Αυτή τη φορά, η σημερινή διαδρομή μας δεν είναι απλή, αλλά έχει και επιστροφή από άλλο όμως κυκλοφοριακό κανάλι του Κέντρου, για να εμπλουτίσουμε με πολύ περισσότερα σημεία-αντίδωρα το περιεχόμενο του άρθρου. Η αφετηρία είναι ίδια, αφού στην περιοχή αυτής της πόλης, ο γράφων κατοικεί τριάντα δύο ολόκληρα χρόνια.
Μπαίνοντας στη στοά της οδού Αλ. Παναγούλη που βγάζει στην οδό Κ. Κούμα, σταματώ στο βάθος της, εκεί που ήταν το βιβλιοπωλείο –στέκι του Φώτη του Γιαννακόπουλου (σήμερα κατάστημα υποδημάτων), με τα σπάνια βιβλία και τις πολλές επιμελημένες εκδόσεις. Εκεί, περί το τέλος της δεκαετίας του 1970, συναντούσες φίλους «βιβλιοφάγους», φιλόλογους, ζωγράφους, εικαστικούς, ποιητές, δημοσιογράφους που έψαχναν για πολύτιμα βιβλία και διψούσαν για κουβέντα γύρω απ’ αυτά και τους δημιουργούς τους.
Εκεί, μια ομάδα από εμάς, είχαμε την ιδέα ή την «έμπνευση» ας μου επιτραπεί-να δημιουργήσουμε τη «βιβλιολέσχη». Συντάξαμε τις βασικές αρχές και ένα πρόχειρο καταστατικό λειτουργίας, τα απλώσαμε σε μια κόλλα χαρτί-ο γράφων σχεδίασε ακόμα και τη σφραγίδα – αλλά, σκοντάψαμε στις αμφισβητίες, οι οποίοι, στη συνέχεια, εγκατέλειψαν το … πλοίο.
Στο φτωχό αρχείο μας, διαθέτουμε αυτό το χειρόγραφο προσχέδιο, το οποίο δεν ευτύχησε να γίνει σχέδιο ποτέ, για να μας θυμίζει πως η ματαίωση, ως μηχανισμός άμυνας, μπορεί κάποιες φορές να σώζει καταστάσεις, κι άλλες φορές, να ανακόπτει την όποια προσπάθεια προς τα μπρος.
Συνεχίζοντας, περνάμε την πλατεία Ταχυδρομείου, φτάνουμε στην Τρίγωνη πλατεία με τα διώροφα νεοκλασικά της οδού Ηλιοδώρου και στεκόμαστε μπροστά «Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο». Θυμηθήκαμε, πως σ’ αυτή τη θέση, βρισκόταν το άσπρο λιτό σπίτι με το ψηλό πεύκο στο βάθος της ευρύχωρης αυλής του δωρητή Δημάρχου και Υπουργού Γεωργίας στην Κυβέρνηση Πλαστήρα, το 1950, Δημ. Χατζηγιάννη. Προσπερνάμε το αρχοντικό διώροφο του Ταμπασούλη με τις λευκές κολώνες που στήριζαν τη σκεπαστή βεράντα και μπαίνουμε στο στενό της οδού Ι. Βηλαρά, εκεί που ήταν ένα από τα δυο αρχιτεκτονικά απομεινάρια της τουρκοκρατούμενης Λάρισας (το άλλο βρίσκεται στην οδό Γ. Σεφέρη) με το σαχνισί (1) και τα καφασωτά παράθυρα. Δέκα μέτρα παρακάτω, στο σπάσιμο του δρόμου, ήταν το σπίτι των Κροντήρηδων. Πόσα πάρτυ δεν ζήσαμε, στα εφηβικά μας χρόνια, χορεύοντας στο σαλόνι-χωλ με τα πολύχρωμα πλακάκια, ενώ το βερμούτ έρρεε στα ποτήρια μας και οι ξηροί καρποί αλάτιζαν τα στόματά μας… Πωλ Άνκα, Πλάτερς, ΈλβιςΠρίσλεϋ, Τζιάννι Μοράντι, Πεπίνο ντι Κάπρι… Βγαίνουμε από την οδό Βηλαρά και συναντούμε την οδό Ροΐδη, σχεδόν στο ύψος της εκκλησίας του (μικρού) Αγ. Αθανασίου με την αυλή του και τα ψηλά σκιερά δέντρα. ( Είδα πως τελευταία, έκοψαν ένα ψηλό πεύκο. Αυθαιρεσία;), όπου περνούσαμε τις ελεύθερες ώρες μας με ποδόσφαιρο, σβούρες, σέγκια, μπιιιζ… Απέναντι, ήταν το σπίτι της δικής μας, της Ελένης Ροδά (Παπαδημοπούλου), που ξεκίνησε ως αθλήτρια, σπούδασε ηθοποιός κι έγινε τραγουδίστρια, πολύ γνωστή μάλιστα.
