Τα νεαρά κορίτσια, κυρίως του Δημοτικού Σχολείου, στολίζονταν από τις μητέρες τους σαν νυφούλες για να πουν αυτά τα κάλαντα. Οι μητέρες τοποθετούσαν στο κεφάλι των κοριτσιών ένα λευκό πέπλο όπως εκείνο στις νύφες, που κάλυπτε και το οπίσθιο μέρος της πλάτης. Στο κεφάλι και πάνω στο πέπλο τοποθετούσαν στεφάνι από αγριολούλουδα για να στεριώσει το πέπλο. Επίσης τα αγριολούλουδα μπορεί να στόλιζαν και τα μαλλιά των κοριτσιών στο πλάι της κεφαλής που προεξείχαν του πέπλου. Το κάθε κορίτσι είχε επίσης ένα ψάθινο καλαθάκι το οποίο το στόλιζε με λουλούδια και αγριολούλουδα. Μέσα στο καλαθάκι τοποθετούσε αρκετά ματσάκια από αγριολούλουδα, τα οποία τα άφηναν σε κάθε σπίτι που έλεγαν τα κάλαντα. Τα αγριολούλουδα τα κορίτσια μαζί με τα αγόρια τα συνέλεγαν το προηγούμενο Σάββατο από τους παρακείμενους μεριάδες (αγροί που βοσκούσαν πρόβατα) ή τα χωράφια που ήταν σπαρμένα με δημητριακά ή και άλλα φυτά π.χ. βίκος. Επίσης συλλέγονταν αγριολούλουδα και από τα αμπέλια του χωριού, όταν δεν είχαν τσαπισθεί. Τα αγριολούλουδα ήταν κυρίως ανεμώνες που φύτρωναν σε μη καλλιεργημένες πετρώδεις περιοχές, όπως ο λοφίσκος των Λούκαγια που βρίσκεται ανάμεσα του χωριού Χάλκης και του χωριού Κυπαρίσσια πλησίον των διοδίων Μοσχοχωρίου της εθνικής οδού. Άλλα αγριολούλουδα ήταν γαλάζιες καμπανίτσες, αρμένια (αγριομαργαρίτες) κ.ά. Τα χωράφια τότε δεν ψεκάζονταν και έβγαζαν και αγριολούλουδα όπως κόκκινες τουλίπες που τις αποκαλούσαν στο χωριό τσιτσέκια ή τουρλοτσέτσικα. Υπήρχαν κάποιες χρονιές που τα καταπράσινα χωράφια γέμιζαν με κόκκινες τουλίπες, που ήταν το δεύτερο κυρίαρχο είδος των λουλουδιών για τα ματσάκια που χάριζαν τα κορίτσια στα σπίτια μετά από εκείνα των ανεμώνων που είχαν διάφορους χρωματισμούς όπως κόκκινες, μόβ, γαλάζιες κ.λπ. Τα χωράφια τότε που δεν ψεκάζονταν με ζιζανιοκτόνα γέμιζαν και με άλλα αγριόχορτα πολλά από τα οποία τα ξερίζωναν οι αγρότες χειρωνακτικά. Δυστυχώς όπως οι τουλίπες χάθηκαν από τα σιτάρια των χωραφιών με τα ζιζανιοκτόνα, σήμερα χάθηκαν και διάφορα έθιμα του θεσσαλικού κάμπου όπως αυτό που περιγράφεται για τα κάλαντα της σταυροπροσκύνησης. Τα κοριτσάκια του χωριού έλεγαν τα κάλαντα σ’ όλα τα σπίτια του χωριού συνήθως σε παρέες μεταξύ τους. Όταν έλεγαν αυτά τα κάλαντα κουνούσαν ρυθμικά το κεφάλι τους πάνω κάτω συνέχεια, όπως όταν γέρνεται το κεφάλι με μια μικρή κλίση για προσκύνηση και στην συνέχεια επαναφέρεται σε όρθια θέση. Οι στίχοι αυτοί των καλάντων της σταυροπροσκύνησης είχαν ως εξής : Σταύρε, Σταύρε βότανε και χρυσέ βασιλικέ, έμπα μες στον κήπο σου, κήπο σου κηπάκο σου, μάσε τα λουλούδια σου, βάλτα μές στον κόρφο σου, κόρφο σου κορφάκο σου να τα πας στην εκκλησιά και σε κάθε γειτονιά, να και μία που ΄ρχονταν λούζονταν χτενίζονταν στο γυαλί γυαλίζονταν σταυρομαντηλίζονταν και το χρόνου. Αφού τα κορίτσια έλεγαν τα κάλαντα και άφηναν ένα ματσάκι με αγριολούλουδα σε κάθε σπίτι, οι νοικοκυρές τα αντάμειβαν με χρήματα, γλυκά, ξηρούς καρπούς, καθώς επίσης έλεγαν και διάφορες ευχές για καλή πρόοδο, καλό Πάσχα κ.λπ.
Του Αλέξανδρου Γκόβαρη
• Ο Αλέξανδρος Γκόβαρης είναι καθηγητής Υγιεινής των Τροφίμων Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
