Διαπιστώσεις ενός Συνεδρίου για τα αστικά ποτάμια

ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Αγαπητή «Ελευθερία»,
Ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε το συνέδριο που διεξήχθη πρόσφατα από τον Δήμο Λαρισαίων για το μεγάλο αστικό ποτάμι μας, τον Πηνειό. Υψηλό επίπεδο προσκεκλημένων, στην πλειοψηφία τους τεχνοκράτες, από όλες τις ειδικότητες.

Τέθηκαν σοβαροί και υλοποιήσιμοι στόχοι. Παρόντες πλείστοι δημοτικοί παράγοντες, με πρώτους τον δήμαρχο και αντιδημάρχους. Ευκαιρία να εκδηλωθούν και οι ίδιοι λίγο σε θέματα πέρα από τα συνηθισμένα, τη ρουτίνα των υποχρεώσεων. Αυτό ήταν κάτι καινούργιο, εξ ού και ένα δίδαγμα ότι καλό για τους δημοτικούς παράγοντες είναι να συμμετέχουν και σε συμπόσια (συνέδρια) κάπου-κάπου κι όχι αποκλειστικά σε συμπόσια, τσιμπούσια, όπως γινόταν κατά κόρον σε παρελθούσες εποχές.
Διαπίστωσα το ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους οργανωτές για την τοπική Ιστορία, στην οποία αναφερόταν η δική μου αφήγηση, για τον προσδιορισμό της σχέσεως της Λάρισας με την περιβάλλουσα χώρα της, κυρίως μέσω του Πηνειού. Η ροή των γεγονότων της Ιστορίας είναι γνωστή, αλλά νομίζω αυτό δεν έχει αναλυθεί συστηματικά και διαχρονικά όσο πρέπει, από την μέχρι τώρα έρευνα. Ίσως γιατί δεν το ζήτησε, όπως έγινε τώρα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ή ό,τι ζήτησε ήταν για διαφημιστικούς λόγους, που ασφαλώς είναι θεμιτοί. Έδωσα ένα σχεδίασμα της σχέσεως της πόλης με τη χώρα της μέσα στους αιώνες, μία καλή αρχή, που μπορεί να εξελιχθεί στον προγραμματισμό μιας πιο συστηματικής καταγραφής σε όλες τις λεπτομέρειες και από πολλούς επιστήμονες. Τώρα θα έπρεπε να δειχθεί διαχρονικά ποιος ήταν ο ρόλος του Πηνειού στο περιβάλλον της Λάρισας από μια σειρά επιστημόνων, και μέσα σε αυτούς έχει θέση η ιστορική διάσταση του θέματος. Θα αποδειχθεί ποιος ήταν ο ρόλος της πόλης, μέσα από την προσαρμογή των κατοίκων της στην περιβάλλουσα χώρα τους και εν γένει τη Θεσσαλία, αφού για αιώνες υπήρξε το διοικητικό κέντρο της. Άλλωστε δεν έκαναν τη Λάρισα πρωτεύουσα της περιφέρειας της Θεσσαλίας, επειδή ήταν έτσι στο παρελθόν, αλλά γιατί διαθέτει εκτός από ιστορία, δυνατότητες, εξυπηρετεί, άρα έχει μέλλον. Υπό τέτοιες συνθήκες υπήρξε η πιο ενδιαφέρουσα πρόσκληση που είχα ποτέ, να συμμετέχω σε ένα αναπτυξιακό συνέδριο της πατρίδας. Είναι διαπίστωση όλων όσων ασχολούνται με την τοπική Ιστορία, ότι δίδεται μία απλή αρχειακή σύλληψη του παρελθόντος μας, ιστοριοδιφική. Αλλά όπως τα αρχαία ελληνικά χρειάζονται για να μάθει κανείς καλύτερα να νέα ελληνικά, έτσι είναι και με την ιστορία. Και σαν μάθουμε ότι ο Αχιλλέας εδώ κυνηγούσε ελάφια, ή κάποτε πέρασε ο Βασίλειος Βουλγαροκτόνος, τι αλλάζει στη ζωή μας; Η Ιστορία δεν είναι για την Ιστορία. Είναι και αυτό, αλλά να διαφωτίζει λύσεις στην επιβίωσή του ανθρώπου.
