Κατακερματισμένος από ηγεμονισμούς, παραγοντισμούς και μικρές ομάδες συμφερόντων, ο χώρος μας προσπαθεί σήμερα να επανενωθεί και να επαναπροσδιορίσει τη θέση του στο πολιτικό περιβάλλον. Το σκηνικό αυτό ωστόσο είναι γνώριμο στην παράταξη μας. Αντίθετα από άλλους πολιτικούς χώρους που χαρακτηρίζονται από ιδεοληπτισμό και στασιμότητα η δημοκρατική παράταξη αποτέλεσε ανέκαθεν το πεδίο της γόνιμης και δημιουργικής αντιπαράθεσης των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου και της πολιτικής σκηνής.
Στην ουσία οι σημερινές εξελίξεις αποτελούν συνέχεια των κοινωνικών διεργασιών που ξεκίνησαν το 1974 όταν η δημοκρατική παράταξη συγκροτήθηκε σ' έναν ενιαίο πολιτικό φορέα που ενσωμάτωσε και εξέφρασε τις δημοκρατικές αρχές και τις αγωνίες του λαού μας για μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία. Οι κοινωνικές συνθήκες έχουν ουσιαστικά μεταβληθεί οι αγωνίες όμως του λαού παραμένουν και αναζητούν έκφραση. Ο διάλογος που ξεκίνησε με το λαό ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε δυναμικά χαρακτηριστικά και συνεχίζεται έως τις μέρες μας προσδίδοντας στην παράταξη μας κινηματικό χαρακτήρα.
Οι επίσημες ανακοινώσεις των υποψηφιοτήτων αποτελούν ουσιαστικά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου που θα κορυφωθεί το φθινόπωρο με την εκλογή του νέου προέδρου. Πέρα όμως από την ονοματολογία των υποψήφιων αρχηγών αυτό που τελικά έχει σημασία είναι η πολιτική και το περιεχόμενο της. Ποιες κοινωνικές ομάδες θέλει να εκφράσει αυτό το νέο σχήμα; Προς ποια πολιτική κατεύθυνση θέλει να κινηθεί; Έχουμε διδαχθεί από το πρόσφατο παρελθόν; Έχουμε συναίσθηση του ιστορικού βάρους της παράταξης και ότι αυτή εκφράζει; Στην εποχή μας με το πρόσχημα ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις, ότι η παγκοσμιοποίηση δεν αφήνει περιθώρια χειρισμών στα κράτη και στην πολιτική, καταλύεται ουσιαστικά η βάση της δημοκρατίας προς όφελος της μοναδικής αλήθειας που υπαγορεύουν οι επιταγές των αγορών.
Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία δεν πρέπει να εγκλωβιστεί σε αυτό τον μονόδρομο, στηρίζει την οικονομία της αγοράς, όχι όμως την κοινωνία της αγοράς. Η ανεργία, η ανασφάλεια και η αποσταθεροποίηση του κόσμου της εργασίας απειλεί σήμερα την ίδια μας την εθνική υπόσταση και ύπαρξη. Οι έννοιες του πολίτη, του εργαζόμενου, του εργατικού δικαίου, του κοινωνικού συμβολαίου και της κοινωνικής συνοχής όπως αυτές εκφράσθηκαν και στην ιδρυτική διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη συνθλίβονται και υπονομεύουν το μέλλον της κοινωνίας και της εθνικής μας ανεξαρτησίας.
Τα νεοφιλελεύθερα υποδείγματα με όποιο τρόπο και αν παρουσιαστούν δεν αποτελούν συνταγές εξόδου από την κρίση αλλά όχημα προς τη βέβαιη κατάρρευση της κοινωνικής συνοχής. Σε αυτή την κρίσιμη ιστορική φάση η σοσιαλδημοκρατία τόσο στην Ελλάδα όσο στην Ευρώπη αποτελεί την τελευταία ελπίδα των πολιτών οι οποίοι απογοητευμένοι τόσο από τον αριστερό λαϊκισμό όσο και τον ελιτίστικο νεοφιλελευθερισμό αναζητούν μια σοβαρή, ρεαλιστική και ταυτόχρονα ανθρώπινη πολιτική κατεύθυνση.
