Γι’ αυτό και, συχνά-πυκνά και δοθείσης ευκαιρίας, εισπράττει με ικανοποίηση μια τέτοια ευχή. Είναι, όμως, εφικτός και πόσο ο στόχος για μακαριότητα και μάλιστα συνεχή και εφ’ όρου ζωής;
Δεν πρέπει, κατ’ αρχήν, να ξεχνάμε ότι η ευτυχία δεν είναι μια κατάσταση μονοσήμαντη αλλά πολυσήμαντη, δεν χορηγείται άνωθεν, ούτε αγοράζεται, αλλά κατακτιέται με διαρκή αγώνα και μεγάλη προσπάθεια απ’ τον καθένα μας ξεχωριστά αλλά και από όλους μαζί, μια που πέραν της ατομικής ευτυχίας υπάρχει και η συλλογική, που επηρεάζουν η μια την άλλη. Όπως λέει και ο λαός μας, μοιάζει με χέλι, που ξεγλιστρά με μεγάλη ευκολία μέσα από τα χέρια μας, όταν τη νιώσουμε για λίγο, και τη χάνουμε από τη μια στιγμή στην άλλη, χωρίς να το καταλάβουμε. Γι’ αυτό και είναι, σχεδόν, αδύνατο να την κατακτήσουμε και να τη διατηρήσουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα και πολύ περισσότερο ισόβια, παρά μόνο να ζήσουμε λίγες ή πολλές στιγμές ευτυχίας και γενικεύοντας με βάση αυτές να χαρακτηρίζουμε τη ζωή μας ευτυχισμένη ή δυστυχισμένη. Κάπως έτσι, άλλωστε, προέκυψε και το περίφημο εκείνο του Σόλωνα προς τον Κροίσο «μηδένα προ του τέλους μακάριζε».
Κι όχι μόνο αυτό ∙ για να καταφέρει κανείς ν’ απολαύσει, έστω, μια στιγμή ευτυχίας, δεν είναι καθόλου εύκολο ∙ πρέπει, πολλές φορές και για μεγάλο χρονικό διάστημα, ν’ αγωνισθεί, να κοπιάσει, να ιδρώσει, να πονέσει, να εξουθενωθεί, να φθάσει και να ξεπεράσει ορισμένες φορές ακόμη και τα όριά του. Απτό παράδειγμα η μάνα, που, για να νιώσει για λίγες στιγμές τη χαρά και την ευτυχία της μητρότητας, δεν αρκούν, πολλές φορές, οι εννέα μήνες κυοφορίας και ό,τι αυτοί συνεπάγονται. Άλλωστε άμα τη γεννήσει, ξεκινά, αμέσως, ο φόβος και η αγωνία για την τύχη και το μέλλον του παιδιού της. Απτό παράδειγμα, επίσης, ο αγώνας, που δίνει ένας υποψήφιος μαθητής, προκειμένου να δει τ’ όνομά του να φιγουράρει στη λίστα των επιτυχόντων στις Πανελλαδικές εξετάσεις και να νιώσει για λίγο τη χαρά για το κατόρθωμά του, αφού γνωρίζουμε, τί τον περιμένει κατόπιν, για να ολοκληρώσει την προσπάθεια και μάλιστα χωρίς αντίκρισμα. Δύσκολο, λοιπόν, ως ακατόρθωτο να τελούμε, συνεχώς, εν ευτυχία.
Κάποιοι, ωστόσο, και είναι πολλοί, πιστεύουν ότι ο πλούτος μπορεί να φέρει την ευτυχία. Η ζωή, όμως, με παραδείγματα αποδεικνύει, καθημερινά, το αντίθετο, πέραν του ότι είναι δύσκολο να τον αποκτήσεις. Βεβαίως, και για να είμαστε ειλικρινείς, ο πλούτος μπορεί ν’ αποτελέσει το μέσον, που βελτιώνει τις συνθήκες ζωής μας, και να συμβάλλει στο να ζούμε περισσότερες στιγμές ευτυχίας, με την προϋπόθεση, όμως, να μη γίνει αυτοσκοπός στη ζωή μας. Τότε, και επειδή “ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος” μετατρέπεται σε πηγή αδυναμιών, που καταδυναστεύουν τον άνθρωπο και δεν τον αφήνουν να χαρεί τη ζωή του. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι ο ίδιος ο Χριστός, στην επί γης παρουσία του, τάχθηκε κατά της λογικής του “φάε, πίε και ευφραίνου” και συνέστησε με το κήρυγμά του, ότι, αν θέλει κάποιος πλούσιος να ελπίζει για τη σωτηρία της ψυχής του και να προγευθεί εν μέρει επί γης την εν ουρανοίς απόλυτη ευτυχία, πρέπει να πουλήσει τα υπάρχοντά του, να τα δώσει στους φτωχούς και να τον ακολουθήσει.
Και επειδή η ουσιαστική ευτυχία δεν έχει να κάνει μόνο με τον εαυτό μας αλλά και με τους άλλους, αν επιθυμούμε να τη νιώθουμε συχνά και για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, είναι πολύ σημαντικό να προσπαθούμε να κάνουμε, προηγουμένως, την ενδοσκόπησή μας, να επισημαίνουμε τις αδυναμίες και τα ελαττώματά μας, να κουβεντιάζουμε με την κακή πλευρά του εαυτού μας και να τα βρίσκουμε μαζί της περιορίζοντάς τα ή πολύ περισσότερο μηδενίζοντάς τα, προκειμένου, ν’ αποκτήσουμε εσωτερική αρμονία και γαλήνη. Διαφορετικά, όσα ελαττώματα και πάθη κρατάμε καταχωνιασμένα μέσα μας, τα βλέπουμε και τα επισημαίνουμε στους χαρακτήρες και στη συμπεριφορά των συνανθρώπων μας, οπότε μας ενοχλούν και ταράζουν τις ανθρώπινες σχέσεις μας σε βάρος της ευτυχίας.
Βασικό όπλο και μέσο σ’ αυτή μας την προσπάθεια μπορεί να είναι το ν’ αγαπάμε όχι μόνο τον εαυτό μας αλλά εξ ίσου μ’ αυτόν και τους άλλους και να το δείχνουμε εμπράκτως. Τότε και μόνο τότε θα καταφέρνουμε να γαληνεύει η ψυχή μας και θα μπορούμε να νιώθουμε, συχνά πυκνά, τι θα πει πραγματική και ουσιαστική ευτυχία. Αν, παράλληλα, αποδεχθούμε ό,τι η ψυχή μας είναι αθάνατη, συνειδητοποιήσουμε τη ματαιότητα του κόσμου τούτου και καταφέρουμε να συμβιβασθούμε με το αναπόφευκτο του θανάτου προετοιμαζόμενοι, αναλόγως, για τη συνάντησή μαζί του, έ τότε, μπορούμε να πούμε ότι δίνουμε προοπτική και νόημα στη ζωή μας και ότι γευτήκαμε επί γης την πραγματική ευτυχία. Διαφορετικά, το μόνο που μπορούμε να καταφέρνουμε είναι να κυνηγάμε ένα πουκάμισο αδειανό.
Από τον Κώστα Γιαννούλα