Ήταν ευχάριστο ότι οι συμποσίαρχοι, ιδίως ο δήμαρχος, απέδειξε με τα λεγόμενά του ότι διαθέτει ιστορική συνείδηση τέτοια που να τον ευαισθητοποιεί και να εμπλουτίζει τη γνώμη του για τις αναπτυξιακές αποφάσεις. Το προβάλλω επίτηδες εδώ, γιατί σπανίζει στην Ελλάδα, να είναι κανείς πολιτευόμενος, πρωτίστως της κεντρικής πολιτικής σκηνής, και να έχει αίσθηση του ιστορικού χρόνου. Οι πολιτικοί του «εδώ και σήμερα», βιονικά άτομα οπωσδήποτε, άνθρωποι των καλών σχέσεων, κι έτσι πρέπει να είναι, ενεργούν όμως για το παρόν περισσότερο, αγνοούν το παρελθόν (όχι τις παλιές ιστορίες, αλλά τον τρόπο επιβίωσης δηλαδή προσαρμογής στο περιβάλλον), και συνήθως δεν υπολογίζουν το μέλλον. Η ευαισθητοποίηση στο παρελθόν, το οποίο ασφαλώς δεν δεσμεύει, είναι άριστος οδηγός για το αύριο. Το είδαμε στις ημέρες μας, επειδή πολιτικοί (και λαός ασφαλώς...) δεν έβλεπαν το μέλλον των παιδιών τους τουλάχιστον. Η επαφή με την Ιστορία το πρώτο που θα πρέπει να παραδειγματίσει είναι η τοπική Οικονομία, ο τρόπος του οικονομείν, του εξασφαλίζειν τη ζωή των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Εδώ εντάσσεται ο σεβασμός του περιβάλλοντος, κτλ. Οι πρόγονοί μας καλοί ήταν και άξιοι, αλλά δεν χρειάζεται να τους προβάλλουμε ως μεγαλειότατους, που δεν υπήρξαν. Από μελέτες λοιπόν που δημοσιεύουν οι κατά τα άλλα αξιόλογοι ερευνητές που ζουν στην περιοχή μας σε τοπικά έντυπα, δεν αναδεικνύεται σε σύντομα κείμενα η προσαρμογή του ανθρώπου στο περιβάλλον της Λάρισας και της Θεσσαλίας.
Στο συνέδριο υπήρξε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ακουσθούν οι οργανωτές για τα αναπτυξιακά θέματα που αφορούν και στο παρελθόν της Λάρισας. Άκουσα ότι χρειαζόμαστε πολλή δουλειά ακόμη για να ξεπεράσουμε διάφορες αναστολές και εμμονές του παρελθόντος, μια και από παλαιά κυριαρχεί η επικοινωνιακή λογική (το «Εδώ και Σήμερα») και όχι στερέωση υποδομών, ιδίως στα πολιτιστικά. Κάτι που φρόντισαν όμως οι άξιοι δήμαρχοι Λαμπρούλης και Καφφές. Στην οποία λογική δυστυχώς έχει επηρεαστεί μηχανισμός του Δήμου, υπαλληλικό δυναμικό του. Αν είναι έτσι δείχνει στο σύνολο να μην διαθέτει όραμα, μη αποδίδοντας σε ορισμένους τομείς τάχιστα και όπως πρέπει. Φυσικά το παράδειγμα δίνουν κάποια στελέχη, όπως αυτοί που διέταξαν το πέταγμα στους κάδους σκουπιδιών [!] εκδόσεων του Δήμου από την προηγούμενη δημοτική αρχή λίγο πριν αναλάβει η σημερινή. Αποδεικνύει ακριβώς πως χρησιμοποιούν κάποιοι παλαιοκομματικοί την Ιστορία της πόλης. Για επικοινωνιακά παιχνίδια. Δηλαδή μόνο με ημέτερες πολιτικές δυνάμεις θα συνεργαζόμαστε για το καλό της πόλης; Σταύρος Γουλούλης