Ο χώρος της Κεντροαριστεράς μπορεί να ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον υπό την προϋπόθεση να ανανεωθεί σε πρόσωπα και ιδέες, να απαντήσει στη δική του υπαρξιακή κρίση και να απαντήσει στα κρίσιμα ζητήματα της κοινωνίας, προωθώντας λύσεις με προοδευτικό πρόσημο στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Δεν αρκεί στον χώρο της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας η δαιμονοποίηση της Δεξιάς ή της Αριστεράς του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για να έρθει στο προσκήνιο. Αν θέλει να ελπίζει, πρέπει να μη φοβηθεί τον λαό κατηγορώντας τον για ανευθυνότητα μέσα στην κρίση, αλλά να τον πλησιάσει και να του εξηγήσει με ποιον τρόπο και ποια βήματα θα μπορέσει να βγει από αυτή.
Πρέπει να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των πολιτών. Να αποκτήσουμε «ενσυναίσθηση», όχι μόνο να καταλάβουμε, αλλά και να νιώσουμε αυτά που βιώνει καθημερινά ο λαός και όχι να κατηγορούμε τους πολίτες γιατί μας γύρισαν την πλάτη, γιατί είναι αχάριστοι, γιατί δεν αναγνωρίζουν το έργο μας και τη συνεισφορά μας στην ελληνική κοινωνία. Είναι επιτακτική η ανάγκη να ξεκινήσει τώρα μια νέα πορεία προς το λαό. Πρέπει όλοι εμείς, τα στελέχη, τα μέλη και οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ και της δημοκρατικής παράταξης να ξανασυναντηθούμε με τον κόσμο μας, που απογοητευμένος από τη βαθύτατη κρίση υπέκυψε προσωρινά στις σειρήνες του λαϊκισμού, και να συζητήσουμε μαζί του, να προσπαθήσουμε να τους πείσουμε ότι δεν υπάρχουν εύκολες συνταγές, ότι οι λύσεις δεν βρίσκονται στις πολιτικές του παρελθόντος, αλλά στις προοπτικές του μέλλοντος. Να διατυπώσουμε μια νέα προγραμματική πρόταση που θα πείθει την κοινωνία και θα προωθεί σύγχρονες, ρεαλιστικές και προοδευτικές πολιτικές.
Στη νέα αυτή προσπάθεια δεν χωρούν ανούσιες ομαδοποιήσεις εντός της παράταξής μας, που το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν συνθήκες λανθάνουσας διάσπασης και απομακρύνουν τους πολίτες από το εγχείρημά μας. Όσο η ελληνική κοινωνία βλέπει παλαιούς αλλά και νεόκοπους ηγετικούς παράγοντες χωρίς λαϊκή απήχηση, πλέον, να διαγκωνίζονται σε ένα μικροκομματικό πλαίσιο χωρίς κοινωνικές αναφορές, θα μας γυρνά την πλάτη και δεν θ’ αγκαλιάσει το οποιοδήποτε εγχείρημα.
Νέο αίμα λοιπόν, νέα κουλτούρα σε συνδυασμό με την εμπειρία πρέπει να δώσουν την αναγκαία ανασυγκρότηση στην παράταξή μας. Χωρίς νεολαία, χωρίς ανανέωση του στελεχικού μας δυναμικού ένα κόμμα, όσο και αν προσπαθήσει, δεν μπορεί να πάει μακριά. Είναι επιτακτική η ανάγκη να κινητοποιήσουμε νέες δυνάμεις μέσα στην κοινωνία, πρέπει να συναντηθούμε ξανά με τις δυνάμεις αυτές που αποτελούν πρωτοπορία και συνιστούσαν διαχρονικά τον πυρήνα της παράταξης. Στη νέα αυτή προσπάθεια που ξεκινάμε όλοι μαζί δεν έχουν θέση εγωισμοί, προσωπικές επιδιώξεις και μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Οι φιλοδοξίες του καθενός είναι θεμιτές, αλλά θα πρέπει να υπηρετούν σε κάθε περίπτωση την προοπτική της παράταξης και της χώρας. Η σημερινή συγκυρία απαιτεί απ’ όλους συστράτευση, υπευθυνότητα και διαρκή αγώνα για τον κοινό σκοπό που δεν είναι άλλος από τη σωτηρία της χώρας και τη δημιουργία μιας νέας αναπτυξιακής πνοής για τη Ελληνική Κοινωνία. Το έχουμε ξανακάνει, μπορούμε να το κάνουμε πάλι. Αρκεί να σταματήσουμε τώρα την εσωστρέφεια και ν’ αποκτήσουμε ξανά τη οραματική μας διάθεση.
*Του Στέλιου Τσιάκαλου, μέλους Κεντρικού Συμβουλίου Δημοκρατικής Συμπαράταξης
