Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΔΗΜΑΡ το 2012-2015 είχε καταθέσει πρόταση για συνενώσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ το 2014 υιοθέτησε την στρατηγική του Ενιαίου Χώρου της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Συνεπώς, η συζήτηση δεν είναι καινούργια, αλλά προέκυψε από την άμεση επίγνωση της αποτυχίας του «σχεδίου» του 2013.
Πώς όμως και γιατί όλη αυτή η συζήτηση; Η πολυσπερμία, θεσμική, ακαδημαϊκή και χωροταξική της τριτοβάθμιας εκπαίδευσηςκαι η ανάγκη για ριζικές αλλαγές λόγω του ανταγωνισμού από άλλα ιδρύματα (της αλλοδαπής και της ημεδαπής) οδήγησαν το Υπουργείο στην απόφαση αντιμετώπισης του προβλήματος.
Όποιος δεν βλέπει το πρόβλημα η λογική του πάσχει από στρατηγική μυωπία, γιατί δεν βλέπει το μακροπρόθεσμο αδιέξοδο των ΑΕΙ (του ΤΕΙ Θεσσαλίας κυρίως και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε μικρότερο βαθμό) και την αδυναμία επίτευξης της αποστολής τους στο νέο περιβάλλον.
Θα προσδοκούσα οι ηγεσίες των προς συνένωση ΑΕΙ να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Κιγκινάτου και να εστιάσουν στην επίτευξη του συλλογικού στόχου και μόνο, παραμερίζοντας προσωπικές επιδιώξεις, στόχους και φιλοδοξίες.
Το προσωπικό και βραχυχρόνιο ενός στόχου συχνά τυφλώνει και προκαλεί στρατηγική μυωπία που οδηγεί με την σειρά της στην συλλογική και προσωπική αποτυχία.Πέρα από αυτό η λογική αυτή πάσχει από πρεσβυωπία σε τακτικό επίπεδο γιατί δεν αναγνωρίζει την δυσκολία ελιγμού και αντιμετώπισης τωντρεχόντων ζητημάτων στο υπάρχον πλαίσιο και με τους υπάρχοντες διαθέσιμους πόρους.
Τέλος, πάσχει από στραβισμό σε λειτουργικό επίπεδο γιατί βλέπει την καθημερινότητα μέσα από το πρίσμα της ολιστικής του ιδιοτέλειας και εθελοτυφλότητας.
Κάποιοι, παρά το γεγονός ότι δηλώνουν πρόμαχοι της συνένωσης, υπονομεύουν συνειδητά την όλη προσπάθεια εκμεταλλευόμενοι την ανησυχία που προκαλεί η αποσπασματική πληροφορία που δίνουν και παράλληλα καταθέτουν προτάσεις αυτοδύναμης λειτουργίας με βάση ένα σχέδιο που δεν έχει κατατεθεί προς συζήτηση και δεν το έχει δει κανείς. Μιλούν για μελέτες βιωσιμότητας ενώ αποκρύπτουν ότι για να συνταχθεί μία μελέτη βιωσιμότητας πρέπει πρώτα να επιλεγεί η νέα στρατηγική τοποθέτηση, το νέο όραμα. Αυτό ζητά το Υπουργείο Παιδείας από την γνωμοδοτική επιτροπή. Η επιτροπή μέχρι τώρα έχει καταθέσει στο Υπουργείο ένα σχέδιο στρατηγικής τοποθέτησης, που παρότι αναγκαστικά αποτελεί προϊόν συμβιβασμού πολλών και ετερόκλητων παραγόντων, απαντά στις προκλήσεις, εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για επιτυχία του εγχειρήματος.
Κάποιοι ζητούν περισσότερο χρόνο. Χρόνο για να κάνουν τι; Να εντοπίσουν το πρόβλημα; Δεν το γνωρίζουν ήδη; Το πολυτιμότερο αγαθό είναι ο χρόνος και η παράλυση από την ανάλυση των καταστάσεων οδηγεί στην αδράνεια.
Η αδράνεια είναι ο αντίπαλος, το πρόβλημα. Η στιγμή για δράση, για λήψη αποφάσεων είναι τώρα. Προσωπικά, από την βεβαιότητα της μίζερης διολίσθησης σε ολοένα και κατώτερα προσδοκιών εκπαίδευσης και έρευνας, προτιμώ την αβεβαιότητα της δράσης για την επίτευξη ενός καλύτερου ΑΕΙ για την Θεσσαλία.
Οι χαμένες ευκαιρίες, όπως αυτή του 2013, μετατρέπονται σε απειλές. Θέλουμε και χρειαζόμαστε ένα ΑΕΙ που να είναι σε θέση να υπηρετήσει την Θεσσαλία στις επόμενες δεκαετίες. Η Θεσσαλία πρέπει και μπορεί να τολμήσει να δράσει.
Από τον Θεμιστοκλή Λαζαρίδη
* Ο Δρ. Θεμιστοκλής Λαζαρίδης είναι αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας, πρόεδρος τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, μέλος της Συγκλήτου
