Η φιγούρα του ψυχολόγου είναι χρήσιμη στην προσπάθεια του θεραπευομένου να ξεπεράσει τα προσωπικά του εμπόδια αποφεύγοντας να οδηγηθεί σε ακόμη πιο περίπλοκα μονοπάτια και να βρεθεί αντιμέτωπος με ακόμη περισσότερα προβλήματα. Όταν πρόκειται για τον ίδιο μας τον εαυτό, για την ίδια μας την ζωή, η ιδέα του να απευθυνθούμε σε έναν επαγγελματία μάς οδηγεί πολύ συχνά στην εικόνα της «προσωπικής μας ήττας». Η πιο συνηθισμένη δικαιολογία που χρησιμοποιείται ώστε να μην συμβουλευθεί κάποιος τον ψυχολόγο είναι χαρακτηριστικά η φράση «Πώς είναι δυνατόν ένας άγνωστος που δεν γνωρίζει απολύτως τίποτα για εμένα να μπορεί να λύσει αυτό που δεν κατάφερα εγώ.» Ο ψυχολόγος στην πρώτη του συνάντηση, αν και δεν γνωρίζει τον θεραπευόμενο, είναι ειδικός στο να γνωρίζει τους μηχανισμούς του μυαλού και τη δυναμική των σχέσεων. Σε γενικές γραμμές αναζητούμε τη βοήθεια του ψυχολόγου σε περιόδους της ζωής μας, όπου εσωτερικά «υποφέρουμε» και με το πέρασμα του χρόνου η κατάσταση δεν αλλάζει, αλλά γίνεται και χειρότερη ώστε να προκαλέσει περιορισμούς και εμπόδια στην καθημερινότητα , στην εργασία, στις σχέσεις με την οικογένεια και με τους φίλους. Είναι χρήσιμο να επισκεφθείτε τον ψυχολόγο για μερικούς από τους παρακάτω λόγους: Όταν η «κακή» κατάσταση την οποία βιώνεται εμπλέκεται με πράγματα τα οποία θα θέλατε να κάνετε: παράδειγμα δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε στην εργασία σας, κάνετε πολύ συχνά λάθη, κάτι το οποίο στο παρελθόν δεν συνέβαινε.
Όταν βλέπετε ότι τα προβλήματά σας συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα και όταν έχετε αναζητήσει βοήθεια από την οικογένειά σας, ή τους φίλους σας. Όταν έχετε συμβουλευτεί κάποιον ιατρό και αντιλαμβάνεστε ότι πάλι δεν άλλαξε κάτι. Όταν είσαστε διαρκώς ανήσυχοι, σας απασχολούν διάφορα πράγματα, ή όταν είσαστε αρκετά θλιμμένοι. Όταν παρατηρείτε ότι έχετε συμπεριφορές, αντιδράσεις και σκέψεις στις οποίες δεν έχετε τον απόλυτο έλεγχο , αλλά και τον λόγο για να μπορέσετε να τις εξηγήσετε. Όταν για κάποιο απροσδιόριστο λόγο αποφεύγετε καταστάσεις, οι οποίες στο παρελθόν δεν σας είχανε δημιουργήσει πρόβλημα ή να σας φέρανε σε δύσκολη θέση, για παράδειγμα να βρεθείς ανάμεσα σε πολύ κόσμο. Όταν αισθάνεστε ιδιαίτερα ανήσυχοι και σας χαρακτηρίζει μία νευρικότητα στην διάρκεια της ημέρας, έχετε προβλήματα ύπνου, ταχυκαρδία, έντονους πονοκεφάλους και σε όλες αυτές τις περιπτώσεις δεν γνωρίζετε ποια είναι η ρίζα του προβλήματος. Όταν δυσκολεύεστε να δώσετε λύση στο οτιδήποτε είναι αυτό που σας απασχολεί και μη μπορώντας να το αντιμετωπίστε καταφεύγετε στο αλκοόλ, ή στην χρήση εθιστικών ουσιών. Όταν η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο, αισθάνεστε πια τόσο άσχημα που στο μυαλό σας υπάρχει ως λύση το σενάριο της αυτοκτονίας.
Είναι πολλοί οι λόγοι που σε ωθούν να επισκεφθείς τον ψυχολόγο, υπάρχουν άτομα τα οποία για μεγάλο διάστημα είναι αρκετά αγχώδη, νευρικά, και διακατέχονται από ανεξήγητο θυμό, αλλά αισθάνονται ότι έχουν ανάγκη από υποστήριξη διότι πάσχουν από κάποια χρόνια πάθηση η οποία τους έχει αποστραγγίσει τα οποιαδήποτε αποθέματα ενέργειας, είναι πια αδύναμα σωματικά και ψυχικά και σε πλήρη απόγνωση για το πώς θα συνεχίσουν, επίσης περιπτώσεις ατόμων που βιώνουν δύσκολες καταστάσεις όπως χωρισμός, διαζύγιο, πένθος και αναζητούν τρόπους διαχείρισης και αντιμετώπισης, περιπτώσεις πιο ιδιάζουσες, όπως η σωματική και η λεκτική κακοποίηση ανάμεσα στα ζευγάρια, αλλά και το αντίστροφο περιπτώσεις ατόμων που δεν καταφέρνουν να απομακρυνθούν από τους ανθρώπους που τους κακομεταχειρίζονται και τους ταπεινώνουν μέρα με τη μέρα, άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα χαμηλής αυτοπεποίθησης, αισθάνονται φόβο, ντροπή, ανησυχία ότι θα δεχτούν άσχημη κριτική από τους υπόλοιπους, φόβος ότι δεν θα είναι αντάξιοι των περιστάσεων, με αποτέλεσμα να απομονώνονται και να ζούνε στο περιθώριο.
Για όλους τους προαναφερθέντες λόγους είναι χρήσιμο να συμβουλευθούμε τον ψυχολόγο, διότι η επίσκεψη θα μας βοηθήσει να κάνουμε μια συγκεντρωτική ανασκόπηση της όλης κατάστασης ώστε να μπορέσει να επικρατήσει μία τάξη. Ακόμα και ο περιορισμένος αριθμός συνεδριών είναι ωφέλιμος. Βέβαια υπάρχουν περιπτώσεις των οποίων τα οφέλη είναι εμφανή μακροπρόθεσμα, αλλά η αλήθεια όμως βρίσκεται στην μέση, δηλαδή από την μία είναι αδύνατον η μοναδική συνεδρία να αποτελέσει καταλύτη και να δοθεί άμεσα η λύση, και από την άλλη δεν σημαίνει ότι οι συνεδρίες θα συνεχίζονται επ’ άπειρον. Εν κατακλείδι , αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι χρειάζεται κάποιος χρόνος για να καταλάβουμε ποιο είναι το πρόβλημα που προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα και καταστάσεις, δυσλειτουργία στην ποιότητα της καθημερινότητάς μας, ώστε να μπορέσουμε να το απομονώσουμε και να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιδρούμε και διαχειριζόμαστε τις εντάσεις, την δυστυχία και τις ανασφάλειες.
Της Φαίης Καλτσά
* Η Φαίη Καλτσά είναι ψυχολόγος, απόφοιτος Πανεπιστημίου Padova Ιταλία