Κατευθυνόμαστε προς το τέλος της οδού Ροΐδη, αφήνουμε πίσω μας το σπίτι του Χατζηπούλιου, εκεί που τότε υπήρχε το θαυμάσιο πέτρινο διώροφο «κάστρο» του, διασχίζουμε την οδό Πολυτεχνείου και φτάνουμε στο γραφικό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Λίγο πριν απ’ αυτό, άρχιζε το περιφραγμένο κτήμα του Αβέρωφ, με τα πανύψηλα πεύκα και τα ψηλά καλάμια που έκρυβαν εκείνους που δεν ήθελαν να τους βλέπουν. Παιδιά εμείς τότε, περνούσαμε στο κτήμα, μέσα από τις τρύπες που άνοιγαν τα ζευγαράκια, στην περίφραξη, για να κυνηγήσουμε- τρομάρα μας! - σπουργίτια με τις σφεντόνες μας… Ένας μεγαλύτερός μας, από άλλη γειτονιά, ο Τάκης ο Βήττας, ήταν ο… εξολοθρευτής. Έβγαζε από τις τσέπες του τα σιδερένια… βόλια (βίδες, παξιμάδια), σημάδευε και έβρισκε πάντα το στόχο, με το σπουργίτη να κομματιάζεται μπροστά μας… Το αποκρουστικό εκείνο θέαμα που μας… πρόσφερε ο εξολοθρευτής, ήτανε αιτία να πετάξουμε τις σφεντόνες μας.
Το περπάτημα στους δρόμους, της συνοικίας του Προφήτη Ηλία, με τα όμορφα και σύγχρονα σπίτια, δεν είναι εύκολη υπόθεση, αφού τα στενά πεζοδρόμια, με του κόσμου τα εμπόδια πάνω τους, σε αναγκάζουν να κατεβείς στο οδόστρωμα και να κινδυνεύεις.
Βγαίνουμε στην οδό Καρδίτσας και παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής, με κατεύθυνση προς το Κέντρο. Στη θέση του σημερινού ανθοπωλείου, λίγο πριν την οδό Πολυτεχνείου, ήταν η είσοδος του κτήματος Αβέρωφ, την οποία φύλαγε ο επιστάτης, ο Τρίτος, που πετροβολούσε όποιους πλησίαζαν στην περίφραξη.
Ακριβώς απέναντι, στη γωνία με την οδό Μυτιλήνης, ήταν το Κέντρο «Νεράιδα» του Παπαπολυμέρου – από εκεί πήρε το όνομα της η κατοπινή συνοικία- το πρόγραμμα της οποίας, πιτσιρικάδες τότε εμείς, παρακολουθούσαμε απ’ έξω…
Συνεχίζοντας την οδοιπορία προς το Κέντρο, σταματούμε στη διασταύρωση με την οδό Μουρούζη και θυμόμαστε το … βικτοριανής αρχιτεκτονικής πυργόσπιτο, με το περίτεχνο μεταλλικό ανεμόλογο Ν-5, τον κόκκορα στην κορυφή της στέγης και την επιγραφή στον τοίχο της πρόσοψης, που έλεγε : «Μ. Θεοχαρίδου, Επιστήμων Μαία». Στην απέναντι γωνία, ήταν το σπίτι του σπουδαίου δασκάλου μας, στο Δ` δημοτικό, Βασ. Μπαμπαλέτσου, ο οποίος όταν διάβαζε τις εκθέσεις μου, χρωμάτιζε όμορφα, παρά τη βραχνή φωνή του, ενώ εγώ κρυβόμουν… Παρακάτω, ήταν ο φούρνος του Γιαννέλου, το αρχοντικό του δικηγόρου Καποδίστρια, η ταβέρνα «Αστέρια», στη θέση της σημερινής πλατείας Νομαρχίας, το παντοπωλείο του Παντούλη, το καφεζαχαροπλαστείο «Αίγλη», του Β. Πασχονίδη, στο ισόγειο του νεοκλασικού της Θ. Καρανίκα, απέναντι από το σημερινό Δημαρχείο… Καταλήγω εδώ, γιατί οι γονείς μου, τις ζεστές καλοκαιρινές βραδιές, εδώ έπαιρναν το αναψυκτικό τους, κι εγώ, δίπλα τους, απολάμβανα το παγωμένο μαστιχάτο υποβρύχιο (βανίλια)…
Τελειώνουμε έτσι όπως αρχίσαμε, με το λόγο του κολομβιανού νομπελίστα, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (1927-2014): «Πρέπει πάντα να ακούμε την παιδική φωνή που υπάρχει μέσα μας. Αν αρχίσουμε να ακούμε πάλι το παιδί που υπάρχει μέσα μας, τα μάτια μας θα αρχίσουν πάλι να λάμπουν. Αν χάσουμε την επαφή με το παιδί που κρύβουμε μέσα μας, τότε η επαφή αυτή, θα χαθεί για πάντα».
(1) σαχνισίτονρκ. Sahnisin κατοικία του σάχη (βασιλιά Πέρσι). Σκεπαστός εξώστης με πρόβολο κλεισμένος ολόγυρα με τζάμια. Προεξοχή στηριγμένη σε ξύλινα δοκάρια, η οποία βρίσκεται έξω από τα όρια της τοιχοποιίας.
Του Τάσου Πουλτσάκη
