Ταυτόχρονα, έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στην κοινή γνώμη μια νέα δυσπιστία όχι μόνο εναντίον του κυβερνητικού σχήματος ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αλλά και εναντίον της Ευρώπης, που οδηγεί στην αναζωπύρωση μιας συζήτησης για την επιστροφή στη δραχμή – συζήτηση που μετατρέπεται σε ενδοκυβερνητικό διάλογο, αφού ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός, Νίκος Ξυδάκης, έθεσε πρώτος δημοσίως το θέμα. Οι αναμενόμενες εκλογές σε τρεις χώρες της ευρωζώνης (Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία), το Brexit αλλά και ο αστάθμητος παράγων ΗΠΑ μετά τον έμπρακτο αντιευρωπαϊσμό που εκφράζει ανεπιφύλακτα ο νέος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιδεινώνουν το κλίμα στην Ελλάδα – αφού η χώρα μας είναι ο αδύνατος κρίκος σε κάθε πιθανότητα περαιτέρω αποσταθεροποίησης της ευρωπαϊκής ενότητας.
Το κλίμα είναι ζοφερό και η ελληνική κυβέρνηση ανίκανη ακόμα και να κατανοήσει το περίπλοκο παιχνίδι που παίζεται με διακύβευμα την Ευρώπη, άρα και την Ελλάδα. Τουλάχιστον, όμως, θα ανέμενε κανείς να έχει κατανοήσει τι συμβαίνει η αντιπολίτευση. Ισχύει;
Κατά τη γνώμη μου, την πιθανότητα ιδιαίτερα αρνητικών εξελίξεων κατανοούν, και εργάζονται για την αποτροπή τους, από την αξιωματική αντιπολίτευση μόνο η ηγετική ομάδα της ΝΔ και από την ελάσσονα αντιπολίτευση μόνον ο Ευάγγελος Βενιζέλος και οι περί αυτόν. Ο υπόλοιπος πολιτικός κόσμος, με εξαιρέσεις, συνεχίζει να αντιλαμβάνεται την αντιπαράθεση όπως παλιά: σαν μια τυπική κομματική αντιπαράθεση, αντιπαράθεση γραμμών και πολιτικών, από την οποία οι κομματικοί μηχανισμοί μπορούν να προσδοκούν μόνο κομματικά οφέλη. Ολέθριο λάθος.
***
Για τη ΝΔ έχω γράψει και στο παρελθόν. Πολυσυλλεκτικό κόμμα, με πληθώρα στελεχών που προέρχονται από την εποχή κυριαρχίας του πελατειακού συστήματος, είναι βέβαιο ότι σε μεγάλο βαθμό θα υπερασπιστεί μια εποχή που έχει οριστικά περάσει. Ωστόσο, θες από αίσθημα αυτοσυντήρησης, θες επειδή πολλοί ευρωπαϊστές κατανόησαν ότι χωρίς μια νέα αξιωματική αντιπολίτευση η χώρα δεν έχει καμία ελπίδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κυριάρχησε, αναλαμβάνοντας τη βαριά υποχρέωση να εκσυγχρονίσει το κόμμα του, να το ανανεώσει, αλλά χωρίς να το συρρικνώσει, χωρίς δηλαδή να αποκλείσει εκπροσώπους του παλαιού. Το εγχείρημα είναι δύσκολο, επειδή ήδη είναι υποχρεωμένος να ανέχεται και παλαιοκομματικούς και λαϊκιστές και εθνικιστές και αμοραλιστές.
Στον αντίποδα, ωστόσο, έχει δημιουργήσει μια ομάδα ευπρόσωπων εκπροσώπων, η οποία συνεχώς διευρύνεται. Θα είναι αποτελεσματική ομάδα; Ουδείς γνωρίζει – διότι μπορεί να είναι καλοί τεχνοκράτες, ωστόσο κανείς δεν γνωρίζει πώς θα ανταποκριθούν στο αίτημα της λαϊκότητας, που είναι αναγκαίο για τους πολιτικούς.
Από την άποψη αυτή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι τυχερός που έχει μαζί του, αντιπρόεδρο, τον Άδωνι Γεωργιάδη. Προερχόμενος από μια ιδεολογική περιοχή που συγγενεύει με ακροδεξιούς, αντισημιτικούς, ακόμα και συνωμοσιολογικούς κύκλους, ο Γεωργιάδης βαθμιαία άλλαξε το προφίλ του. Για να το καταφέρει, δεν δίστασε να ζητήσει συγγνώμη για το παρελθόν του από την εβραϊκή κοινότητα. Ήταν μια πράξη σοβαρού συμβολισμού, διότι χωρίς ειλικρινή και σαφή έκφραση μεταμέλειας θα ήταν υποκρισία για τον πολιτικό να συμπεριφέρεται, συστηματικά, ως (συντηρητικός) μεταρρυθμιστής ευρωπαϊστής.
