Από την Ξένια Αντωνίου Μιαούλη
Άραγε η εργασία είναι αναλγητικό της επίμονης σκέψης και του σκεπτικισμού; Κατά τη διάρκεια της εργασίας ο νους αφοσιώνεται στη γενόμενη πράξη και βρίσκει μια πρόσκαιρη λήθη των ανησυχιών και της νοητικής ταραχής. Ενώ κάποιος απασχολείται με κάτι δημιουργικό την ώρα αυτή συγκεντρώνεται απόλυτα στην ενασχόληση, στην πράξη και ξεχνά κάθε τι άλλο τόσο που μπορεί να αναφωνήσει : "Μα πώς πέρασε τόση ώρα, δεν το κατάλαβα", πράγματα και επιβεβαιώσεις που ανακύπτουν στην καθημερινότητα και αποδεικνύουν πως πράγματι η εργασία είναι χαρά , ευχαρίστηση και ικανοποίηση ακόμα, όταν το αποτέλεσμα επιτευχθεί. Κατάπληκτος ο εργαζόμενος και βυθισμένος στο γίγνεσθαι στην πράξη λησμόνησε και λησμονήθηκε. Γι αυτό η εργασία είναι μια πανάκεια, ένα φάρμακο ενάντια στην πικρία και την απογοήτευση.
Η εμπειρική ζωή έχει κι αυτή τη δική της ικανοποιητική σύσταση και προσφορά στο ανθρώπινο είναι. Ο πράττων συγκεντρώνεται, απορροφάται από τη δημιουργία και χάνει την αντίληψη του χώρου και του χρόνου. Είναι σαν να βρίσκεται εκτός του "εγώ" του και ξεχνά τα όποια στενόχωρα προβλήματα, βρίσκοντας ανακούφιση στην όποια πράξη με την οποία καταγίνεται.
Εργαζόμενος ο άνθρωπος χαίρεται και δημιουργεί και η περίσσια ενέργεια του κορμιού του μεταβιβάζεται στο δημιούργημα.
Ο μη εργαζόμενος ασχολείται μόνο με το εγώ του αναζητώντας να δημιουργήσει καταστάσεις ανύπαρκτες είτε ανιχνεύοντας τον εαυτό του εάν κάπου πονά ή ασχολείται με ασήμαντα πράγματα για ψευδαίσθηση έργου. Τα ζωντανά και ισχυρά του κύτταρα συσσωρεύονται χωρίς να βρίσκουν διαφυγή, διέξοδο προς κάτι δημιουργικό.
Άρα το αρχαίο ρητό πολύ σοφά ειπωμένο δίνει τη διάσταση της ντροπής προς όποιο άτομο μένει ανενεργό, τεμπέλικο που δεν καταλαβαίνει ότι η νωθρότητα, η αργεία του, είναι αφορμή για πολλά προβλήματά του.
Η εργασία είναι πηγή ενέργειας και η αναγκαιότητα της απασχόλησης
διαφαίνεται από τη νηπιακή ηλικία, όταν ακόμη μικρό τινάζει τα πόδια και τα χέρια μέσα στην κούνια του κι ακόμη λίγο μετά αρχίζει να ασχολείται με τα όποια παιχνίδια τα οποία αποτελούν εργαλεία κίνησης και ο κύκλος των παιχνιδιών εναλλάσσεται ανάλογα με την ηλικία ώστε λίγο κατ' ολίγο να προχωρεί σε πιο πολλαπλές κατασκευές που διαπλάθουν έτσι το ένστικτο της απασχόλησης δίνοντας ταυτόχρονα την ικανοποίηση του μωρού και σε λίγο του νηπίου ότι κάτι πλάθει, κάτι δημιουργεί.
Συνεπώς η εργασία στα πιο ολοκληρωμένα άτομα είναι επιτακτική ανάγκη, όχι μόνο σαν προσοδοφόρα οικονομικά αλλά και σαν αντίδοτο στην υπερέκκριση ενέργειας που πρέπει να σπαταληθεί για να υπάρχει ισορροπία σωματική και ψυχική.
Η εργασία λοιπόν οποιαδήποτε μορφής δεν είναι ντροπή αλλά αντιθέτως η νωθρότητα και η τεμπελιά αποτελεί ντροπή για το κάθε άτομο. Η προσφορά είναι πρώτα για τον ίδιο και κατόπιν ωφέλεια για τον περίγυρο και την κοινωνία. Άλλωστε έτσι αισθάνεται ο άνθρωπος ότι είναι εναρμονισμένος προς το σύνολο και δεν αποτελεί απορριπτέο εξάρτημα μέσα στον κοινωνικό μηχανισμό. Η έλλειψη ένταξης και εναρμόνισης προς το σύνολο είναι πηγαία ανάγκη εξ ενστίκτου και το ανθρώπινο δυναμικό είναι αναγκαίο στο σύνολο ώστε το άτομο να μην αποτελεί ένα αδύναμο, ασύνδετο κρίκο εκτός σύνθεσης στην αμοιβαία ένταξη των κρίκων για να δημιουργηθεί η ανθρώπινη αλυσίδα της ζωής και της κοινωνίας.
(*) Ησιόδου «Έργα και Ημέραι»: η δουλειά δεν είναι ντροπή, ντροπή είναι η τεμπελιά.