Η επιλογή από ΗΠΑ και ΕΕ για διμερείς εμπορικές συμφωνίες προς όφελος των πολυεθνικών εταιρειών μέσω των TTIP, CETA, TISA και οι συγκρούσεις για των έλεγχο κυρίως των χώρων παραγωγής και διαδρόμων εμπορίας υδρογονανθράκων, διαμορφώνουν συνολικά έναν χαοτικό κόσμο συγκρούσεων που κινδυνεύει με εκμετάλλευση των εθνικισμών να μετατραπούν οι εμπορικοί πόλεμοι σε πραγματικούς πολέμους προς επιβολή μέσω της στρατιωτικής ισχύος. Αναδεικνύεται η ανάγκη για έναν άλλο κόσμο ισότιμου και δίκαιου διεθνούς εμπορίου. Οι λαοί και τα κινήματά τους μπορούν και πρέπει να παρέμβουν και να διεκδικήσουν μέσω του ΟΗΕ και του ΠΟΕ οι διεθνείς διμερείς και πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες να είναι δίκαιες περιέχοντας ρητά στα άρθρα τους: Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις, τα δικαιώματα των εργαζομένων και τις διακρατικές σχέσεις, να δεσμεύονται από τις αρχές του ΟΗΕ του Global Impact του 2010, δηλαδή: Α) Nα περιλαμβάνουν την παγκόσμια διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ψήφισε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1948. Β) Nα περιλαμβάνουν την παγκόσμια διακήρυξη των πολιτικών δημοκρατικών δικαιωμάτων των πολιτών του ΟΗΕ του 1966. Γ) Να περιλαμβάνουν την διεθνή σύμβαση του ΟΗΕ μέτρων ενάντια στην διαφθορά του 2003 και στην φοροαποφυγή των φορολογικών παραδείσων. Δ) Nα περιλαμβάνουν την διεθνή σύμβαση των 117 χωρών του ΟΗΕ για το δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Ε) Να περιλαμβάνουν την διακήρυξη των 178 χωρών του ΟΗΕ του Ρίου της Βραζιλίας για το περιβάλλον και την βιώσιμη ανάπτυξη του 1992 και τις δεσμεύσεις για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής της συμφωνίας του Παρισίου του 2015 και την κατοχύρωση της Ευρωπαικής αρχής της προφύλαξης ως προς το περιβάλλον και την δημόσια υγεία, την αποτροπή των μεταλλαγμένων και την υπεράσπιση των ΠΟΠ-ΠΓΕ και βιολογικών προιόντων. ΣΤ) Να περιλαμβάνουν τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας του ΟΗΕ (εργαζομένων, εργοδοτών και Κυβερνήσεων) του 1998. Tην ελευθερία συνδικαλιστικής δράσης των εργαζομένων, του δικαιώματος συλλογικών διαπραγματεύσεων, την κατάργηση των διακρίσεων λόγω φύλου, θρησκείας, πολιτικών πεποιθήσεων η φυλής. Η συνθήκη της Λισαβόνας της ΕΕ σε ισχύ από το 2009 ενσωμάτωσε τον Χάρτη των 50 Θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ευρωπαίου Πολίτη του 2000 και ενώ προβλέπει το δικαίωμα στην εργασία και στην αξιοπρεπή διαβίωση όλων των πολιτών σε μια Ευρώπη και έναν ισότιμο κόσμο βιώσιμης ανάπτυξης, στην πράξη η ΕΕ δεν υπερασπίζεται αυτά τα δικαιώματα στις διεθνείς εμπορικές συνθήκες. Ως προς τις δημόσιες και κοινωφελείς Υπηρεσίες η CETA και οι άλλες εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ στo πλαίσιo του ‘κεφαλαίου της πρόσβασης στην αγορά, προωθούν ιδιωτικοποιήσεις στην δημόσια υγεία, εκπαίδευση, νερό, κοινωνικές υπηρεσίες, μεταφορές, ενέργεια, διαχείριση απορριμμάτων. Ο προβλεπόμενος και στην ΤΤΙΡ και CETA μηχανισμός της εταιρικής επιδιαιτησίας ΙSDS/ICS, θα έχει αρμοδιότητα και