Έτσι χαμηλώνουν το βλέμμα τους στην αθλιότητα που επικρατεί στον κόσμο. Έτσι αποφεύγουν την αναμέτρηση σε όλα τα επίπεδα με το αρχέγονο ένστικτο της υπερεπιβίωσης, το γεμάτο αλαζονεία και υπεραφθονία. Τη δουλόφρονη στάση τους την ονομάζουν «ψεύτικη καλοσύνη», το φοβισμένο «ταπεινοφροσύνη» και το δειλό «υπομονή». Όλα υποτάσσονται στα δυνατότερά τους, όλα ζούνε με την κρυφή προσδοκία της εκδίκησης, κι όλα μνησικακούν. Τώρα κάθε έννοια ισότητας και δικαιοσύνης δίνεται πάντα σαν παραχώρηση του δυνατού, που μάλιστα κλάσματά τους δίνονται με στυλ μεγαλοκαρδίας. Πάντα θα υπάρχει ο δυνατότερος, (άγιος, αγιότερος), χωρίς σταματημό. Όμως ο ισχυρός και η αίγλη του πάντα αλλάζουν ακόμη και όταν τη θέση του παίρνει καμιά τάξη κοινωνική πολυάριθμη. Η επιβολή όμως του ισχυρού ουδέποτε θα εκλείψει, αφού η θεωρία λέει ότι η ισχύς δημιουργεί κίνηση, ενέργεια όπως στα φυσικά φαινόμενα, απαραίτητα για το επέκεινα του είναι τους.
Μέσα στον γεμάτο σύγχυση και κομματιασμένο κόσμο μας δεν είναι σταθερά τοποθετημένες η δικαιοσύνη και η ηθική. Όταν κάπου – κάπου στο διάβα της ιστορίας οι ιδεαλιστικές αυτές αξίες κάνουν αισθητή έντονα την παρουσία τους, μόνο μεθυσμένες μπορούν να δράσουν. Τρανό παράδειγμα η γαλλική επανάσταση μέσα από τις μάζες του Παρισιού. Όμως η αυγή τις βρήκε τις αξίες τόσο κουρασμένες και τσακισμένες, όπως άλλωστε όλες τις αυγές των μεθυσμένων. Έχουν λοιπόν οι άνθρωποι τις αναλαμπές τους αυτές. Δεύτερο παράδειγμα από την Οκτωβριανή επανάσταση που τόσο συνειρμικά όνειρα δημιούργησε παγκόσμια.
Όμως πριν αναζητήσουμε τα ιδανικά μιας ιδεαλιστικής αναζήτησης, προπάντων όταν αναφερόμαστε στην οργανωμένη κοινωνία, ανάγκη και βασικός όρος αποτελεί η σωστή συγκρότηση του ατόμου. Βασική επιδίωξή του και ύψιστος στόχος του πρέπει να είναι η εσωτερική αταραξία. Σαφώς και πρέπει να ενδιαφέρεται για τα βιοτικά θέματα. Τούτα όμως στην έκτασή τους και την ποσότητα πρέπει να καθορίζονται στον βαθμό που δεν αλλοτριώνουν την ψυχική ηρεμία του καθενός. Η γαλήνη και κατά συνέπεια η ηρεμία δεν αποκτάται όταν χανόμαστε μόνον στα εξωτερικά ερεθίσματα του «ανθρωπεύεσθαι».
Με απόλυτη ειλικρίνεια ομιλούντες, πρέπει να παραδεχτούμε ότι και οι θρησκείες που κυριαρχούν στον κόσμο, είναι ενταγμένες σε μια πραγματιστική κατεύθυνση, παρά το ότι η εκκίνησή τους οφείλεται είτε σε ιδεαλιστική κατεύθυνση, είτε σε δογματικές αναφορές που η εντελέχεια των πιστών τους έχει υπερβατικό στόχο το επέκεινα του θανάτου τους. Λέω δε πραγματιστική κατεύθυνση, γιατί οι οργανωμένες Εκκλησίες δρούσαν εμφανώς σε αγαστή συνεργασία με τις οποιεσδήποτε εξουσίες, είτε αυτές ονομάζονταν αυτοκρατορίες, είτε χαλιφάτα, είτε βασίλεια. Βέβαια στην εποχή μας, η συστράτευσή τους περνά μέσα από την έννοια του έθνους, που στις περισσότερες φορές κλείνει τα μάτια μπρος στις κραυγαλέες αδικίες ιδίων των εκάστοτε ισχυρών της Γης. Θαρρώ ότι καθήκον των διανοουμένων πρέπει να είναι πάντα η επισήμανση σε όλον τον κόσμο του διαφανούς και ενίοτε κενού περιεχομένου από ηθικής άποψης του εθνικισμού. Μεγάλη θλίψη με διακατέχει η θλιβερή εξέλιξη της προς το παρόν αμφιλεγόμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ασήμαντοι σε ψυχισμό ηγέτες, που εκπροσωπούν πολίτες οι οποίοι εκφράζονται θυμικά και χωρίς ίχνος ορθολογισμού, προσπαθούν να πείσουν τους λαούς τους ότι πρέπει να υψώσουν τείχη, είτε πραγματικά, είτε επικοινωνιακά, λες και μπορούν να φυλακίσουν τις ιδέες και την επικοινωνία, η οποία όμως τείνει προς την ταχύτητα του φωτός.
Μοιάζει να χορεύει η ιστορία της ζωής των ανθρώπων έναν χορό αλλόκοτο λες! Πότε - πότε σαν τον Ζορμπά δίνει πήδους γεμάτους ενατένιση και προσπάθεια να υπερβεί τον εαυτό της, και πότε - πότε ολοφύρεται και στριφογυρίζει χαμηλά, χθόνια, λες και θέλει να κρυφτεί από προσώπου γης, βγάζοντας στριγγλιές, κραυγές οργής και μίσους.
Αυτός λοιπόν ο χορός της ζωής, ο γεμάτος σκιές αλλά και φωταψίες και είναι στην ατομική μοίρα του καθενός μας χωριστά να προσθέσουμε το δικό μας φωτάκι για να καταυγαύσει το φως της αυτοσυνείδησης στο σύμπαντα κόσμο. Γιατί μέσα από την αυτογνωσία της ματαιότητας και υπερβολής, δεν θα εξαλειφθεί, αλλά θα περιοριστεί το μίσος στους λαούς, που θαρρώ ότι έχει την θέση μιας νομοθετημένης κατάστασης.
Του Παύλου Γιατσιάκη
