Από τον Κων/νο Ι. Παπακωνσταντίνου
Αναμφισβήτητη και πανθομολογούμενη είναι η γνώμη, πως στη χώρα μας επικρατεί μια κρίση πολυσχιδής και πολύμορφη. Μια κρίση, που βασανίζει τον λαό. Που παραλύει κάθε προσπάθεια ανόρθωσης. Που νεκρώνει σταδιακά ό,τι ωραίο και υψηλό κοσμούσε τη ζωή μας. Μια κρίση οικονομική, κοινωνική. Κρίση θεσμών και αξιών. Μια κρίση που υποσκάπτει θανάσιμα τον κοινωνικό μας ιστό. Και πολυπράγμονες εμείς οι Έλληνες, προτείνουμε ο καθένας μας λύσεις, για την αντιμετώπισή της. Θα μας σώσουν οι επενδύσεις. Η ανάσταση της ήδη θανούσης παραγωγής. (Ό,τι έχουμε είναι εισαγόμενο). Θα μας σώσει ένας δίκαιος φορολογικός νόμος. Η ισονομία του κράτους. Το κόμμα μας...
Για έναν και τον κυριότερο παράγοντα λύτρωσης από τη λαίλαπα, που μας μαστίζει, δεν μιλάει κανείς. Για την ανθρωπιστική Παιδεία και την ηθική θωράκισή μας. Μιας Παιδείας αναγκαίας σήμερα για τη νεολαία μας, που παραπαίει μεταξύ απόγνωσης και απελπισίας. Κύρια έκφανση της ανθρωπιστικής Παιδείας είναι η κλασική Παιδεία που κύριο όργανό της είναι η γλώσσα. Αυτή η γλώσσα που στάθηκε διαχρονικό όχημα, για τη διαιώνιση της φυλής μας. Εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια, από τον Όμηρο μέχρι σήμερα. Πίσω από την αναλλοίωτη και διαχρονική αξία της γλώσσας μας, οικοδομήθηκε ο απαράμιλλος Κλασικός Πολιτισμός ο τροφοδότης του Δυτικού Πολιτισμού. Η γλώσσα μας είναι το εργαλείο της γνώσης. Πέρασε δημιουργικά από τον Όμηρο στους Ευαγγελιστές, στην ελληνιστική εποχή, στο Βυζάντιο, στον Μακρυγιάννη και έφτασε μέχρι σήμερα στον Ελύτη. Σήμερα όμως η γλώσσα μας απειλείται από μια σύγχυση και βαρβαρότητα. Η γλώσσα μας, από τον άφθαστο πλούτο και αίγλη, συρρικνώνεται επικίνδυνα. Εκχυδαΐζεται. Βάλλεται πανταχόθεν. Καταργήσαμε τα Αρχαία Ελληνικά. Εφαρμόσαμε το μονοτονικό σύστημα. Καταργήσαμε την τρίτη κλίση ονομάτων. Ακούμε στα κανάλια «ο συλληφθέντας», «στις μία η ώρα» κ.ά. Απλοποιήσαμε την ορθογραφία. Στα λαπ-τοπ γράφουμε και διαβάζουμε με Λατινικά στοιχεία. Υποβαθμίσαμε τη Γραμματική, το Συντακτικό και την Ετυμολογία. Αντικαταστήσαμε την ευφωνία και ομορφιά της ελληνικής λέξης, με άλλους εισαγόμενους βάρβαρους τύπους. Ένα «μπρέικ» αντί το ωραίο διάλειμμα, το «σόρι» αντί του με συγχωρείς κ.ά. Λέμε το «ντιζάιν» για το σχέδιο, το «ιν» για το επίκαιρο κ.