στην εμπορική διακίνηση και καλλιέργεια των μεταλλαγμένων και για την χρήση πατεντών στα τρόφιμα και στα φάρμακα και στις δημόσιες υπηρεσίες και τις περιβαλλοντικές ρυθμίσεις και επενδύσεις, δίνοντας εξουσία στις Πολυεθνικές εταιρείες να κερδοσκοπούν σε βάρος των κρατών και των λαών. Υπάρχει η πρόβλεψη στις νέες διεθνείς εμπορικές συμφωνίες για αδιαφανή και χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση ιδιωτικά εταιρικά δικαστήρια ISDS όπου κυρίως μετά την δεκαετία του 1990 οι Πολυεθνικές μπορούν να μηνύουν κράτη για αλλαγές τους στο σύστημα αδειοδότησης των επενδυτών (περιβαλλοντικής, φορολογικής, κοινωνικών προδιαγραφών, φυτοϊγειονομικών μέτρων, κλπ). Μετά τις αντιδράσεις του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ στο Seattle το 1999 και πρόσφατα του Ευρωπαϊκού κινήματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και ο ΟΗΕ (UNCTAD) προωθούν ένα βελτιωμένο σύστημα επιδιαιτησίας (ICS ή ΜΙC) όπου οι δικαστές θα επιλέγονται από τα κράτη, θα είναι μόνιμοι δημόσιοι λειτουργοί για αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων και θα προβλέπεται διαδικασία δημοσιότητας και έφεσης του κράτους ή του επενδυτή σε ένα αντίστοιχο θεσμό. Το ευρωπαϊκό κίνημα επιμένει ότι αρμοδιότητα επίλυσης των διαφορών ανάμεσα στα κράτη να συνεχίζει να γίνεται στο πλαίσιο του ΟΗΕ και του ΠΟΕ, ενώ ανάμεσα στους επενδυτές και στα κράτη αρμοδιότητα πρέπει να έχουν τα δικαστήρια των Εθνικών κρατών όπου γίνονται οι επενδύσεις συνεπικουρούμενα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις χώρες μέλη της ΕΕ. Ενώ για την ανάληψη του επιχειρηματικού ρίσκου από οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και πολιτικές αλλαγές οι Πολυεθνικές έχουν την δυνατότητα να κάνουν χρήση των υπηρεσιών τους και των ασφαλιστικών εταιρειών που συνεργάζονται. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει οι φορολογούμενοι πολίτες να πληρώνουν, μέσω αποζημιώσεων που ζητούν από τα κράτη οι Πολυεθνικές, το επιχειρηματικό ρίσκο που αυτές αναλαμβάνουν με τις επενδύσεις τους. Διεκδικούμε με Πανευρωπαϊκή και Παγκόσμια καμπάνια κοινωνικών και αυτοδιοικητικών φορέων και πολιτών την αποτροπή των ζημιογόνων νεοφιλελεύθερων ρυθμίσεων των συμφωνιών ΤΤΙP, CETA και άλλων 50 που διαπραγματεύεται η ΕΕ και την κατάργηση των εταιρικών ιδιωτικών δικαστηρίων ISDS που δίνουν το δικαίωμα στις Πολυεθνικές Εταιρείες να κερδοσκοπούν και υποστηρίζουμε το δημόσιο συμφέρον, τα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων και τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος. Υποστηρίζουμε ως κίνημα την επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ που δημιουργήθηκε το 2014 και προωθεί τώρα μια νέα διεθνή συμφωνία δίκαιου εμπορίου και ισότιμης και ειρηνικής συνεργασίας των κρατών με ουσιαστικό έλεγχο των Πολυεθνικών εταιρειών και με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της βιώσιμης ανάπτυξης για όλους τους λαούς του κόσμου.
(*) Ο κ. Γιώργος Εμμανουήλ είναι εκπρόσωπος στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Seattle to Brussels
