Δοξολογούμε, λοιπόν, από την έδρα την ειρήνη, τιμούμε τη συναδέλφωση λαών και προσώπων, αλλά παραβλέπουμε ότι η ειρήνη είναι απλώς το μεσοδιάστημα μεταξύ των πολέμων. Τα πάμε καλά τώρα με τον σύντροφό μας σημαίνει ότι πριν λίγο τον στολίζαμε (και μας στόλιζε) με τα βρισίδια οπαδών της κερκίδας του ΠΑΟΚ κι ότι στο μέλλον αυτό θα ξαναγίνει με τα ίδια…κοσμητικά αν δεν είμαστε ευρηματικοί μ’ άλλα πιο μοχθηρά. Καλοί γείτονες είμαστε, ή θέλουμε να είμαστε με την Τουρκία γιατί παλιότερα πολεμήσαμε μεταξύ μας και στο μέλλον πολλοί λένε ότι θα το ξανακάνουμε. Μια ματιά στην ιστορία στηρίζει αυτή την άποψη, δυστυχώς.
Ο πόλεμος είναι η σύγκρουση των πόλων, των άκρων και προϋποθέτει στρατηγικές βίας. Αυτή η τελευταία, η βία, είναι η μαμή που βοηθάει την ιστορία να γεννήσει το νέο, σύμφωνα με τους αναρχικούς και φοβάμαι ότι έχουν δίκιο. Μπορεί η βία να απαιτεί επαφή και εγγύτητα, τουλάχιστον σε προσωπικό επίπεδο και σίγουρα κατά τα τελικά στάδιά της, αλλά ψυχολογικά οι εμπλεκόμενοι κρατούν τους αντίθετους πόλους, τα άκρα και η απόσταση μεταξύ τους γιγαντώνεται, διαμορφώνοντας ένα χάσμα. Απέχεις δηλαδή χιλιόμετρα και γι αυτό θες να πνίξεις τον άλλο με τα ίδια σου τα χέρια, εκμηδενίζοντας το κενό που σας χωρίζει. Τρελό, στ’ αλήθεια!
Στις παλιές πολιτισμικές αφηγήσεις έχουμε τον Κρόνο να τρώει τα παιδιά του και τον Κάιν να σκοτώνει τον Άβελ, στις σημερινές στατιστικές έχουμε τις κληρονομικές υποθέσεις να μεσουρανούν στις αίθουσες των δικαστηρίων. Στις αρχαιοελληνικές τραγωδίες έχουμε ενδοοικογενειακή βία, παιδοκτονίες, πατροκτονίες, μητροκτονίες, αυτοκτονίες, μαζικούς φόνους εναντίον εχθρών και εξαφανίσεις πόλεων και ολόκληρων λαών, στις σημερινές οικογένειες και κοινωνίες έχουμε τραυματικά διαζύγια, κέντρα κακοποιημένων γυναικών, «metoo» κινήσεις, βρέφη στα σκουπίδια, διασυνοριακούς τσαμπουκάδες, πυρηνικές απειλές.
Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι η ιστορία της βίας και των πολέμων που επιλέγει να τρυπώνει στην εξέλιξη των γεγονότων αν δεν τα δημιουργεί κιόλας! Συχνά ως δόγμα θεολογικό ή ως πολιτική θεωρία ή ακόμη ως ηθικός κανόνας. Επί Στάλιν, για παράδειγμα, στη Σοβιετική Ένωση είχε απαγορευτεί ο χριστιανισμός και η λειτουργία των ιερέων ενώ ο Καλβίνος στη Γενεύη είχε απαγορέψει το γέλιο επί ποινή θανάτου!
Όταν δε η βία εδρεύει μέσα σε συγγενείς εξ αίματος, οικογένειες ή ομόδοξους λαούς είναι ανελέητη. Σκεφτείτε την άλωση της Πόλης από τους σταυροφόρους και το αβυσσαλέο μίσος που χωρίζει μέχρι σήμερα τους σουνίτες και τους σιίτεςμουσουλμάνους. Σκεφτείτε ότι η πρώτη αιτία θανάτου σήμερα για μια νέα γυναίκα μέχρι τα 54 της χρόνια δεν είναι καμιά ανίατη αρρώστια, αλλά ο ξυλοδαρμός και η θανατηφόρα σωματική κακοποίηση από τον σύζυγο, σύντροφο, φίλο!
Πόσες φορές προσπεράσαμε με ευκολία την απειλή που προξενεί τρόμο «Θα σου πιω το αίμα», η οποία μπορεί να σοκάρει αλλάταυτόχρονα φανερώνει τον αληθινό πρωτόγονο εαυτό μας όταν σπάσουν τα φρένα της λογικής; Πόσες φορές δε φοβηθήκαμε τον ίδιο μας τον εαυτό αν σε μια ηφαιστειακή έκρηξη θυμού υπήρχε δίπλα μας δυνητικό θανατηφόρο εργαλείο;Το τίμημα της βίας είναι η μετάληψη με το σώμα και το αίμα του προσφερόμενου θύματος, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να το ομολογήσει κανείς σε καιρούς ειρήνης. Η άρνηση, η απώθηση φαντάζει πιο προσήκουσα διαδικασία. Στο πολιτισμένο, υποτίθεται, κουστούμι μας δε ταιριάζει το αίμα κι η χολή, είναι απείρως προτιμότερο ένα τραβηγμένο από το μπότοξ ψεύτικο χαμόγελο.
Μπορεί τα μυστήρια της καθημερινής ζωής να είναι πιο ταπεινά, όπως το γεγονός ότι το έντερό σου γνωρίζει μόνο την πόρτα της τουαλέτας σου και καμιά άλλη ή το όσο κι αν καθαρίσεις το πορτοφόλι σου κάτι θα βρίσκεις πάντα να πετάξεις ή στο τέλος το πώς γίνεται αυτή η οδοντόκρεμα να μη τελειώνει ποτέ και κάθε ζούληγμά της να είναι το προτελευταίο, αλλά η άγνοια που αφορά στη βία είναι στην κυριολεξία το μέγιστο μυστήριο!
Τόσα χρόνια άλλα μαθαίνουμε, άλλα διδάσκουμε κι άλλα παρατηρούμε. Φαίνεται ότι η μηχανή της εξουσίας σε κάθε χώρο αλλά και η ευημερία του πλήθους δεν λαδώνονται, αλλά ματώνονται κι έτσι ανθίζουν και καρποφορούν. Η γη, η κοινωνία η ίδια αποδεικνύεται ακόρεστος βρικόλακας που αποδίδει ζωή μόνο όταν την αφαιρέσει πρώτα!Η περίοδος της ειρήνης αποβαίνει αναπτυξιακή μόνο γιατί προηγήθηκε ο πόλεμος, η ηρεμία στη συζυγική στέγη υπάρχει γιατί διαδέχτηκε την κρίση, τη φαγωμάρα, τους τσακωμούς, τις σωματικές και ψυχολογικές κακοποιήσεις.
Πολλά πράγματα δεν καταλαβαίνω, τα κίνητρα της ζωής και του θανάτου μπερδεύονται σφιχτά, καλά το είπε ο παππούς Φρόιντ, δημιουργούν εναλλασσόμενα τα γεγονότα και εκκολάπτουν την εξέλιξη χωρίς να ρωτήσουν το μυαλό. Δύσκολο να προσαρμοστώ, ευκολότερο να διδάξω.
Από τον Δημήτρη Παπαχατζόπουλο