Ο Άδωνις Γεωργιάδης, με την τηλεοπτική του πείρα, αλλά και με τη συστηματική μελέτη εκ μέρους του των προβλημάτων, έχει μετατραπεί σε κεφάλαιο για τη ΝΔ. Η προχθεσινή του παρέμβαση, χάρη στην οποία ανάγκασε την κυβέρνηση να παραδεχτεί πως ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε το πρωθυπουργικό αεροπλάνο για (ιδιωτικό;) μη δηλωθέν ταξίδι στο Παρίσι έπληξε βαρύτατα τον ΣΥΡΙΖΑ στα απομεινάρια των συμβολισμών του ηθικού πλεονεκτήματος που επικαλείται. Αν ο πρωθυπουργός δεν καταφέρει να πείσει ότι το ταξίδι του στο Παρίσι έγινε για εθνικό σκοπό, η φθορά του μπορεί να είναι περισσότερη και γρηγορότερη ακόμα κι από τη φθορά που του έχουν επιφέρει η μνημονιακή πολιτεία του, η πολιτική του στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό, η συστηματική ασυνέπειά του και η αβεβαιότητα που επιφέρουν οι πρακτικές του στην παρατεινόμενη δεύτερη αξιολόγηση.
***
Την ίδια στιγμή όμως που η αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αγωνίζονται να δείξουν πόσο επιζήμια για τη χώρα είναι η πολιτεία των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ο χώρος της λεγόμενης Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ και διάφορες σοσιαλδημοκρατικές κινήσεις) αδυνατεί όχι μόνο να ομονοήσει εμφανιζόμενος ως μία, ενιαία και υπολογίσιμη προοδευτική μεταρρυθμιστική δύναμη αλλά, συχνά με έμφαση στην πολιτική των ίσων αποστάσεων από ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, ακυρώνει τον μεταρρυθμιστικό του ρόλο και αδυνατίζει την όποια πολιτική ισχύ διαθέτει.
Πολιτική ίσων αποστάσεων ιδίως από το ΠΑΣΟΚ και τη σημερινή πρόεδρό του, Φώφη Γεννηματά, σημαίνει καταρχήν αποκήρυξη του ίδιου του ρόλου που έπαιξε το κόμμα στις κυβερνήσεις Σαμαρά – στις οποίες η ίδια η πρόεδρος υπήρξε υπουργός. Σημαίνει, όμως, και κάτι περισσότερο: αποδοχή για τον ΣΥΡΙΖΑ, και ιδίως την ηγεσία του, εποικοδομητικού ρόλου στην προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πορείας μας.
Υποτίθεται ότι για τη σύγκλιση ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ εργάζονται πολλοί. Ο καθηγητής Νίκος Μουζέλης θεωρεί ότι έχει νόημα διότι και ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν κοινά χαρακτηριστικά «την αντίθεσή τους στη λιτότητα, τη μείωση των συνεχών εντεινόμενων ανισοτήτων και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους» ("Τα Νέα", 4/2/2017). Επιχείρημα εκτός τόπου και χρόνου. Αυτή τη στιγμή, η χώρα, διαλυμένη και καθημαγμένη, το μόνο που μπορεί ακόμα να διεκδικεί είναι, από δυσμενέστατο οικονομικά σημείο, την επανεισαγωγή στην ευρωπαϊκή κανονικότητα. Τίποτα άλλο.
Οτιδήποτε άλλο είναι, απλώς, παιχνίδι εξουσίας για την εξουσία – ερήμην των αναγκών των πολιτών και της ίδιας της χώρας. Όσο πιο γρήγορα το κατανοήσουν οι οπαδοί των ίσων αποστάσεων τόσο θα μεγαλώσει το μέτωπο κατά των εθνικολαϊκιστικών και, στην ουσία, αντιευρωπαϊκών δυνάμεων. Των δυνάμεων αυτών που δηλητηρίασαν, δίχασαν και ζημίωσαν τη χώρα όσο κανείς άλλος πριν.
Γράφει ο Ηλίας Κανέλλης