ά. Οι νέοι σήμερα κατέχονται από μια λεξιπενία και γλωσσική ένδεια, που οδηγούν στην πνευματική ένδεια. Δεν είναι σε θέση να εκφέρουν έναν ορθό λόγο. Αδυνατούν να συντάξουν μια πλήρη έκφραση με νόημα. Ένα λεξιλόγιο οικτρά ακρωτηριασμένο, που κινείται μεταξύ 800 ή 900 λέξεων. Από τις 6.300 λέξεις του ομηρικού λεξιλογίου, σώζονται μόνον 1.800. Διάβασα σε άρθρο εφημερίδας, πως οι καθηγητές των Πανεπιστημίων, απορούν και εξίστανται, πως φθάνουν στα αμφιθέατρα των Σχολών από τα Λύκεια δηλ. οι πρωτοετείς με τους οποίους δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Σαν εκπαιδευτικός αισθάνομαι λύπη, για το γλωσσικό κατάντημα των παιδιών. Ένας φίλος που διατηρεί φωτοτυπικό κατάστημα, μου έλεγε για την έκπληξή του, όταν διαβάζει συχνά αιτήσεις επιστημόνων πια με το βιογραφικό τους, που βρίθει από σωρεία ορθογραφικών λαθών, από σολοικισμούς και βαρβαρισμούς. Μιλάς στα παιδιά με καθαρή γλώσσα και αδυνατούν να σε κατανοήσουν. Και θυμήθηκα ένα ανέκδοτο που φανερώνει το χάλι μας. Ένας Άγγλος, που από θαυμασμό έμαθε την ελληνική γλώσσα θέλησε να έλθει στην Ελλάδα για να ζήσει το μεγαλείο της. Ήλθε. Και ρώτησε κάποιο νεαρό περνώντας έξω από τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου, «Πώς δύναμαι να ανέλθω εις την Ακρόπολιν;» Και ο νεαρός, που δεν κατάλαβε τι του είπε, απάντησε: «I don’t speak English». Αυτή λοιπόν είναι η γλώσσα μας, έτσι πως την κατάντησαν, οι «χαλασοχώρηδες» κατά τον Παπαδιαμάντη, οι σκοταδιστές και οι μηδενιστές. Πόσο δίκαιο είχε ο Σεφέρης που έλεγε: «Ο Θεός μας χάρισε μια γλώσσα, ζωντανή, εύρωστη, πεισματάρα και χαριτωμένη, που αντέχει ευτυχώς ακόμα, μολονότι έχουμε ξαποστείλει όλα τα θεριά, να τη φάνε».
«Η γλώσσα αργοπεθαίνει. Της λείπει το οξυγόνο (δηλ. η από κάθε πλευρά υποστήριξή της)» συμπλήρωνε ο Ελύτης. Είναι γνωστή η γνώμη του Λένιν, αλλά και του Κίσινγκερ πως: «Αν θέλεις να εξαφανίσεις έναν λαό, θα πρέπει πρώτα να εξαφανίσεις τη γλώσσα του».
Η ελληνική γλώσσα δεν είναι μόνον ένα επικοινωνιακό μέσο έκφρασης. Είναι εργαλείο της σκέψης και της διανόησης. Είναι φορέας πολιτισμού και ιστορικής μνήμης. Πώς θα μπορούσαν να γίνουν οι ευκλεείς ρήσεις και τα απαράμιλλα σε κάλλος και νοήματα δημιουργήματα των Αρχαίων Σοφών; Πώς θα διδάσκονταν και πώς θα ερμηνεύονταν τα Ευαγγέλια; Αυτός ο ίδιος ο ελληνικός πολιτισμός, που κατηύγασε τα πέρατα του κόσμου; Στροφή λοιπόν προς την ανθρωπιστική μόρφωση και την Κλασική Παιδεία. Αυτή θα μας σώσει. Σε βάθος χρόνου, αλλά σίγουρα. Ας γίνει τέλος πάντων ένα προοδευτικό εκπαιδευτικό σύστημα, από ανθρώπους διακεκριμένους, επιστήμονες κύρους, θεσμικούς παράγοντες, διακομματικής βάσης και ό,τι πιο καλούς έχει να επιδείξει η χώρα μας.
