Κι ύστερα τους έρχεται κατ’ όναρ φώτιση, που τους δείχνει ποιο είναι το σωστό εκπαιδευτικό σύστημα που χρειάζεται η χώρα και θα πρέπει αμέσως να τεθεί σ’ εφαρμογή. Δεν χρειάζεται να χάσουν χρόνο μελετώντας τα προηγούμενα ή τα εκπαιδευτικά συστήματα των άλλων χωρών. Αυτοί ως illuminati («φωτισμένοι»), ξέρουν. Μπορεί μέχρις εκείνη τη στιγμή ο υπουργός να μην είχε περάσει ούτε απέξω από σχολείο, αλλά μόλις κάθισε στην καρέκλα του υπουργού, είδε το εκπαιδευτικό φως το αληθινό. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο, όταν ο προηγούμενος υπουργός ανήκε σε άλλο κόμμα, αλλά και στο ίδιο κόμμα, καλή ώρα σαν το σημερινό, που διαδέχτηκε τον κ. Φίλη, που διαδέχτηκε τον κ. Μπαλτά. Θέλει ν’ αφήσει το προσωπικό του στίγμα, όχι απλά του κόμματός του. Κι έτσι η εκπαίδευση στην Ελλάδα βρίσκεται σε διαρκή αναστάτωση.
Αν όμως οι υπουργοί ονειρεύονται να βάλουν την προσωπική τους σφραγίδα στη διαμόρφωση των μελλοντικών γενεών, οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών, οι συνδικαλιστές, σηκώνουν μόνιμα τη σημαία της αντίστασης στις όποιες αλλαγές επιχειρεί ο υπουργός. Ως illuminati κι αυτοί, φωτισμένοι όμως από διαφορετικό πνεύμα, προσπαθούν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την ψήφιση και εφαρμογή και των παραμικρών αλλαγών στην εκπαίδευση, χρησιμοποιώντας τη μόνη απόφαση που ξέρουν να παίρνουν, την απεργία. Δε θυμάμαι εδώ και 30-40 χρόνια ΔΟΕ, ΟΛΜΕ και ΟΙΕΛΕ να μην κήρυτταν απεργία κάθε φορά που κάποιος υπουργός κατέθετε στη Βουλή νομοσχέδιο κάποιων αλλαγών στην Παιδεία, ακόμα κι αν ο υπουργός ανήκε στο ίδιο κόμμα με την πλειοψηφία των συνδικαλιστών. Με μεγαλύτερο μάλιστα πείσμα αντιδρούν, όταν τυχαίνει κάποιος ικανός υπουργός να καταθέτει προτάσεις, που οδηγούν στην καθιέρωση ενός δημιουργικού εκπαιδευτικού συστήματος. Κι έτσι η αναστάτωση είναι το μόνιμο χαρακτηριστικό του ελληνικού σχολείου.
Ανάμεσα σ’ αυτές τις συμπληγάδες υπουργού-συνδικαλιστών βρίσκονται οι εκπαιδευτικοί της πράξης. Παλεύουν να ασκήσουν το λειτούργημά τους σ’ ένα σύστημα που οι υπουργοί, που αλλάζουν σαν τα πουκάμισα, θέλουν να το αλλάξουν και οι συνδικαλιστές να εμποδίσουν κάθε αλλαγή. Κι είναι φυσικό, για να έχουν ήσυχη τη συνείδησή τους, σταδιακά να μεταβάλλονται από δάσκαλοι σε απλοί επαγγελματίες, να πηγαίνουν δηλ. στο σχολείο, να διδάσκουν τις ώρες που ορίζει το πρόγραμμα και να φεύγουν. Να κάνουν δηλ. απλά τη δουλειά, όπως την επιβάλλει ο νόμος. Τίποτα παραπάνω. Να μην δένονται με το σχολείο. Λείπει από αυτούς αυτό που είχαν οι παλιοί δάσκαλοι, η αφοσίωση στα παιδιά και στο σχολείο, που έκανε τον δάσκαλο να είναι η κινητήριος δύναμη των μορφωτικών και πολιτιστικών δρώμενων του χωριού και της γειτονιάς στην πόλη.
Θυμάμαι στα δύσκολα πολιτικά και κοινωνικά χρόνια του ’50 , ’60 και ’70 τους δασκάλους στο χωριό μου, την Κρανιά Ολύμπου, πόσο αφοσιωμένοι ήταν στο έργο τους. Νοιάζονταν όχι μόνο για την προκοπή των παιδιών, αλλά και του χωριού. Οργάνωναν τους μαθητές, ώστε το σχολειό να είναι πάντα καθαρό, μια που καθαρίστριες τότε δεν υπήρχαν. Φύτευαν δέντρα με τους μαθητές, ώστε σήμερα πολλά χωριά να περιβάλλονται από αλσύλλια, που δημιούργησαν εκείνοι οι δάσκαλοι. Κινητοποιούσαν τα παιδιά διοργανώνοντας διάφορες δραστηριότητες. Συνεργάζονταν απόλυτα με τη σχολική επιτροπή γονέων και τον πρόεδρο του χωριού, για να αντιμετωπίσουν τα όποια προβλήματα. Δεν περίμεναν την πολιτεία ή κάποιον άλλο να τους κινητοποιήσει. Οι δάσκαλοι και το σχολείο ήταν η ψυχή του χωριού. Το ίδιο και οι καθηγητές στο Γυμνάσιο της επαρχιακής πόλης. Αγνοώ τι συνέβαινε στην Αθήνα. Η αφοσίωσή τους δεν αμφισβητούνταν από κανέναν. Μπορεί ίσως να μην ήξεραν «τα γράμματα», που ξέρουν οι σημερινοί δάσκαλοι και καθηγητές, αλλά η προθυμία τους να βοηθήσουν τα παιδιά ήταν απεριόριστη. Δεν περίμεναν κανέναν υπουργό, κόμμα ή συνδικάτο να τους κινητοποιήσει και να τους επιβραβεύσει, επειδή έκαναν αυτό που έπρεπε. Κι όταν καλούνταν εκείνα τα άγρια χρόνια να διεκδικήσουν ένα δίκαιο αίτημα απεργώντας, όπως έγινε το 1963, ήταν όλοι τους εκεί, όχι μόνο το 3-5%, όπως συμβαίνει σήμερα.
Πολιτεία και συνδικάτα οδήγησαν ίσως την πλειοψηφία των εκπαιδευτικών να χάσουν ένα μέρος από τον ζήλο και την αφοσίωση, που είχαν οι παλιοί εκπαιδευτικοί. Επειδή όμως υπουργοί και συνδικαλιστές με τα μυαλά που φορούν είναι ανίκανοι να διαμορφώσουν ένα δημιουργικό κλίμα στην εκπαίδευση, είναι καιρός, θαρρώ, οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, έχοντας ως πρότυπο τους παλιούς δασκάλους, να ξαναπάρουν στα χέρια τους το σχολείο, πλάθοντας μια γενιά ικανή να μας βγάλει από το σημερινό τέλμα.
