να ξεμυτίσει πάλι. Είναι παιδαριώδες να πιστεύουμε πως τα τραγικά λάθη που διαπράξαμε ως έθνος κατά τη διάρκεια δεκαετιών του προηγούμενου αιώνα θα μπορέσουν να διορθωθούν την παρούσα χρονική στιγμή με τις ισορροπίες δυνάμεων που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια. Ο Θουκυδίδης μας έλεγε πως «είναι αξίωμα γενικά παραδεγμένο πως κανένα κράτος δεν μπορεί να κρατηθεί ελεύθερο εάν δεν είναι στον ίδιο βαθμό ισχυρό με τα γειτονικά του κράτη».
ΑΔΙΑΛΛΑΞΙΑ
Οι Τούρκοι άδραξαν τις ευκαιρίες που τους δόθηκαν και πολύ δύσκολα θα συμφωνήσουν σε μία λύση του Κυπριακού που θα συνάδει με το διεθνές δίκαιο και την κοινή λογική. Σήμερα η αποστρατικοποίηση του νησιού εκ μέρους τους φαντάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ο υπουργός Εξωτερικών κ. Τσαβούσογλου παρουσιάζεται αδιάλλακτος και επηρμένος. Βλέπουμε ότι στο πρόσφατο παρελθόν έχει υπάρξει μια φαινομενική μεταστροφή στην προσέγγιση των εξωτερικών υποθέσεων της Τουρκίας και μία παρέκκλιση από το δόγμα Νταβούτογλου, του πρώην υπουργού Εξωτερικών και Πρωθυπουργού, του πράου ακαδημαϊκού που οραματίστηκε μια αναγεννημένη διεθνή θέση της Τουρκίας αλλά με διαταγή του Ερντογάν γύρισε πειθήνια στα βιβλία του τον Μάιο του 2016. Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στο τι πρεσβεύει ο Αχμέτ Νταβούτογλου πριν αποκρυσταλλώσουμε άποψη.
Κατά τον Νταβούτογλου, η Τουρκία βάσει της ιστορίας της και της πολιτιστικής της κληρονομιάς, ανήκει στην ομάδα προνομιούχων κρατών που διαθέτουν στρατηγικό βάθος. Είναι ικανή να ασκήσει επιρροή σε πολλές περιοχές και ως εκ τούτου διαθέτει το δικαίωμα να ασκήσει ένα παγκόσμιο στρατηγικό ρόλο. Δεν επιθυμεί πια να είναι το φερέφωνο ή όργανο των επιθυμιών των ΗΠΑ. Οι σχέσεις λοιπόν με τα αλλά κράτη της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής βελτιώθηκαν, με την Τουρκία να προσπαθεί να αναλάβει έναν ηγετικό ρόλο. Ο ίδιος ο Νταβούτογλου θέτει πέντε αρχές. Η πρώτη αναφέρεται στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ ασφάλειας και δημοκρατίας. Η δεύτερη αφορά στη γνωστή αρχή περί «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες. Η τρίτη έχει ως στόχο την ανάπτυξη σχέσεων με γειτονικά κράτη. Η τέταρτη στηρίζει μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, η οποία θέλει τις σχέσεις της Τουρκίας με διεθνείς δρώντες να αλληλοσυμπληρώνονται και όχι να βρίσκονται σε ανταγωνισμό. Πέμπτον, η αναβάθμιση της Τουρκίας στα πλαίσια περιφερειακών και διεθνών οργανισμών.
Αν όμως κάποιος προσπαθήσει να αντιπαραβάλει τη θεωρία με την πράξη θα δει ότι το ίδιο το δόγμα αναιρεί τις βασικές του αρχές. Τα μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες που ο Νταβούτογλου υποστηρίζει ότι επιζητά η Τουρκία είναι μια ουτοπία λαμβάνοντας υπόψη τις γεωπολιτικές της βλέψεις. Στο βιβλίο – σταθμός του ‘Το Στρατηγικό Βάθος’ λέει για την Κύπρο : «Ακόμη και αν δεν υπήρχε ούτε ένας Τούρκος μουσουλμάνος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα Κυπριακό ζήτημα. Καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη σε ένα τέτοιο νησί που βρίσκεται στην καρδιά του ζωτικού της χώρου». Η αντίφαση υπήρχε εξαρχής δηλαδή. Απλά με την αποπομπή Νταβούτογλου η οποία κατά κάποιον τρόπο σηματοδοτεί και την ‘εκλεγμένη δικτατορία’ του Ερντογάν έχουμε να κάνουμε όχι μόνο με έναν γείτονα με κακούς σκοπούς αλλά και με χείριστο χαρακτήρα.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Το μέλλον του Κυπριακού είναι άμεσα συνυφασμένο με το μέλλον της Τουρκίας και της καινούριας θέσης που αυτή επιζητά στο διεθνές στερέωμα. Μεσοπρόθεσμα, στις επόμενες τουρκικές εκλογές ο Ερντογάν θα συμμαχήσει με το ακροδεξιό κόμμα ΜΗΡ του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και βέβαια δεν έχει κανένα λόγο να γίνει πιο διαλλακτικός στο θέμα της Κύπρου. Μακροπρόθεσμα, δεν θα τραβήξει πολύ η ιστορία. Η δημιουργία μιας βοναπαρτικής δημοκρατίας σε μια τόσο ευαίσθητη περιοχή είναι μια ιδέα που δεν θα είναι αρεστή σε κανέναν από τους μεγάλους στρατηγικούς παίχτες. Η αποδυνάμωση της Τουρκίας και η παταγώδης αποτυχία του δόγματος Νταβούτογλου είναι θέμα χρόνου. Οι ισορροπίες και συμπεριφορές των εγχώριων παραγόντων θα επιταχύνουν εξελίξεις για τις οποίες θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Μέχρι τότε, το Κυπριακό παραμένει στην ατζέντα και προσπαθούμε να ανακτήσουμε την οικονομική μας ανεξαρτησία και την εθνική μας αξιοπρέπεια. Η σκακιέρα θα είναι στημένη για να παίξουμε και θα είναι η μεγαλύτερη παρτίδα σκάκι στη νεότερη ιστορία μας.
* Του Ηρακλή Γερογιώκα
*Ο Ηρακλής Γερογιώκας είναι πρόεδρος της ΔΗΜ.ΤΟ ΝΔ Λάρισας