατηγικό βάθος του ελληνισμού.
Του Μάξιμου Χαρακόπουλου
* Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι εισηγητής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας.
