Εορτάζεται στο μέσον του μηνός (14 Σεπτεμβρίου) με αυστηρή νηστεία . Σα να’ ναι άλλη Μεγάλη Παρασκευή. Τη σημασία της εορτής καταδεικνύει και το γεγονός ότι εξαιτίας της η Εκκλησία μετέθεσε την εορτή της Κοιμήσεως του ιερού Χρυσοστόμου στις 13 Νοεμβρίου.
Ο μεγάλος ήρωας και ακατάβλητος χριστιανός μαχητής, ο γίγαντας της πίστεως μας άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος , παρέδωσε το πνεύμα του στον Θεό στις 14 Σεπτεμβρίου του έτους 407 μ.χ. Άφησε την τελευταία του πνοή ενώ οδηγείτο εξόριστος στα βάθη της Μικράς Ασίας αγόγγυστα με τη δοξολογική κραυγή: “Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκα”.
Μεγάλη λοιπόν η εορτή της Υψώσεως του Σταυρού. Γιατί ο Τίμιος Σταυρός είναι ο λαμπρός θρόνος του βασιλέως Χριστού. Λάμπει και φωταγωγεί όλο τον κόσμο. Τον καταυγάζει με τις υπέρλαμπρες ακτίνες της θεϊκής δόξας του Χριστού, που προσηλώθηκε επάνω του.
Άδοξο κατά κόσμον το τέλος της επίγειας ζωής του Θεανθρώπου. Έκανε τον διάβολο και τα όργανα του να επιχαίρουν. Αυτό όμως αποδείχθηκε το Βατερλώ τους. Η μεγάλη παγίδα τους. Και ο θρίαμβος του Χριστού φάνηκε με την ανάστασή Του.
Ο Σταυρός του Χριστού δεν είναι τώρα το μισητό και αποτρόπαιο όργανο θανατικής εκτέλεσης ειδεχθών εγκληματιών και κακούργων, όπως ήταν προ Χριστού. Αφότου καρφώθηκε επάνω του το πανάγιο Σώμα του Θεανθρώπου και τον πορφύρωσε το πάντιμο Αίμα Του, εξαγιάσθηκε και κατέστη ποθεινός και εράσμιος κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας. Είναι το όργανο της σωτηρίας του κόσμου. Της απολυτρώσεως της οικουμένης .
Ο πριν άδοξος και μισητός Σταυρός, είναι τώρα η χαρά, και η γλυκιά παρηγοριά του κόσμου. Η χαρά για την εξαγορά μας από την αμαρτία του νόμου. “Χριστός ημάς εξηγόρασεν εκ της κατάρας του νόμου γενόμενος υπέρ ημών κατάρας ” (Γαλ. 3,13 ) διακηρύσσει ο Απόστολος Παύλος. Γι’ αυτό ο Απόστολος και είχε, μοναδικό του καύχημα το Σταυρό του Χριστού. Και η Εκκλησία υμνεί το Χριστό ψάλλoυσα: “Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω Τιμίω Σου Αίματι ……”Κατά την αναστάσιμη δε περίοδο ομολογούμε ότι “ήλθε δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω”.
Έτσι είδε το Σταυρό του Χριστού ο χριστιανικός κόσμος από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, όπως μαρτυρούν η αρχαιολογία και τα κείμενα του πρωτοχριστιανισμού. Αλλά και σε όλους τους χριστιανικούς αιώνες, ως τις μέρες μας Τον είχε ψηλά στη συνείδησή του. Τον έκανε σημαία και λάβαρο, έμβλημα λαμπρό. Από τον πρωτοχριστιανό αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο με το “Εν τούτω νίκα” . Και από τη μητέρα του Αγία Ελένη , που έσκαψε στα σπλάχνα του Γολγοθά , βρήκε τον Τίμιο Σταυρό και τον ύψωσε εκεί, ο Πατριάρχης Μακάριος (στο Γολγοθά ), ενώ ο λαός έψαλε το “Κύριε ελέησον ”.Κι αργότερα , όταν οι Πέρσες άρπαξαν το Τίμιο Ξύλο , ο “πιστός εν Χριστώ τω Θέω βασιλεύς και αυτοκράτωρ των Ρωμαίων ” Ηράκλειος εξεστράτευσε εναντίον τους και επανέφερε και ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό . Με ιερή συγκίνηση ο χριστιανικός λαός έτρεξε στην Ύψωση του Τιμίου Ξύλου. Αυτής της υψώσεως ανάμνηση εορτάζουμε ως τις μέρες μας κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου.
Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί κατά την έκφραση σύγχρονου διανοητή “μίαν των ισχυροτέρων αποδείξεων της θείας προελεύσεως του Χριστιανισμού… Όργανον σκληρότατον και αποτρόπαιον εν τοις μέχρι Χριστού χρόνοις, θανατική ποινή εις ην υπεβάλλοντο κακοποιών οι προστυχότεροι, απέβη του Μεγάλου Κωνσταντίνου και εντεύθεν το ζωοποιόν και σωτήριον σύμβολον, όπερ το ένσημον απετέλεσε της χριστιανικής ζωής ”.
Όμως σ’ όλο το διάβα των αιώνων δεν έλειψαν και οι εχθροί του Σταυρού του Χριστού. Από τα χρόνια του Αποστόλου Παύλου, ως τις μέρες μας. Τον πολέμησαν και τον πολεμούν με πείσμα ο διάβολος και τα όργανα του. Φρίττουν και τρέμουν μη υποφέροντες να βλέπουν τη δύναμή του. Δεν θέλουν να υπάρχει στα σχολεία, στα δικαστήρια και στα δημόσια εν γένει καταστήματα. Τον αφαίρεσαν και από τις αφίσες ναών. Ακόμη και οι αλλόθρησκοι, που έχουν κατακλύσει αθρόως τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας, έχουν το θράσος , αντί ευγνωμοσύνης για την περίθαλψη και τη βοήθεια που δέχονται από τον πτωχευμένο λαό μας, να απαιτούν να διαγράψουμε την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας. Να αφαιρέσουμε τους σταυρούς από τα ιατρεία και τα νοσοκομεία, από τα λοιπά καταστήματα, από τα περιδέραια και τα λοιπά κοσμήματά μας. Και όλα αυτά συμβαίνουν, τη στιγμή που στις χώρες τους διώκεται απηνώς η χριστιανική πίστη και οι χριστιανοί βασανίζονται και μαρτυρούν φρικτά !
Όσοι πιστοί, ας συνεχίσουμε με πίστη και αγάπη προς όλους ακολουθούντες το παράδειγμα των αγίων και των μαρτύρων. Και ιδίως του Αρχιμάρτυρα του Γολγοθά , το Σταυρό του οποίου υψώνει και πάλι η Εκκλησία προς προσκύνηση. Και κατά την προτροπή ποιητή “Ω Χριστέ Σ’ ευχαριστούμε , ο καθένας ας του πει ”.
Του Βασιλείου Χ. Στεργιούλη
