Του Μάξιμου Χαρακόπουλου
«Καθώς μπήκαμε στη σπηλιά, κατάπληκτοι κοιτούσαμε τα πάντα. Υπήρχαν πανέρια, φτιαγμένα από καλάμια, γεμάτα τυριά. Στις μάντρες στριμώχνονταν ερίφια και αρνιά, που ήταν όμως χωρισμένα με φροντίδα. Αλλού βρίσκονταν τα μεγάλα και τα μεσαία αλλού∙ και αλλού πάλι ήταν τα νεογνά. Οι κάδοι είχαν υπερχειλίσει με τυρόγαλο, καρδάρες και σκαφίδια ήταν όλα τους έτοιμα, μέσα τους να τα αρμέγει». Αυτή τη γλαφυρή περιγραφή βάζει στο στόμα του Οδυσσέα ο μεγάλος ραψωδός της Ελλάδας ο Όμηρος (ραψ. Ι, στίχοι 218-224, μετ. Νίκος Νικολίτσης). Και αποδεικνύει αν μη τι άλλο ότι, τουλάχιστον πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια σε αυτόν τον τόπο, η παραγωγή του τυριού ήταν διαδεδομένη. Και έμειναν αυτά τα τυριά, όπως η φέτα, ακόμη και ο τρόπος παρασκευής τους έως πρόσφατα, αναλλοίωτα μέσα στις χιλιετίες που πέρασαν.
Φαίνεται, όμως, ότι σήμερα το «τέλος της ιστορίας» κάποιοι το εννοούν πραγματικά και συμπεριφέρονται ανάλογα σε όλα τα ζητήματα. Έτσι, έχουμε βρεθεί ενώπιον του ανήκουστου αιτήματος εκ μέρους των ΗΠΑ, να εξάγουν ελεύθερα «αμερικάνικο τυρί φέτα» στην Ευρώπη! Πρόκειται καταφανώς για μια απίστευτη ύβρη, που αν περάσει συνιστά τεράστια απειλή για την ελληνική κτηνοτροφία, έναν κλάδο από τον οποίο περιμένουμε πολλά τα επόμενα χρόνια.
Ως γνωστόν, η ΕΕ βρίσκεται σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ με σκοπό να καταλήξουν σύντομα σε μια νέα εταιρική συμφωνία, η οποία έχει τον τίτλο Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Εταιρική Σχέση (TTIP). Στο πλαίσιο αυτό, όμως, έχουν τεθεί από την αμερικανική πλευρά μια σειρά από παράλογες αξιώσεις, που πλήττουν άμεσα τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Μια από αυτές είναι η εμμονή της Ουάσιγκτον να δεχθούν οι ευρωπαϊκές χώρες την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, που στην αμερικανική αγορά έχουν μεγάλο μερίδιο. Είναι περιττό να αναλύσουμε τι θα σημάνει μια υποχώρηση της Ευρώπης σε αυτήν την αξίωση, και τι θα σημάνει για την ποιότητα της διατροφής στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το δεύτερο αμερικανικό αίτημα είναι η κατάργηση στις γεωγραφικές ενδείξεις σε Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Πρόκειται για σημαντικά κεκτημένα της Ευρώπης, που εξασφαλίζουν έως σήμερα τόσο την ποιότητα μιας σειράς προϊόντων αλλά προστατεύουν και τους παραγωγούς από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, ενισχύοντας τις τοπικές και εθνικές οικονομίες. Αν, όμως, οι αμερικανικές πιέσεις υπερισχύσουν, όποιος θέλει, όπου θέλει, όπως θέλει παράγει ένα προϊόν και το πουλά με όποια ονομασία θέλει. Εδώ εμπίπτει και η φέτα, καθώς και άλλα προϊόντα, όπως το τσίπουρο κ.λπ. Ιδιαίτερα, όμως, για τη φέτα ήδη ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Γαλακτοκομικών Προϊόντων των ΗΠΑ ζητά επισήμως την άρση εμποδίων για την εισαγωγή «αμερικανικών τυριών» όπως η «φέτα και η παρμεζάνα(!)» στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η τυροκομία δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας για την κτηνοτροφία. Θα μπορούσε να καταστεί, στρατηγική επιλογή της χώρα, ένα από τα βαριά όπλα της αγροτικής μας παραγωγής και εν γένει την εθνική μας οικονομία. Στην αιγοπροβατοτροφία δραστηριοποιούνται περί τους 90 χιλιάδες κτηνοτρόφους, με 12 εκατομμύρια αμνοερίφια. Οι εξαγωγές των τυριών κατά 70-76% αφορούν τη φέτα, και συμπεριλαμβάνουν 50 και πλέον χώρες, ενώ η αξία των εξαγωγών ξεπερνά τα 200 εκατομμύρια ευρώ, με συνεχώς αυξητικές τάσεις. Ενδεικτικός είναι ο πίνακας της ΕΛΣΤΑΤ, με τα διαθέσιμα στοιχεία, όπου καταγράφεται η άνοδος των εξαγωγών της φέτας τα τελευταία χρόνια, καθώς από 28.773.420 κιλά το 2008 φθάσαμε στα 36.822.400 το 2013 (αναλυτικά στον πίνακα ).
Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ αξίζει να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με το Ελληνικό Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του Γενικού Προξενείου μας στην Νέα Υόρκη, τα γαλακτοκομικά μας προϊόντα εκεί κατά το 2013, κατέγραψαν αύξηση κατά 15,5% (στοιχεία 08.12.14). ιδιαίτερα στην κατηγορία των τυριών -κυρίως φέτα- η Ελλάδα έγινε ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής των ΗΠΑ, μετά την Ισπανία και τη Γαλλία. Δυστυχώς, όμως, η φέτα αν και αποτελεί αναγνωρίσιμο προϊόν, στη συνείδηση του αμερικανού καταναλωτή δεν συνδέεται με την ελληνική της προέλευση. Αυτή την κατάσταση επιδιώκουν, λοιπόν, να επιβάλουν και στην Ευρώπη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατάσταση είναι κρίσιμη. Άλλωστε, πρόσφατα αντιμετωπίσαμε κάτι ανάλογο με τη συνολική οικονομική και εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τον Καναδά (CETA). Και εκεί επιτεύχθηκε, τέλος πάντων, μια μεσοβέζικη λύση, που τουλάχιστον αποτρέπει την εισαγωγή της καναδέζικής «φέτας» στην Ευρώπη. Τώρα τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα.
Πριν από δέκα ημέρες, μας δόθηκε η ευκαιρία απέναντι σε αυτήν την πρόκληση, να τα πούμε «έξω από τα δόντια» στην ίδια την Επίτροπο Εμπορίου κ. Malmstrom κατά την Διάσκεψη των Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (COSAC), στη Ρίγα της Λετονίας. Και ζητήσαμε εκεί μετ’ επιτάσεως να μην ενδώσει η ΕΕ στις αμερικανικές απαιτήσεις.
Η αλήθεια είναι, όμως, ότι βρισκόμαστε στην αρχή της κρίσιμης μάχης και απαιτείται συστράτευση όλων των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, ανεξαρτήτου κομματικής ταυτότητας, για να επηρεάσουμε τις τελικές αποφάσεις. Όλοι οι βουλευτές και οι ευρωβουλευτές, αλλά και παραγωγικοί φορείς, θα πρέπει να κινητοποιηθούμε αποφασιστικά, να καταστήσουμε το ζήτημα πρωτεύον στα αρμόδια όργανα, και στο ευρωκοινοβούλιο. Να αναζητήσουμε συμμαχίες, με βάση την αντίθεσή μας στην κατάργηση της αναγραφής της γεωγραφικής ένδειξης στα προϊόντα ΠΟΠ και στις άλλες χώρες που πλήττονται από αυτήν την απόφαση. Και να απαιτήσουμε η εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τις ΗΠΑ να θεωρηθεί «Μεικτή», ώστε να χρειάζεται κύρωση και από τα εθνικά κοινοβούλια.
Πρέπει να κατανοήσουν όλοι ότι μόνο στηριζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις, στον δικό μας πλούτο, μπορούμε να ελπίζουμε σε έξοδο από την κρίση.
Ο κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, πρώην αναπληρωτής υπουργός.
